|
1. Ulcera autem oris si
cum inflammatione sunt et parum pura ac rubicunda sunt, optume is medicamentis
curantur, quae [supra posita] ex malis Punicis fiunt. Continendusque saepe ore
reprimens cremor est, cui paulum mellis sit adiectum: utendum ambulationibus et
non acri cibo. Simul atque vero pura ulcera esse coeperunt, lenis umor,
interdum etiam quam optima aqua ore continenda est. Prodestque adsumptum pirum
mitius pleniorque cibus cum acri aceto inspergique ulcera debent alumine
scissili, cui dimidio plus gallae inmaturae sit adiectum.
2.
Si iam crustas habent, quales in adustis esse consuerunt, adhibendae sunt hae
conpositiones, quas Graeci antheras nominant: iunci quadrati, murrae,
sandaracae, aluminis pares portiones. Aut croci, murrae, singulorum P.*I;
iridis, aluminis scissilis, sandaracae, singulorum P. * IIII; iunci quadrati P.*VIII.
Aut gallae, murrae, singulorum P.*I; aluminis scissilis P.*II; rosae foliorum
P.*IIII. Quidam autem croci P.*=; aluminis scissilis, murrae, singulorum P. *
I; sandaracae P.*II; iunci quadrati P.*IIII miscent. Priora arida insperguntur:
hoc cum melle inlinitur, neque ulceribus tantum sed etiam tonsillis.
3.
Verum ea longe periculosissima sunt ulcera, quas apthas Graeci appellant, sed
in pueris: hos enim saepe consumunt, in viris et mulieribus idem periculum non
est. Haec ulcera a gingivis
incipiunt; deinde palatum totumque os occupant; tum ad uvam faucesque
descendunt, quibus obsessis non facile fit, ut puer convalescat. Ac miserius
etiam est, si lactens adhuc infans est, quo minus imperari remedium aliquod
potest.
4. Sed inprimis nutrix
cogenda est exerceri et ambulationibus et is operibus, quae superiores partes
movent; mittenda in balineum iubendaque ibi calida aqua mammas perfundere; tum
alenda cibis lenibus et is, qui non facile corrumpuntur: potione, si febricitat
puer, aquae; si sine febre est, vini diluti. Ac si alvus nutricis substitit,
ducenda est.
5. Si pituita eius in
os coit, vomere debet. Tum ipsa ulcera perunguenda sunt melle, cui rhus, quem
Syriacum vocant, aut amarae nuces adiectae sunt; vel mixtis inter se rosae
foliis aridis, pineis nucleis, menta, coliculo, melle, vel eo medicamento, quod
ex moris fit, quorum sucus eodem modo quo Punici mali ad mellis crassitudinem
coquitur; eademque ratione ei crocum, murra, alumen, vinum, mel, miscetur:
neque quicquam dandum, a quo umor evocari possit.
6. Si vero iam firmior
puer est, gargarizare debet is fere, quae supra conprehensa sunt. Ac si
lenia medicamenta in eo parum proficiunt, adhibenda sunt ea, quae adurendo
crustas ulceribus inducant. Quale est scissile alumen vel chalcitis vel
atramentum sutorium. Prodest etiam fames et abstinentia quanta maxime inperari
potest. Cibus esse debet lenis: ad purganda tamen ulcera interdum caseus ex
melle recte datur.
|