|
Praefatio
Metaplasmus est transformatio
quaedam recti solutique sermonis in alteram speciem metri ornatusve causa.
Huius species sunt quattuordecim: prosthesis, epenthesis, paragoge, aphaeresis,
syncope, apocope, ectasis, systole, diaeresis, episynaliphe, synaliphe,
ecthlipsis, antitbesis, metathesis.
1.
Prosthesis est appositio quaedam ad principium dictionis litterae aut syllabae,
ut gnato pro nato, tetulit pro tulit.
2. Epenthesis
est appositio ad mediam dictionem litterae aut syllabae, ut relliquias pro
reliquias, induperator pro imperator. Hanc alii epenthesin, alii parenthesin
dicunt.
3. Paragoge
est appositio ad finem dictionis litterae aul syllabae, ut magis pro mage et
potestur pro potest. Hanc alii prosparalepsin appellant.
4. Aphaeresis
est ablatio de principio dictionis contraria prosthesi, ut mitte pro omitte,
temno pro contemno.
5. Syncope est
ablatio de media dictione contraria epenthesi, ut audacter pro audaciter,
commorat pro commoverat.
6. Apocope est
ablatio de fine dictionis paragoge contraria, ut Achilli pro Achillis et pote
pro potest.
7. Ectasis est
extensio syllabae contra naturam verbi, ut «Italiam fato profugus», cum Italia
correpte dici debeat.
8. Systole est
correptio contraria ectasi, ut «aquosus Orion», cum Orion producte dici debeat.
9. Diaeresis est discissio
syllabae unius in duas facta, ut
olli
respondit rex Albai longai.
10. Episynaliphe est conglutinatio
duarum syllabarum in unam facta contraria diaeresi, ut Phaethon pro Phaëthon,
Nerei pro Nerëi, aeripedem pro aëripedem.
11. Synaliphe est per
interceptionem concurrentium vocalium lubrica quaedam lenisque conlisio, ut
atque ea diversa penitus dum parte geruntur. Haec a quibusdam syncrisis
nominatur.
12. Ecthlipsis est consonantium
cum vocalibus aspere concurrentium quaedam difficilis ac dura conlisio, ut
multum ille et terris iactatus et alto.
13. Antithesis est litterae pro
littera positio, ut olli pro illi.
14. Metathesis est translatio
litterarum in alienum locum, nulla tamen ex dictione sublata, ut Evandre pro
Evander, Thymbre pro Thymber.
|