Itaque et ambitu et dorso
inhaerentes qualitates cognomenta superficiebus, ut diximus, imposuerunt. At
vero qualitates quae non alterata superficie non tamen semper eundem aspectum
exhibent, duae item sunt, nam aut loco aut luminibus mutatis tamen variatae
intuentibus videntur. De loco prius dicendum, postea de luminibus. Ac
perscrutendum quidem est quonam pacto mutato loco ipsae superficiei inhaerentes
qualitates immutatae esse videantur. Equidem haec ad vim oculorum spectant. Nam
situ mutato aut maiores aut omnino non eiusdem quam hactenus fuerant fimbriae,
aut item colore fraudatae superficies appareant necesse est, quas res omnes
intuitu metimur. Id quidem qua ratione fiat perscrutemur, exordiamurque a
philosophorum sententia, qui metiri superficies affirmant radiis quibusdam
quasi visendi ministris, quos idcirco visivos nuncupant, quod per eos rerum
simulacra sensui imprimantur. Nam ipsi idem radii inter oculum atque visam
superficiem intenti suapte vi ac mira quadam subtilitate pernicissime
congruunt, aera corporaque huiusmodi rara et lucida penetrantes quoad aliquod
densum vel opacum offendant, quo in loco cuspide ferientes e vestigio haereant.
Verum non minima fuit apud
priscos disceptatio a superficie an ab oculo ipsi radii erumpant. Quae
disceptatio sane difficilis atque apud nos admodum inutilis pretereatur. Ac
imaginari quidem deceat radios, quasi fila quaedam distenta et prorsus
tenuissima uno capite quasi in manipulum arctissime colligata, una simul per
oculum interius, ubi sensus visus consideat, recipi, quo loco non secus atque
truncus radiorum adstent, a quo quidem exeuntes in longum laxati radii veluti
rectissima virgulta ad oppositam superficiem effluant. Sed hos inter radios
nonnulla differentia est quam tenuisse pernecessarium arbitror. Differunt quidem viribus et officio, nam
alii fimbrias superficierum contingentes totas quantitates superficiei
metiuntur. Hos autem, quod ultimas partes superficiei libando volitant,
extrinsecos radios appellemus. Alii quidem radii ab omni dorso superficiei seu
recepti seu fluentes, intra eam pyramidem, de qua paulo post suo loco dicemus,
suum quoque officium peragunt, nam coloribus et luminibus imbuuntur iisdem
quibus ipsa superficies refulgeat. Hos ergo medios radios nuncupemus. Est quoque ex radiis mediis quidam qui
similitudine quadam centricae de qua supra diximus lineae, dicatur centricus,
quod in superficie ita perstet ut circa se aequales utrinque angulos reddat. Itaque
tres radiorum species repertae sunt: extremorum, mediorum et centrici.
|