|
1. Quadrigarius in tertio
annalium ita scripsit: "Ibi occiditur mille hominum."
2. "Occiditur", inquit,
non "occiduntur". Item Lucilius in tertio satirarum:
ad portam mille a porta est; exinde Salernum,
"mille" inquit "est" non "mille sunt".
3. Varro in XVII. humanarum:
"Ad Romuli initium plus mille et centum annorum est."
4. M. Cato in primo originum:
"Inde est ferme mille passum."
5. M. Cicero in sexta in
Antonium: "Itane Ianus medius in L. Antonii clientela est? quis umquam in
illo Iano inventus est, qui L. Antonio mille nummum ferret expensum?"
6. In his
atque in multis aliis "mille" numero singulari dictum est;
7. neque
hoc, ut quidam putant, vetustati concessum est aut per figurarum concinnitatem
admissum est, sed sic videtur ratio poscere.
8.
"Mille" enim non pro eo ponitur, quod Graece chilioi dicitur, sed
quod chilias, et sicuti una chilias et duae chiliades, ita "unum
mille" et "duo milia" certa atque directa ratione dicitur.
9.
Quamobrem id quoque recte et probabiliter dici solitum "mille denarium in
arca est" et "mille equitum in exercitu est".
10.
Lucilius autem, praeterquam supra posui, alio quoque in loco id manifestius
demonstrat; nam in libro XV. ita dicit:
11.
hunc, milli passum qui vicerit atque duobus,
Campanus sonipes succussor nullus sequetur
maiore in spatio ac diversus videbitur ire;
12. item in libro nono:
tu milli nummum potes uno quaerere centum;
13. "milli passum" dixit
pro "mille passibus" et "uno milli nummum" pro "unis
mille nummis" aperteque ostendit "mille" et vocabulum esse et
singulari numero dici eiusque plurativum esse "milia" et casum etiam capere
ablativum.
14. Neque ceteros casus requiri
oportet, cum sint alia pleraque vocabula, quae in singulos tantum casus,
quaedam etiam, quae in nullum inclinentur.
15. Quapropter nihil iam dubium
est, quin M. Cicero in oratione, quam scripsit Pro Milone, ita scriptum
reliquerit: "Ante fundum Clodi, quo in fundo propter insanas illas
substructiones facile mille hominum versabatur valentium", non
"versabantur", quod in libris minus accuratis scriptum est; alia enim
ratione "mille homines", alia "mille hominum" dicendum est.
|