Itaque principio novisse
oportet punctum esse signum, ut ita loquar, quod minime queat in partes dividi.
Signum hoc loco appello quicquid in superficie ita insit ut possit oculo
conspici. Quae vero intuitum non recipiunt, ea nemo ad pictorem nihil pertinere
negabit. Nam ea solum imitari studet pictor quae sub luce videantur. Puncta
quidem si continenter in ordine iungantur lineam extendent. Erit itaque apud
nos linea signum cuius longitudo sane in partes dividi possit, sed erit usque
adeo latitudine tenuissima ut nusquam findi queat. Linearum alia recta dicitur,
alia flexa. Recta linea est signum a puncto ad punctum directe in longum
protensum. Flexa ea est quae a puncto ad punctum non recto gressu sed facto
sinu fluxerit. Lineae plures quasi fila in tela adacta si cohaereant,
superficiem ducent. Est namque superficies extrema corporis pars quae non
profunditate aliqua sed latitudine tantum longitudineque atque perinde suis
qualitatibus cognoscatur. Qualitatum aliae ita superficiei inhaerent ut prorsus
nisi alterata superficie minime semoveri aut seiungi queant. Aliae vero
qualitates huiusmodi sunt, ut eadem facie superficiei manente, ita sub aspectu
tamen iaceant, ut superficies visentibus alterata esse videatur. Perpetuae
autem superficierum qualitates geminae sunt. Una quidem quae per extremum illum
ambitum quo superficies clauditur notescat, quem quidem ambitum nonnulli
horizontem nuncupant; nos, si liceat, latino vocabulo similitudine quadam
appellamus oram aut, dum ita libeat, fimbriam. Eritque et ipsa fimbria aut
unica linea aut pluribus lineis perfinita, unica ut circulari, pluribus ut
altera flexa altera recta, aut etiam quae pluribus rectis aut pluribus flexis
lineis ambiatur. Circularis quidem linea est ipsa fimbria quae totum circulum
continet. Circulus vero est forma superficiei quam linea veluti corona obambit,
quod si in medio aderit punctus, omnes radii ab hoc ipso puncto directe ad
coronam ducti longitudine inter se equales sunt. Ac is idem medius
punctus centrum circuli dicitur. Linea
idcirco recta quae bis coronam circuli secuerit perque centrum recta ibit, ea
diameter circuli apud mathematicos vocatur. Nos hanc ipsam nominemus centricam. Sitque hoc
apud nos loco ab ipsis mathematicis persuasum quod aiunt lineam nullam aequos
angulos a corona circuli signare nisi quae recta ipsum centrum attingat.
|