|
1.
"Quin" particula, quam grammatici "coniunctionem"
appellant, variis modis sententiisque conectere orationem videtur.
2.
Aliter enim dici putatur, cum quasi increpantes vel interrogantes vel
exhortantes dicimus "quin venis?" "quin legis?" "quin
fugis?", aliter, cum ita confirmamus: "non dubium est, quin M.
Tullius omnium sit eloquentissimus", aliter autem, cum sic componimus,
quod quasi priori videtur contrarium: "non idcirco causas Isocrates non
defendit, quin id utile esse et honestum existumarit";
3.
a quo illa significatio non abhorret, quae est in tertia origine M. Catonis:
"Haut eos" inquit "eo postremum scribo, quin populi et boni et
strenui sient."
4.
In secunda quoque origine M. Cato non longe secus hac particula usus est:
"Neque satis" inquit "habuit, quod eum in occulto vitiaverat,
quin eius famam prostitueret."
5.
Praeterea animadvertimus Quadrigarium in octavo annalium particula ista usum
esse obscurissime. Verba ipsius posuimus: "Romam venit; vix superat, quin
triumphus decernatur."
6.
Item in sexto annali eiusdem verba haec sunt: "Paene factum est, quin
castra relinquerent atque cederent hosti."
7. Non me
autem praeterit dicere aliquem posse de summo pectore nil esse in his verbis
negotii;
8. nam
"quin" utrobique positum pro "ut" planissimumque esse, si
ita dicas: "Romam venit; vix superat, ut triumphus decernatur"; item
alio in loco: "Paene factum est, ut castra relinquerent atque cederent
hosti."
9. Sed
utantur sane, qui tam expediti sunt, perfugiis commutationum in verbis, quae
non intelleguntur, utantur tamen, ubi id facere poterunt, verecundius.
10. Hanc
vero particulam, de qua dicimus, nisi quis didicerit compositam copulatamque
esse neque vim tantum coniungendi habere, sed certa quadam significatione
factam, numquam profecto rationes ac varietates istius comprehensurus est.
11. Quod
quia longioris dissertationis est, poterit, cui otium est, reperire hoc in P.
Nigidi commentariis, quos grammaticos inscripsit.
|