1.
Cincius in libro tertio de re militari fetialem populi Romani bellum indicentem
hostibus telumque in agrum eorum iacientem hisce verbis uti scripsit:
"Quod populus Hermundulus hominesque populi Hermunduli adversus populum
Romanum bellum fecere deliqueruntque quodque populus Romanus cum populo
Hermundulo hominibusque Hermundulis, bellum iussit ob eam rem ego populusque
Romanus populo Hermundulo hominibusque Hermundulis bellum dico facioque".
2. Item
in libro eiusdem Cincii de re militari quinto ita scriptum est: "Cum
dilectus antiquitus fieret et milites scriberentur, iusiurandum eos tribunus
militaris adigebat in verba haec: "C. Laelii C. fili consulis L. Cornelii
P. fili consulis in exercitu decemque milia passuum prope furtum noli facies
dolo malo solus neque cum pluribus pluris nummi argentei in dies singulos;
extraque hastam, hastile, ligna, poma, pabulum, utrem, follem, faculam si quid
ibi inveneris sustulerisve, quod tuum non erit, quod pluris nummi argentei
erit, uti tu ad C. Laelium C. filium consulem Luciumve Cornelium P. filium
consulem sive quem ad uter eorum iusserit, proferes aut profitebere in triduo
proximo, quidquid inveneris sustulerisve dolo malo, aut domino suo, cuium id
censebis esse, reddes, uti quod recte factum esse voles".
3.
"Militibus autem scriptis dies praefiniebatur, quo die adessent et citanti
consuli responderent;
4.
deinde ita concipiebatur iusiurandum, ut adessent, his additis exceptionibus:
"nisi harunce quae causa erit: funus familiare feriaeve denicales, quae
non eius rei causa in eum diem conlatae sunt, quo is eo dic minus ibi esset,
morbus sonticus auspiciumve, quod sine piaculo praeterire non liceat,
sacrificiumve anniversarium, quod recte fieri non possit, nisi ipsus eo die ibi
sit, vis hostesve, status condictusve dies cum hoste; si cui eorum harunce quae
causa erit, tum se postridie, quam per eas causas licebit, eo die venturum
aditurumque eum, qui eum pagum, vicum, oppidumve delegerit".
5.
Item in eodem libro verba haec sunt: "Miles cum die, qui prodictus est,
aberat neque excusatus erat, infrequens notabatur".
6.
Item in libro sexto hoc scriptum est: "Alae dictae exercitus equitum
ordines, quod circum legiones dextra sinistraque tamquam alae in avium
corporibus locabantur. In
legione sunt centuriae sexaginta, manipuli triginta, cohortes decem".
|