|
1a. Desiderat quoque
propriam animadvorsionem in febribus pestilentiae casus. In hac utile minime
est aut fame aut medicamentis uti, aut ducere alvum. Si vires sinunt, sanguinem
mittere optimum est, praecipueque si cum dolore febris est: si id parum tutum est,
ubi febris aut tenuata est aut levata est, vomitu pectus purgare. Sed in hoc
maturius quam in aliis morbis ducere in balineum opus est, vinum calidum et
meracius dare, et omnia glutinosa; inter quae carnem quoque generis eiusdem.
1b. Nam quo celerius
eiusmodi tempestates corpiunt, eo maturius auxilia etiam cum quadam temeritate
rapienda sunt. Quod si puer est qui laborat, neque tantum robur eius est, ut ei
sanguis mitti possit, siti ei utendum est, ducenda alvus vel aqua vel tisanae
cremore, tum denique is levibus cibis nutriendus. Et ex toto non sic
pueri ut viri curari debent.
1c.
Ergo, ut in alio quoque genere morborum, parcius in his agendum est: non facile
sanguinem mittere, non facile ducere alvum, non cruciare vigilia fameque aut
nimia siti, non vino curare satis convenit. Vomitus post febrem eliciendus est,
deinde dandus cibus ex levissimis, tum is dormiat; posteroque die, si febris
manet, abstineatur; tertio ad similem cibum redeat. Dandaque opera est, quantum
fieri potest, ut inter oportunam abstinentiam cibosque oportunos, omissis
ceteris, nutriatur.
2a.
Si vero febris ardens extorret, nulla medicamenti danda potio est, sed in ipsis
accessionibus oleo et aqua refrigerandus est; quae miscenda manu sunt, donec
albescant. Eo conclavi tenendus, quo multum et purum aerem trahere possit;
neque multis vestimentis strangulandus, sed admodum levibus tantum velandus
est. Possunt etiam super stomachum inponi folia vitis in aqua frigida tincta.
2b. Ac ne siti quidem
nimia vexandus est. Alendus maturius est, id est a tertio die, et ante cibum
idem perungendus. Si pituita in stomachum coit, inclinata iam accessione vomere
cogendus est; tum dandum frigidum holus, aut pomum ex is, quae stomacho
conveniunt. Si siccus manet stomachus, protinus vel tisanae vel halicae vel
orizae cremor dandus est, cum quo recens adeps cocta sit.
2c. Cum vero in summo
incremento morbus est, utique non ante quartum diem, magna siti antecedente,
frigida aqua copiose praestanda est, ut bibat etiam ultra satietatem. Cum
iam venter et praecordia ultra modum repleta satisque refrigerata sunt, vomere
debet. Quidam ne vomitum quidem exigunt, sed ipsa aqua frigida tantum ad
satietatem data pro medicamento utuntur. Ubi utrumlibet factum est, multa veste operiendus est, et collocandus ut
dormiat; fereque post longam sitim et vigiliam, post multam satietatem, post
infractum calorem plenus somnus venit;
2d. per quem ingens
sudor effunditur, idque praesentissimum auxilium est, sed in is tamen, in
quibus praeter ardorem nulli dolores, nullus praecordiorum tumor, nihil
prohibens vel in thorace vel in pulmone vel in faucibus, non ulcera, non
deiectio, non profluvium alvi fuit. Si quis autem in huiusmodi febre leviter
tussit, is neque vehementi siti conflictatur, neque bibere aquam frigidam
debet, sed eo modo curandus est, quo in ceteris febribus praecipitur.
|