|
1a.
Adversus fistulas quoque, si altius penetrant, ut ad ultimas demitti collyrium
non possit, si tortuosae sunt, si multiplices, maius in manu quam in medicamentis
praesidium est; minusque operae est, si sub cute transversae feruntur, quam si
rectae intus tendunt. - Igitur si sub cute transversa fistula est, demitti
specillum debet, supraque ea incidi. Si flexus reperientur, hi quoque simul
specillo et ferro persequendi; itemque faciendum, si plures se quasi ramuli
ostendunt.
1b. Ubi
ad finis fistulae ventum est, excidendus ex ea totus callus est, superque
fibulae dandae et medicamentum quo glutinetur. At si recta subter tendit, ubi,
quo maxime ferat, specillo exploratum est, excidi is sinus debet; dein fibula
oris cutis inicienda est; et aeque glutinantia medicamenta superdanda sunt aut,
si corruptius ulcus est, quod interdum osse vitiato fit, ubi id quoque curatum est,
pus moventia.
2a.
Solent autem inter costas fistulae subter exire; quod ubi incidit, eo loco
costa ab utraque parte praecidenda et eximenda est, ne quid intus corruptum
relinquatur. Solent, ubi costas transierunt, saeptum id, quod transversum a
superioribus visceribus intestina discernit, violare.
2b.
Quod intellegi loco et magnitudine doloris potest. Qui *** nonnumquam
spiritus ea cum umore quasi bullante prorumpit, maximeque si hunc ore ille
continuit. In eo medicinae locus nullus est. In ceteris vero, quae circa costas
sanabilia sunt, pinguia medicamenta inimica sunt; ceteris, quae ad vulnera
adcommodantur, uti licet: optime tamen sicca linamenta vel, si purgandum
aliquid videtur, in melle tincta inponuntur.
3a.
Ventri nullum os subest, sed ibi perniciosae admodum fistulae fiunt, adeo ut
Sostratus insanabiles esse crediderit. Id non ex toto ita se habere usus
ostendit. Et quidem, quod maxime mirum videri potest, tutior fistula est contra
iecur et lienem et ventriculum quam contra intestina, non quo perniciosior ibi
sit, sed quo alteri periculo locum faciat. Cuius experimento moti quidam
auctores parum modum rei cognoverunt. Nam venter saepe etiam telo perforatur,
prolapsaque intestina conduntur, et oras vulneris suturae conprehendunt; quod
quemadmodum fiat, mox indicabo. 3b.
Itaque etiam ubi tenuis fistula abdomen perrumpit, excidere eam licet suturaque
oras coniungere. Si vero ea fistula intus patuit, excissa necesse est latius
foramen relinquat, quod nisi magna vi, utique ab interiore parte, sui non
potest; qua quasi membrana quaedam finit abdomen, quam peritonaeon Graeci
vocant. Ergo ubi aliquis ingredi ac moveri coepit, rumpitur illa sutura, atque
intestina solvuntur; quo fit, ut pereundum homini sit. Sed non omni modo res ea
desperationem habet, ideoque tenuioribus fistulis adhibenda curatio est.
4a.
Propriam etiamnum animadversionem desiderant eae, quae in ano sunt. In has
demisso specillo ad ultimum eius caput incidi cutis debet, dein novo foramine
specillum educi lino sequente, quod in aliam eius partem ob id ipsum perforatam
coniectum sit. Ibi linum prehendendum vinciendumque cum altero capite est, ut
laxe cutem, quae super fistulam est, teneat; idque linum debet esse crudum et
duplex triplexve, sic tortum, ut unitas facta sit. Interim autem licet negotia
gerere, ambulare, lavari, cibum capere perinde atque sanissimo.
4b.
Tantummodo id linum bis die salvo nodo ducendum est, sic ut subeat fistulam
pars quae superior fuit. Neque committendum est, ut id linum putrescat, sed
tertio quoque die nodus resolvendus est, et ad caput alterum recens linum
alligandum est eductoque vetere id in fistula cum simili nodo relinquendum. Sic
enim id paulatim cutem, quae supra fistulam est, incidit; simulque et id
sanescit, quod a lino relictum est et id, quod ab eo mordetur, inciditur. Haec ratio curationis longa sed sine
dolore est.
4c. Qui festinant,
adstringere cutem lino debent, quo celerius secent, noctuque ex penicillo
tenuia quaedam intus demittere, ut cutis hoc ipso extenuetur quo extenditur;
sed haec dolorem movent. Adicitur celeritati sicut tormento quoque, si et linum
et id, quod ex penicillo est, aliquo medicamento inlinitur ex is, quibus callum
exedi posui. Potest tamen fieri, ut ad scalpelli adcurationem etiam illo
loci veniendum sit, si intus fistula fert, si multiplex est.
4d.
Igitur in haec genera demisso specillo duabus lineis incidenda cutis est, ut
media inter eas habenula tenuis admodum eiciatur; ne protinus orae coeant,
sitque locus aliquis linamentis, quae quam paucissima superinicienda sunt;
omniaque eodem modo facienda, quae in abscessibus posita sunt. Si vero ab uno
ore plures sinus erunt, recta fistula scalpello erit incidenda; ab eo ceterae,
quae iam patebunt, lino excipiendae. Si intus aliqua procedet, quo ferrum tuto
pervenire non poterit, collyrium demittendum erit.
4e.
Cibus autem in eiusmodi omnibus casibus, sive manu sive medicamentis agetur,
dari debet umidus, potio liberalis, diuque aqua: ubi iam caro increscit, tum
demum et balineis raris utendum erit et cibis corpus inplentibus.
|