qui negotia Lucii Titii procurabat, is, cum a debitoribus eius pecuniam
exegisset, epistulam ad eum emisit, qua significaret certam summam ex
administratione apud se esse eamque creditam sibi se debiturum cum usuris
semissibus. quaesitum est, an ex ea causa credita pecunia peti possit et an
usurae peti possint. respondit non esse creditam. alioquin dicendum ex omni
contractu nuda pactione pecuniam creditam fieri posse. nec huic simile esse,
quod, si pecuniam apud te depositam convenerit ut creditam habeas, credita
fiat, quia tunc nummi, qui mei erant, tui fiunt. item quod, si a debitore meo
iussero te accipere pecuniam, credita fiat, id enim benigne receptum est. his
argumentum esse eum, qui, cum mutuam pecuniam dare vellet, argentum vendendum
dedisset, nihilo magis pecuniam creditam recte petiturum. et tamen pecuniam ex
argento redactam periculo eius fore, qui accepisset argentum. et in proposito
igitur dicendum actione mandati obligatum fore procuratorem, ut, quamvis ipsius
periculo nummi fierent, tamen usuras, de quibus convenerit, praestare debeat.
cum heres ex parte esses, mandavi tibi, ut praedium hereditarium mihi emeres
certo pretio. emisti. pro coheredum quidem partibus non dubie mandati actio est
inter nos. pro tua autem parte posse dubitari ait, utrumne ex empto an mandati
agi oporteat. neque enim sine ratione quem existimaturum pro hac parte sub
condicione contractam emptionem. quod quidem maxime quaeri pertinere ait, ut,
si forte prius quam emptio fieret decesserim et tu, cum scires me decessisse,
propter mandatum meum alii vendere nolueris, an heres meus eo nomine tibi sit
obligatus, et retro, si alii vendideris, an heredi meo tenearis. nam si quidem
sub condicione emptio facta videtur, potest agi, quemadmodum si quaevis alia
condicio post mortem exstitisset. sin vero perinde mandati agendum sit, ac si
alienum fundum emi mandassem, morte insecuta, cum id scieris, resoluto mandato
nullam tibi actionem cum herede meo fore. sed et si mandati agendum esset,
eadem praestanda, quae praestarentur, si ex empto ageretur.
|