Pictori ergo corporis motus
notissimi sint oportet, quos quidem multa solertia a natura petendos censeo.
Res enim perdifficilis est pro paene infinitis animi motibus corporis quoque
motus variare. Tum quis hoc, nisi qui expertus sit, crediderit usque adeo esse
difficile, cum velis ridentes vultus effigiare, vitare id ne plorabundi magis
quam alacres videantur? Tum
vero et quis poterit sine maximo labore, studio et diligentia vultus exprimere,
in quibus et os et mentum et oculi et genae et frons et supercilia in unum ad
luctum aut hilaritatem conveniant? Idcirco diligentissime ex ipsa natura cuncta
perscrutanda sunt, semperque promptiora imitanda, eaque potissimum pingenda
sunt, quae plus animis quod excogitent relinquant, quam quae oculis intueantur.
Sed nos referamus nonnulla
quae de motibus partim fabricavimus nostro ingenio, partim ab ipsa natura
didicimus. Primum reor oportere ut omnia inter se corpora, ad eam rem de qua
agitur, concinnitate quadam moveantur. Tum placet in historia adesse quempiam
qui earum quae gerantur rerum spectatores admoneat, aut manu ad visendum
advocet, aut quasi id negotium secretum esse velit, vultu ne eo proficiscare
truci et torvis oculis minitetur, aut periculum remve aliquam illic admirandam
demonstret, aut ut una adrideas aut ut simul deplores suis te gestibus invitet.
Denique et quae illi cum
spectantibus et quae inter se picti exequentur, omnia ad agendam et docendam
historiam congruant necesse est. Laudatur Timanthes Cyprius in ea tabula qua
Colloteicum vicit, quod cum in Iphigeniae immolatione tristem Calchantem,
tristiorem fecisset Ulixem, inque Menelao maerore affecto omnem artem et
ingenium exposuisset, consumptis affectibus, non reperiens quo digno modo
tristissimi patris vultus referret, pannis involuit eius caput, ut cuique plus
relinqueret quod de illius dolore animo meditaretur, quam quod posset visu
discernere. Laudatur et navis apud Romam ea, in qua noster Etruscus pictor
Giottus undecim metu et stupore percussos ob socium, quem supra undas meantem
videbant, expressit, ita pro se quemque suum turbati animi inditium vultu et
toto corpore praeferentem, ut in singulis singuli affectionum motus appareant.
Sed decet hunc totum locum de motibus brevissime transigere.
|