|
1. Barbarismus
est una pars orationis vitiosa in communi sermone; in poemate metaplasmus, itemque
in nostra loquella barbarismus, in peregrina barbarolexis dicitur, ut siquis
dicat mastruga cateia magalia. Barbarismus fit duobus modis, pronuntiatione et scripto.
His bipertitis quattuor species subponuntur: adiectio, detractio, inmutatio,
transmutatio litterae, syllabae, temporis, toni, adspirationis. Per adiectionem
litterae fiunt barbarismi, sicut «reliquias Danaum», cum reliquias per unum
dicere debeamus; syllabae, ut «nos abiisse rati» pro abisse; temporis,
ut «Italiam fato profugus», cum Italiam correpta prima littera dicere
debeamus: per detractionem litterae, sicut «infantibu parvis» pro infantibus;
syllabae, ut salmentum pro salsamentum; temporis, ut «unius ob
noxam» pro unîus: per inmutationem litterae, sicut olli pro illi;
syllabae, ut permities pro pernicies; temporis, ut «fervere
Leucaten» [pro fervere «et Actia bella videbis»], cum fervere sit
secundae coniugationis et producte dici debeat: per transmutationem litterae,
sicut Euandre pro Evander; syllabae, ut displicina pro disciplina;
temporis, ut siquis deos producta priore syllaba et correpta posteriore
pronuntiet. Toni quoque similiter per has quattuor species conmutantur, nam et
ipsi adiciuntur, detrahuntur, inmutantur, transmutantur, quorum exempla ultro
se offerent, siquis inquirat. Totidem modis etiam per adspirationem
deprehenditur barbarismus, quem quidam scripto, quidam pronunciationi iudicant
adscribendum, propter h scilicet, quam alii litteram, alii adspirationis
notam putant. Fiunt etiam
barbarismi per hiatus. Sunt etiam malae conpositiones, id est cacosyntheta,
quas non nulli barbarismos putant, in quibus sunt myotacismi, labdacismi,
iotacismi, hiatus, conlisiones, et omnia quae plus aequo minusve sonantia ab
eruditis auribus respuuntur. Nos cavenda haec vitia praelocuti controversiam de
nomine pertinacibus relinquemus.
|