Caput XXVIIb. De calculis in vesica

1a. Praeter haec, calculi quoque in vesica nascuntur, urinae difficultate et magno dolore aeque accedentibus. Rursus ubi etiam sine dolore praeter modum urina descendit, contrario modo tabes hominem consumit. Atque ex ea quoque modo tenuis profluit, modo turbida et crassa. Et haec quidem fere in hac parte incidere consuerunt. Commune vero ad urinae difficultatem remedium est his cibis uti: qui boni suci sunt, acria salsa, vinum vetus austerum vitare, leni ambulatione uti. Item leni frictione citra sudorem.

1b. Rursus alia diversorum malorum diversa remedia sunt. Ergo quibus et multa et nimis crebra inter dolores urina destillat, eos oportet in balneum ire. Ibi multa aqua calida fovere inguina, calida omnia adsumere, deinde vomere. Postero die ratio est lavari eadem, deinde dimidio minus quam consuetudine cibi capere atque invicem altero die hoc, altero, illo modo se curare. Si longius malum factum est, fovere inferiores cotidie partes aqua calida in qua lini semen decoctum sit, in eadem residere umbilico tenus. Ceratum ex oleo vetere facere eoque pubem proximasque partes circumdare. Abstinere ab omnibus quibus urinae movendae sunt, potionem quoque quam parcissime adsumere, cibos capere ex media materia vel etiam imbellicissima, saepe sorbitiones quoque, at nihil frigidi neque edere neque bibere. Vomitus interponere, alvum, sialiter non respondet, vel ducere vel aliquo medicamento movere. Si vero ulcera vel scabies vesicam occupavit, lacte venter solvendus est. Demittendus homo in aquam calidam oleo mixtam, potui danda aqua quae comprimat. Mel quoque et dulcia omnia videntur utilia. Imponendum super ceratum est ex irino vel cyprino factum.

1c. Longe periculosissima in calculis res est. Calculi modo integra, modo scabra vesica nascuntur. Integra nati aut semper in ea moventur - quos ab innatando plwtous Graeci vocant - , aut in ipsa vesicae cervice orti ubi primo, conquiescunt. Postea, magnitudine adsumpta, pondere in vesicam prolabuntur. Hi vero qui ulceribus innati sunt, primum his quasi crestae inhaerent; deinde, quia innatuerunt, non continentur; inde quoque pondere decidunt. Utrique ex immobilibus mobiles fiunt. Solutique calculi qui prius ulceri inhaeserat, signum est contra morem sanguis profusus et eo plus quo is asperior est. Carunculaeque tenues subalbidae cartilagini similes secutae in quibusdam etiam plenior. Omnis autem calculus qui vel a principio vagus natus vel postea factus est modo vesicae cervicem urget, modo ab ea recedit. Initium est eo delapsi, dolor auctus et urina difficilior. Ac nisi inde retro redit et tortus exstet, febriculas excitat.

1d. Igitur ubi prima esse nota calculi coepit, experienda sunt remedia quae nonnumquam citra scalpelli curationem, si maxime coneris, is vitium discutiunt ieiunoque cotidie paulum quod devoret resinae terebinthinae dandum est. Id enim et calculos discutit et quaedam arenosa***

1e.*** coeuntia. Idem faciunt etiam albae olivae, et nigrum papaver cum melle adsumptum, et cummis cum contrito semine apii liquatum et cum cyatho passi datum. Praeter haec in omnibus vesicae doloribus idoneae potiones sunt, quae ex odoribus fiunt, id est spica nardi, croco, cinnamo, casia, similibusque. Idemque etiam decocta lentiscus praestat. Si tamen intolerabilis dolor est et sanguis profluit, etiam sanguinis detractio apta est, aut certe coxis admotae cucurbitulae cute incisa.

1f. At cum urina super potionum modum etiam sine dolore profluens maciem et periculum *** facit, si tenuis est, opus est exercitatione et frictione, maximeque in sole vel ad ignem. Balneum rarum esse debet, neque longa in eo mora, cibus conprimens, vinum austerum meracum, per aestatem frigidum, per hiemem egelidum, sed tantum, quantum minimum sitim finiat. Alvus quoque vel ducenda vel lacte purganda est. Si crassa urina est, vehementior esse debet et exercitatio et frictio, longior in balneo mora; cibis opus est tenerioribus, vino eodem. In utroque morbo vitanda omnia sunt, quae urinam movere consuerunt.