|
Metaplasmus
est transformatio quaedam recti solutique sermonis in alteram speciem metri
ornatusve causa. Huius species sunt quattuordecim: prosthesis, epenthesis,
paragoge, aphaeresis, syncope, apocope, ectasis, systole, diaeresis,
episynaliphe, synaliphe, ecthlipsis, antitbesis, metathesis.
1. Prosthesis est appositio
quaedam ad principium dictionis litterae aut syllabae, ut gnato pro nato,
tetulit pro tulit.
2.
Epenthesis est appositio ad mediam dictionem litterae aut syllabae, ut
relliquias pro reliquias, induperator pro imperator. Hanc alii epenthesin, alii
parenthesin dicunt.
3.
Paragoge est appositio ad finem dictionis litterae aut syllabae, ut magis pro
mage et potestur pro potest. Hanc alii prosparalepsin appellant.
4.
Aphaeresis esl ablatio de principio dictionis contraria prosthesi, ut mitte pro
omitte, temno pro contemno.
5.
Syncope est ablatio de media dictione contraria epenthesi, ut audacter pro
audaciter, commorat pro commoverat.
6.
Apocope est ablatio de fine dictionis paragoge contraria, ut Achilli pro
Achillis et pote pro potest.
7.
Ectasis est extensio syllabae contra naturam verbi, ut «Italiam fato profugus»,
cum Italia correpte dici debeat.
8.
Systole est correptio contraria ectasi, ut «aquosus Orion», cum Orion producte
dici debeat.
9. Diaeresis
est discissio syllabae unius in duas facta, ut
olli respondit rex Albai longai.
10.
Episynaliphe est conglutinatio duarum syllabarum in unam facta contraria diaeresi,
ut Phaethon pro Phaëthon, Nerei pro Ner¨i, aeripedem pro aëripedem.
11. Synaliphe
est per interceptionem concurrentium vocalium lubrica quaedam lenisque
conlisio, ut
atque ea diversa penitus dum
parte geruntur.
Haec a quibusdam syncrisis
nominatur.
12. Ecthlipsis
est consonantium cum vocalibus aspere concurrentium quaedam difficilis ac dura
conlisio, ut
multum
ille et terris iactatus et alto.
13. Antithesis est litterae pro
littera positio, ut olli pro illi.
14. Metathesis est translatio
litterarum in alienum locum, nulla tamen ex dictione sublata, ut Evandre pro
Evander, Thymbre pro Thymber.
|