Itaque uno suscepto membro,
huic caetera accommodanda sunt ut nullum in toto animante membrum adsit longitudine
aut latitudine caeteris non correspondens. Tum providendum est ut omnia membra
suum ad id de quo agitur officium exequantur. Decet currentem manus non minus
iactare quam pedes. At philosophum orantem malo in omni membro sui modestiam
quam palaestram ostentet. Daemon pictor hoplicitem (sic) in certamine
expressit, ut illum sudare tum quidem diceres, alterumque arma deponentem, ut
plane anhelare videretur. Fuit et qui Ulixem pingeret ut in eo non veram sed
fictam et simulatam insaniam agnoscas. Laudatur apud Romam historia in qua
Meleager defunctus asportatur, quod qui oneri subsunt angi et omnibus membris
laborare videantur; in eo vero qui mortuus sit, nullum adsit membrum quod non
demortuum appareat, omnia pendent, manus, digiti, cervix, omnia languida
decidunt, denique omnia ad exprimendam corporis mortem congruunt. Quod quidem omnium difficillimum est, nam
omni ex parte otiosa in corpore membra effingere tam summi artificis est quam
viva omnia et aliquid agentia reddere. Ergo hoc ipsum in omni pictura servandum
est, ut quaequae membra suum ad id de quo agitur officium ita peragant, ut ne
minimus quidem articulus pro re vacet munere, ut mortuorum membra ad unguem
usque mortua, viventium vero omnia viva esse videantur. Vivere corpus tum
dicitur cum motu quodam sua sponte agatur, mortemque aiunt esse ubi membra
vitae officia, hoc est motum et sensum, amplius ferre nequeunt. Ergo quae
corporum simulacra pictor viva apparere voluerit, in his efficiet ut omnia
membra suos motus exequantur. Sed in omni motu venustas et gratia sectanda est.
Ac maxime hi membrorum motus vivaces et gratissimi sunt qui aera in altum
petunt. Tum speciem quoque diximus in componendis membris spectandam esse. Nam
perabsurdum esset si Helenae aut Iphigeniae manus seniles et rusticanae
viderentur, aut si Nestori pectus tenerum et cervix lenis, aut si Ganymedi
frons rugosa, crura athletae, aut si Miloni omnium robustissimo latera levia et
gracilia adderemus. Tum etiam in eo simulacro, in quo vultus sint solidi et
succipleni, ut aiunt, turpe esset lacertos et manus macie absumptas agere.
Contraque qui Achaemenidem ab Aenea in insula inventum pingeret facie qua eum
fuisse Virgilius refert, nec caetera faciei convenientia sequerentur, esset is
quidem pictor perridiculus atque ineptus. Itaque specie omnia conveniant
oportet. Tum colore quoque inter se correspondeant velim. Nam quibus sint
vultus rosei, venusti, nivei, his pectus ac caetera membra fusca et truculenta
minime conveniunt.
|