Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library
Aulus Cornelius Celsus
De medicina

IntraText CT - Text

  • Liber quintus
    • Caput XIX. De emplastris.
Previous - Next

Click here to hide the links to concordance

Caput XIX. De emplastris.

1. Barbarum emplastrum nigrum, quod cruentis protinus vulneribus iniicitur.
Choacon emplastrum nigrum, ad idem valens.
Basilicon emplastrum nigrum ad idem.
Smaragdinum emplastrum ad idem.
Emplastrum rufum ad idem.
Parakollhtikon emplastrum ad idem.
Cephalicum emplastrum Philothae,
capiti conveniens.
Emplastrum viride ad idem valens.
Tetrapharmacum emplastrum ad pus movendum.
Enneapharmacum emplastrum ad pus
movendum et ad purgandum valens.
Emplastra, quibus utriusque rei facultas
est. - Attalum emplastrum ad vulnem. Iudaei
emplastrum, fracto capiti accommodatum.
Emplastra epispastika
Aliud dia dafnidwn ad extrahendum et pus movendum.
Philocratis emplastrum ad extrahendum
et pus movendum.
RupwdeV emplastrum ad extrahendum.
Emplastrum Hecataei ad extrahendum.
Alexandrinum emplastrum viride ad extrahendum.
De emplastris exedentibus.
Emplastrum, quod exest corpus, ossa resolvit
et supercrescentem carnem coercet.
Emplastra adversus morsus et alia recentiora
vulnera. Emplastrum Diogenis nigrum.
Ephesium emplastrum rubrum ad idem valens.
Aliud emplastrum ad idem valens.
Leuka emplastra, non gravibus
vulneribus accommodata et maxime senilibus.
Elephantinum emplastrum.
Lenia emplastra.
Emplastrum lene.
Archagathi emplastrum lene.
Emplastra eiusdem generis,
ad leniendum apta.

1a. Ex EMPLASTRIS autem nulla maiorem usum praestant, quam quae cruentis protinus vulneribus iniciuntur: enhaema Graeci vocant. Haec enim reprimunt inflammationem, nisi magna vis eam concitat, atque illius quoque impetum minuunt; tum glutinant vulnera, quae id patiuntur, cicatricem isdem inducunt. Constant autem ex medicamentis non pinguibus, ideoque alipe[ne] nominantur.

1b. Optimum ex his est quod barbarum vocatur. Habet aeruginis rasae P.*XII; spumae argenti P.*XX; aluminis, picis aridae, resinae pineae aridae, singulorum P.*I; quibus adiciuntur olei et aceti singulae heminae.

2. Alterum ad idem, quod Coacon vocant, habet spumae argenti P.*C; resinae aridae tantundem: sed spuma prius ex tribus olei heminis coquitur. His duobus emplastris color niger est, qui fere talis fit ex pice atque resina: at ex bitumine nigerrimus, ex aerugine aut aeris squama viridis, ex minio ruber, ex cerussa albus.

3. Paucae admodum compositiones sunt, in quibus aliquid mixturae varietas novat. Ergo id quoque nigrum est, quod basilicon nominatur. Habet panacis P.*I; galbani P.*II; picis et resinae, singulorum P.*X; olei dimidium cyathum.

4. At, quia perviride est, zmaragdinum appellatur in quo sunt: resinae pineae P.*III; cerae P.*I; aeruginis P. s.; turis fuliginis P.=; olei tantundem; aceti, quo fuligo et aerugo in unum cogantur.

5. Est etiam coloris fere rufi, quod celeriter ad cicatricem vulnera perducere videtur. Habet turis P.*I; resinae P.*II; squamae aeris P.*IIII; spumae argenti P.*XX; cerae P.*C, olei heminam.

6. Praeterea est quam raptousan a glutinando vocant. Constat ex his: bituminis, aluminis scissilis P.*IIII; spumae argenti P.*XL; olei veteris hemina.

7. Praeterea sunt quaedam generis eiusdem, quae, quia capitibus fractis maxime conveniunt, cephalica a Graecis nominantur. Philotae compositio habet: terrae Eretriae, chalcitidis, singulorum P.*IIII; murrae, aeris combusti, singulorum P.*X; icthyocollae [singulorum] P.*VI; aeruginis rasae, aluminis rotundi, misy crudi, aristolochiae, singulorum P.*VIII; squamae aeris P.*X; turis masculi P.*II; cerae P. I; rosae et olei acerbi ternos cyathos; aceti quantum satis est, dum arida ex eo conteruntur.

8. Aliud ad idem viride: aeris combusti, squamae aeris, murrae, icthyocollae, singulorum P.*VI; misy crudi, aeruginis rasae, aristolochiae, aluminis rotundi, singulorum P.*VIII; cerae P.*I, olei hemina, aceti quod satis sit.

9. Puri autem movendo non aliud melius quam quod expeditissimum est: tetrapharmacon a Graecis nominatur. Habet pares portiones cerae, picis, resinae, sebi taurini, si id non est, vitulini.

10. Alterum ad idem enneapharmacum nominatur, quod magis purgat. Constat ex novem rebus: cera, melle, sebo, resina, murra, rosa, medulla vel cervina vel vitulina vel bubula, oesypo, buturo. Quorum ipsorum quoque pondera paria miscentur.

11a. Sunt autem quaedam emplastra, quibus utriusque rei facultas est, quae si *** singula habenda sunt, meliora sunt: sed in copia reicienda sunt, is potius adhibitis, quae proprie id, quod eo tempore opus est, consecuntur. Exempli causa duo proponam. Est igitur ad vulnera Attalium, quod habet: squamae aeris P.*XVI; turis fuliginis P.*XV; Hammoniaci tantundem; resinae terebenthinae liquidae P.*XXV; sebi taurini tantundem; aceti heminas tres, olei sextarium.

11b. At inter ea, quae fracto capiti accommodantur, habent quidam id, quod ad auctorem Iudaeum refertur. Constat ex his: salis P.*IIII; squamae aeris rubri, aeris combusti, singulorum P.*XII; Hammoniaci thymiamatis, turis fuliginis, resinae aridae, singulorum P.*XVI; resinae Colophoniacae, cerae, sebi vitulini curati, singulorum P.*XX; aceti sesquicyatho, olei minus cyatho. Teqerapeumena Graeci appellant, quae curata vocant, cum ex sebo puta omnes membranulae diligenter exemptae sunt [ex alio medicamento].

12. Sunt etiam quaedam emplastra nobilia ad extrahendum. Quae ipsa quoque epispastika nominantur; quale est quod, quia lauri bacas habet, dia daphnidon appellatur. In eo est resinae terebenthinae P.*X; nitri, cerae, picis aridae, bacarum lauri, singulorum P.*XX; olei paulum. Quotiens autem bacam aut nucem aut simile aliquid posuero, scire oportebit, antequam expendatur, ei summam pelliculam esse demendam.

13. Aliud eodem nomine, quod puri quoque movendo est: sebi vitulini, Hammoniaci thymiamatis, picis, cerae, nitri, bacarum lauri, resinae aridae, aristolochiae, pyrethri pares portiones.

14. Praeter has est Philocratis, quod habet: salis Hammoniaci P.*VII; aristolochiae P.*VIII; cerae, resinae terebenthinae, fuliginis turis, singulorum P.*XV; spumae argenti P.*XXXII, quibus, ut pus quoque moveant, iridis P.*IIII et galbani P.*VI adiciuntur.

15. Optimum tamen ad extrahendum est id, quod a similitudine sordium rhypodes Graeci appellant. Habet murrae, croci, iridis, propolis, bdelli, capitulorum Punici mali, aluminis et scissilis et rotundi, misy, chalcitis, atramenti sutorii cocti, panacis, salis Hammoniaci, visci, singulorum P.*IIII; aristolochiae P.*VIII; squamae aeris P.*XVI; resinae terebenthinae P.*LXXV; cerae et sebi vel taurini vel hircini, singulorum P.*C.

16. Hecataeo quoque auctore emplastrum generis eiusdem fit ex his: galbani P.*II; fuliginis turis P.*IIII; picis P.*VI; cerae et resinae terebenthinae singulorum P.*VIII; quibus paululum irini unguenti miscetur.

17. Valensque ad idem emplastrum viride Alexandrinum est. Habet aluminis scissilis P.*VIII; salis Hammoniaci P.*VIII=; squamae aeris P.*XVI; murrae, turis, singulorum P.*XVIII; cerae P.*CL; resinae Colophoniacae aut pineae P.*CC; olei heminam, aceti sextarium.

18. Quaedam autem sunt emplastra exedentia, quae septa Graeci vocant; quale est id, quod habet resinae terebenthinae, fuliginis turis, singulorum P.=; squamae aeris P.*I; ladani P.*II; aluminis tantundem; spumae argenti [singulorum] P.*IIII.

19. Exest etiam vehementer corpus atque ossa quoque resolvit et supercrescentem carnem coercet id, quod habet spumae argenti, squamae aeris uncias singulas; nitri ignem non experti, lapidis Assii, aristolochiae P. sextantes; cerae, resinae terebenthinae, turis, olei veteris, atramenti sutorii, salis Hammoniaci P. S.; aeruginis rasae P. bessem; aceti scilliti heminam; vini Aminaei tantundem.

20. Sunt etiam adversus morsus quaedam adcommodata, quale est Diogeni nigrum, quod habet: bituminis, cerae, resinae pineae aridae, singulorum P.*XX; spumae argenti P.*C; olei sextarium. Aut in quo sunt squamae aeris P.*IIII; cerussae et aeruginis rassae, singulorum P.*VIII; Hammoniaci P.*XII; cerae, resinae pineae, singulorum P.*XXV; spumae argenti P.*C; olei sextarium. Aut in quo sunt squamae aeris P.*XIIII; galbani P.*VI; cerussae et aeruginis rasae, singulorum P.*VIII; Hammoniaci P.*XII; cerae, resinae pineae, singulorum P.*XXXV *** spuma argenti concoquitur.

21. Rubrum quoque emplastrum, quod Ephesium vocatur, huc aptum est. Habet resinae terebenthinae P.*II; galbani P.*IIII; minii Sinopici P.*VI; turis fuliginis P.*VI; cerae P.*VIII; spumae argenti P.*XXXVI; olei veteris heminam.

22. Item id, quod ex his constat; squamae aeris, turis fuliginis, singulorum P.*IIII; galbani P.*VI; salis Hammoniaci P.*XII=; cerae P.*XXV; olei tribus heminis. Haec autem aliis quoque recentioribus vulneribus recte imponuntur.

23. Sunt etiam alba lenia (leuca Graeci vocant) fere non gravibus vulneribus accommodata, praecipueque senilibus. Quale est quod habet: cerussae P.*XXXII; sebi vitulini curati et cerae, singulorum P.*XLVIII; olei heminas tres; ex quibus ea cerussa coquitur.

24. Aliud quod habet cerussae P.*XX; cerae P.*XXXV, olei heminam, aquae sextarium. Quae quotiens adiciuntur cerussae vel spumae argenti, scire licet illa ex his coquenda esse. Est autem ea percandida compositio quae supra posita est, ideoque elephantine nominatur.

25. Lenia quoque quaedam emplastra sunt, quas liparas fere Graeci nominant; ut id, quod habet mini P.*IIII; spumae argenti P.*XXV; cerae et adipis suillae, singulorum P.*XXXVII; vitellos quattuor.

26. Alia compositio generis eiusdem: cerae, resinae terebenthinae, singulorum P.*VI; cerussae P.*VIII; spumae argenti, plumbi recrementi (skwrian molubdou Graeci vocant), singulorum P.*XX; cicini olei et murtei singulorum heminae.

27. Tertia, quae ad auctorem Arcagathum refertur: misy cocti, aeris combusti, singulorum P.*IIII; cerussae coctae P.*VIII; resinae terebenthinae P.*X; spumae argenti P.*VI.

28. Etiamnum generis eiusdem: spumae argenti, cerae, adipis suillae, singulorum P.*XXVII; vitelli cocti IIII; rosae hemina. Aut: cerati ex oleo myrteo facti partes tres; adipis suillae pars quarta; paulum ex plumbi recremento. Aut: spumae argenti selibra, ex olei hemina et aquae marinae altera cocta, donec bullire desierit, cui paulum cerae sit adiectum. Aut: pares portiones cerae, sebi, stibis, spumae argenti, cerussae.




Previous - Next

Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library

Best viewed with any browser at 800x600 or 768x1024 on Tablet PC
IntraText® (V89) - Some rights reserved by EuloTech SRL - 1996-2007. Content in this page is licensed under a Creative Commons License