de peculio cum domino actum est. is damnatus solvit. et fideiussores pro
servo acceptos liberari respondit. eandem enim pecuniam in plures causas solvi
posse argumentum esse, quod, cum iudicatum solvi satisdatum est et damnatus
reus solvat, non solum actione iudicati, sed etiam ex stipulatu et ipse et
fideiussores liberentur. et magis simile esse, quod, cum possessor hereditatis
existimans se heredem esse solverit, heres non liberetur. tunc enim propterea
id evenire, quod ille suo nomine indebitam pecuniam dando repetitionem eius
haberet. qui hominem promisit si statuliberum solvat, magis puto non esse
exspectandam condicionem. sed et creditorem agere posse et illi condictionem
competere. quod si interim condicio defecerit, liberatur, perinde atque si quis
pendente condicione solvit per errorem et antequam condiceret, condicio
exstiterit. illud nullo modo dici conveniet, si mortuo Sticho condicio
deficiat, liberari debitorem, quamvis, si vivente eo defecerit, liberaretur,
quando isto casu nullo tempore perfecte hominem meum feceris. alioquin prope
erit, ut etiam, si eum servum, in quo usus fructus alienus est, mihi solveris
isque usu fructu manente decesserit, ea solutione liberatus videaris. quod
nullo modo probandum est, sicuti si communem solvisses isque decessisset. si
quis pro eo reverso fideiusserit, qui, cum rei publicae causa abesset, actione
qua liberatus sit, deinde annus praeterierit, an fideiussor liberetur. quod
Iuliano non placebat, et quidem si cum fideiussore experiundi potestas non
fuit. sed hoc casu in ipsum fideiussorem ex edicto actionem restitui debere,
quemadmodum in eum fideiussorem, qui hominem promissum occidit. qui pro te apud
Titium fideiusserat, pignus in suam obligatiotionem dedit. post idem heredem te
instituit. quamvis ex fideiussoria causa non tenearis, nihilo minus tamen
pignus obligatum manebit. at si idem alium fideiussorem dederit atque ita
heredem te instituerit, rectius existimari ait sublata obligatione eius, pro
quo fideiussum sit, eum quoque qui fideiusserit liberari.
|