grassetto = Testo principale
     Parte,  Paragrafo                                   grigio = Testo di commento

8051   2,   22|              furtis, rapinis, incendiis, veneficiis, caedibus peculatuque absque
8052   4,    4|               statuam fictaque simulacra veneraberis?», haecque referens non
8053   4,    7|                incidunt, quo viso Oenops venerabundus procidit eiusque pacem precatus
8054   1,    6|    praetereuntique deae late arridere et venerando acclinare, omnesque suavitatum
8055   4,   11|               Charon: «Egregios audio et venerandos homines, si se aeque re
8056   4,   16|    congratulantes, petito mari alto, qua venerant abeunt.~
8057   4,    2|                ad saltum et thiasos deos venerantur. Tantas res superi intuentes
8058   4,   13|                  plures si adessent alii venerarer».~
8059   4,   13|            flocci pendis, aut si coirent venerarere?». Tum Gelastus subridens: «
8060   2,    2|            hominum haec adversus deos et veneratio et cultus adeo fuit accepta
8061   2,    8|             diebus regem consalutatum et veneratum ascenderet. Hic Iuppiter,
8062   4,    8|             Oenops vero, cum satis esset veneratus fautorem deum, spectans
8063   2,   18|           praesertim causa, id quidem ut venerentur, ut arma, castra imperiaque
8064   2,   18|          superstitione composito, facile venerere; sin vitae consuetudinem
8065   4,   13|             flocci penderis, si coierint venereris et prae reverentia obmutescas».
8066   3,   12|            conveniat quae sibi in mentem venerint. Nam versari quidem apud
8067   1,   12|               caepissent poscere ut bona venia liceret nosse essentne,
8068   3,   20|                   si quid in mentem tibi veniat ut velis optimum calceum
8069   1,    8|               pectore consilia volvebat. Veniebat in mentem quid sibi esset
8070   1,   32|           praecipitem dedit, atque inter veniendum magno cum eiulatu vociferabat: «
8071   2,   12|                de causis, tum quod plena venirent ineptiarum, ut erant aspernanda
8072   3,    2|                Itaque indicarat Iuppiter venisse in animum sibi ut deorum
8073   3,   14|                  gratia laeti frequentes venissent, Apollo vero nusquam appareret,
8074   2,    3|              omnes ab exilio ad imperium veniunt?».~
8075   4,   17|            mactatae pecudis intestina et ventres in eos confertos, quibus
8076   1,   19|                 Hoc nimirum meo facto id venturum sentio: superos discet mortalis
8077   1,   17|           miraculo factos roseos et miro venustatis splendore amoenos ostentans,
8078   3,   19|                   Facis tu' inquit 'adeo venuste, qui parvo in orbe maximi
8079   2,   18|          crateras, nobis quicquid belli, venusti lautique invenere sustulerunt
8080   1,   19|                  Iuppiter, factas per me venustiores non ardebit? Vale, Iuno!».~
8081   4,   12|              praecipitiis sentibusque et vepribus irretitos pro loci difficultate
8082   4,   14|             obductum; fronti fictam, non veram benivolentiam exstitisse,
8083   2,   19|                  et intolerabilem gestus verborumque iactantiam atque magnificentiam
8084   3,   19|              sunt profecto ad unum omnes verbosi. Unum excipio Socratem,
8085   1,   11|              alterum pro sui conscientia verbum poterat proferre: sed ab
8086   3,   20|                 cupiam de eo audire quae vere sua quidem sint, non quae
8087   1,   19|                 quid est quod te, Fraus, verear? O me felicem, si illa pristina
8088   3,   12|            consulturum, neque futurum ut vereatur in dubiis rebus eos consulere,
8089   1,    4|                dea, nympharum alumna, et Verina, Temporis filia, testificari
8090   1,    3|            inquit Fraus «fit non iniuria verisimile. Verum et quisnam tanto
8091   1,   15|                et nefarium perpetraretur verita, velum quo esset accincta,
8092   2,   18|                  faceret, tum se dicente veritas ipsa atque ratio facile
8093   3,   20|                  Iuppiter, opinioni quam veritati assentiaris. Vide ne te
8094   2,   13|           elatiori audebunt, et censoria veriti patrum supercilia publico
8095   2,   13|           concelebrari. Principio quidem veritum ne id sibi foret arduum
8096   2,   17|         cunctarum decus et lumen artium, versabantur; et erit operae pretium
8097   2,   13|               fragorem, fumum cineremque versandum esset, ut tota illa in re
8098   3,    6|                oscitantem quempiam seque versantem; quo cum appulisset propius
8099   2,   13|            patrum supercilia publico ita versantur ut nihil sine lege et more,
8100   4,   12|                 et verborum captiunculis versatur) sed a pictore quodam memini
8101   3,   20|         familiarius apud Socratem fuerat versatus, sibi id fecisse furtum
8102   2,   13|                quidem geometrae, quaeque versentur in arte sua aeque teneri
8103   1,   15|                  tu quantis in periculis versere non intelligis! Fuge hinc,
8104   3,   17|                 exitiosumque id monstrum versetur; qua de re etiam additis
8105   3,   12|                  gloria tantum?~ ~Lectis versiculis, «Omnium hic» inquit «stultissimus
8106   1,   19|                   quod vafre et gnaviter versipellem atque tergiversatorem praebere
8107   2,   13|                ridendo insaniret, illico versipellis, se recipiens, inquit: «
8108   2,   21|       properantium vellet. Ergo et illuc versis oculis et hic auribus arrecti
8109   2,    9|           restitisse variasque in formas versos sibi a consceleratorum temeritate
8110   1,   25|          affirmabat. Et ad Virtutem deam versum «Cum tibi» inquit «Laus
8111   3,   21|                  cuperet. Me fateor Momi versutiae et commentitiae fallendi
8112   3,   21|               quem diligerem, praesertim versuto et callido, inconsulte quippiam
8113   2,   21|           ingenio. Sed quid agam, quo me vertam? Quis ab importunissimorum
8114   3,   15|              exsecrari, et quoquo versus vertebat oculos, illic spectabat
8115   2,   18|                nutum sua omnia instituta vertendo in dies et inmutando, et
8116   4,   14|                 qui meo primo pedis motu verterit terga? Et hominem demiror,
8117   1,   33|               nisi unam liceat in formam verti. His peractis exsecrationibus,
8118   4,   17|                  Charon: ergo, ut erat a vertice ad vestigium usque obsitus
8119   2,    2|             insigne apicem inflamment ad verticemque adigant reduci. Recusarat
8120   4,   18|          periculum interturbavit. Namque verticibus turbinibusque obvolvi mare
8121   4,   12|                 difficultate se in varia vertisse monstra et iterato ad primariam
8122   2,   22|                pernicies. Sed hic iterum verto sententiam: deorum me superum
8123   2,   18|                et inmutando, et in ea re verumne an falsum, rectumne an pravum
8124   4,    2|                posse; neque scire quidem vesanam multitudinem nolle quod
8125   2,   21|                dicere nos ea facere quae vesani amentesque non facerent.
8126   2,   13|                 quod interdum, stulto et vesano furore conciti, turmae atque
8127   1,   24|              rursus repere per sinus per vestesque interlabi non cessabat:
8128   3,    6|            obstupuit ipsoque in gymnasii vestibulo haesitavit. Mox ubi eos
8129   4,   17|               ergo, ut erat a vertice ad vestigium usque obsitus et foedissimus,
8130   2,    6|         truculento et terribili aspectu, vestitu aspero, barba et capillo
8131   2,   15|              pedis motum innutabat. Sino vestitum et reliquum apparatum, saccos
8132   2,   21|              Vulcanus (tritaeque iam tum vestrae hae fuere fabulae) quod
8133   1,   17|               ornatiores, quanto prae me vestrarum quaeque ex se est longe
8134          | vestris
8135   1,   17|             faveteque, dum sancto pioque vestro pro imperio tanti tamque
8136   3,   20|                et incredibili arrogantia vetantem quosque prae se quicquam
8137   3,   19|                 hoc in animante cerebrum vetat ratio, quod enim animal
8138   1,   26|                ingenium ut facile queant vetera negligere, modo nova ad
8139   4,   21|             consenueris? Aut quid demum? Veteranus navita periculumne timuisti,
8140   1,    3|                post, ubi antiquius duxit veteribus incolis quam adventitiae
8141   1,   15|                Illud commovit deam, quod vetula quaedam incurva cum senio,
8142   1,   18|               spretam atque reiectam. At vetulam nutricem visam dicere: «
8143   3,   16|                nutans oreque admodum pro vetularum more irruminans, cum satis
8144   1,    4|                astabant, interpellabant, vexabant. Momus vero acer, durus,
8145   2,    2|                atque aestuans, procidit. Vexabat animum quod violatos ab
8146   2,   13|                   hanc teneri expilando, vexando, collabefactando, sternendoque
8147   2,    6|       temulentique quodammodo ad te unum vexandum illectentur. Sed quid plura?
8148   2,   18|               obrutos mortales, quos ita vexant, ita in dies afficiunt malis
8149   3,   21|                 iam tum primum caeperant vexare humanas res multaque viventium
8150   4,   20|             conscientiae intra se animis vexari, proxime mutuo alter alterum
8151   2,   21|                 Nec tantarum molestiarum vexationumque ullus adinvenietur modus?
8152   2,   11|          aucupaberis et captabis, quo me vexes? Quid est quod me tibi purgem?
8153   3,   21|            deorum quietem et res humanas vexet. Ea de re sic institui:
8154   2,   13|                 sed brevi odisse castra, vexilla, arma, classica, omnemque
8155   1,   34|              relictorum in templo deorum vicem ingemisceret. Ergo, ut erat
8156   1,    1|            currus subegisset, quo malo a vicino in pacatius solum posset
8157   1,    7|                   Undique confluebant ex vicis, ex angiportibus et matres
8158   4,   18|             pectus, obliquo velo labans, vicissim perculit. Dii attoniti quo
8159   1,   19|                  uti aiunt, rerum omnium vicissitudo est. Quis tantam tamque
8160   2,    2|                  et amicorum suasionibus victa, sumptis thorace et armis,
8161   2,   19|                  a quo iam pridem multis victi disputationibus capitali
8162   2,   13|            classem, suos vidisse titulos victoriarum quamplurimos excepisse frequentissimos
8163   1,    3|               Post haec ad dearum caetum victrix rediens Verinam et Profluam
8164   3,   12|               perfrui quae ad cultum, ad victum faciant, quibus ceteri omnes
8165   3,    6|                 sensit seducto quodam in viculi spatio intra putridum reiectumque
8166   4,   12|                  adductos in transversos viculos delirasse. Illic abruptis
8167   3,   11|                  fuga et casu devenit in viculum ubi intra dolium Diogenes
8168   2,    6|                 ut illis esse persimiles videamur qui boni ac mites putentur,
8169   4,   21|              habitum feliciori putas: id videamus an ita sit. Sino voluptates
8170   4,   23|                quosque per ea quae pauci videant quam per ea quae in promptu
8171   3,   19|           putabam commoda et utilissima. Videbam in plerisque animantibus
8172   1,    6|            adventu deae exhilarati sint. Videbas flores vel ipso praeduro
8173   2,   13|                difficile, quoniam multos videbat ea una in re nanciscenda
8174   3,   21|                  philosophorum commercio videbatur, et bonis artibus excultum
8175   2,   23|             etiam laedit. Vota demum, si videbitur, poteris interea eo loci
8176   3,   19|                  quod plores?'. Tum ego 'Viden' inquam 'istic diviso in
8177   3,   19|               Paratum inde adeo litigium videns grandius arrisit. 'Atqui
8178   4,   15|         simulasti metuere, qui Acheronta videras? Non inficior videri hoc
8179   1,   33|                 magna voce referens quod viderat ac vociferans: «Fugite hinc,
8180   4,   11|                  quam ineptias risi, com viderem tam impudenter et temere
8181   4,   19|              contundere aggressi sunt ut viderent aurone solidus esset, uti
8182   1,   12|               aspectu et corporis habitu viderentur, ortae ex deorum genere,
8183   3,   19|               Haec Democritus. At ego ut viderer quoque philosophari contra
8184   2,    9|                 Virtutemne apud mortales viderit. Hic Momus, dura suspicione
8185   3,    3|                  concesseris. Sed de his videro quae tempus feret: interea
8186   4,   11|                 officium: quare, Charon, videto ne praeter officium siet
8187   3,   19|             mortalibus rediens; quem cum vidissent, quod et vatem et praeclarum
8188   1,   25|     intermittebat, quin et quae audisset vidissetque, nonnunquam vera falsis
8189   1,   24|               morti nequicquam obnoxium, vigebat, sed hinc, huc, illac e
8190   3,   20|                 ne te nimia quae apud te viget istius viri auctoritas in
8191   2,    6|               confingendi arte integant; vigilantes, solertes, accincti paratique
8192   1,   26|             summa industria, incredibili vigilantia, intolerabilique labore
8193   4,    4|                deos maximos quorum causa vigilarent exsecrabantur. Id sibi primum
8194   1,   18|           sententiam. Nocturna se quidem vigilia fessam curisque animi fractam
8195   3,   20|              Iuppiter: «Istuc difficile, vili in corpore philosophi mentem
8196   1,   23|                improbitas. Plebei aliqui vilissimi scurrae, quod nullos neque
8197   4,   13|             faciant homines quae possint vilissimorum manu assequi quam ea quae
8198   4,   21|                cum illius memini, qui se vilissimum hominem maximo regi praeferendum
8199   1,    2|        dilabentur. Accedit quod solis in villis mapparum quas dea Virtus
8200   3,    3|                principe non insaniat? At vincat, uti aiunt, malum. Ergo
8201   2,   11|                tibi arces construas? Sed vince, coniunx, habe tibi vota
8202   3,   21|                 quantum ab his dignitate vincebantur, omnia floribus conspersa
8203   3,   21|                  et quod aurum gemmasque vinceret specie quantum ab his dignitate
8204   1,    4|          obnoxium! Io, et Promethei loco vinciendum! Tanta inimicorum conspiratione
8205   4,    4|               loro quo se praedones illi vincire caeperant. Mox hominem prae
8206   1,    1|                  ut semper, supercilio, «Vincite» inquit «molesti: abunde
8207   4,   18|                  confugientes obstrictum vinctumque Momum reperiunt, tantarum
8208   4,   20|            gravissima accepta iniuria in vindicanda mei dignitate malui semper
8209   4,   14|                   qui se ad propulsandas vindicandasque iniurias magis quam ad firmandam
8210   2,   18|               rerum omnium quod sibi non vindicarint superi atque ascripserint?
8211   1,    4|              unum indixit fore negotium, vindictae gratia Etruriam ab deorum
8212   1,    4|                  deputent. Interea Momus vindictas acrius prosequi, et omnium
8213   4,    6|                effudit quam ingurgitarit vini. Quod ne tanti quidem haec
8214   2,   21|              virginitatis florem auderet violare. Nunc et nova discidiorum
8215   1,    6|                 fulta coadiutoribus, dea violatam caelicolarum maiestatem
8216   2,    2|            procidit. Vexabat animum quod violatos ab se fore optimi et maximi
8217   4,    4|               Alii lorum comparant, alii virgas ulmo avellunt, alii ignem
8218   4,    2|                noctem illustrem reddunt. Virgines porticibus conspicuae urbem
8219   2,   21|               nitoremque atque illibatum virginitatis florem auderet violare.
8220   1,   24|           exequendo opere iam tum animis viribusque defecerat.~
8221   1,   22|                suae non oblita levitatis viridanti sibi ex palmite coronam
8222   1,    1|                 diis edixerat ut sua pro virili quisque in eam ipsam rem
8223   3,   17|                  omnique funditus avulsa virilitate praecipitem in oceanum deturbarunt.
8224   2,   12|              quae fratrum quae liberorum virique inprimis necem atque interitum
8225   1,   13|                Non ergo licebit fortibus viris, quod pauperes simus, nostrae
8226 pro,    1|               omnia rebus singulis quasi viritim impertiens adegisset, voluit
8227   2,   15|             Affuisse tum illic nonnullos viros probos qui servum hunc dictis
8228   2,   20|                   ut pietas, sanctimonia virtusque coleretur. Atqui haec quidem
8229   2,    9|              Iuppiter de Momo sciscitari Virtutemne apud mortales viderit. Hic
8230 pro,    8|                tantis tanquam maximis ex virtutibus nullam recensui, et feci
8231   2,   13|                bonorumque morum cultu ac virtutum ornamentis deductam atque
8232   4,   12|          minutarum partium immutari. Sed visne quid sentiam referam de
8233   4,   12|             Charon sensibus acutissimus, visu, auditu et huiusmodi supra
8234   4,   12|               vultus et quae cum his una visuntur, altero occiput, tergum,
8235   1,   29|              flagrantium urbium fuligine visurus sum. Gaude, Mome!».~
8236   4,   10|            mundum, quem vidisset nunquam visurusque postea esset nunquam; sed
8237   3,   20|                  pro summa sua sapientia vitabunt. Quare malo tuos istos animi
8238   2,   13|         praeterire, quod inter sanguinis vitaeque suae prodigos, alieni cupidos,
8239   1,   29|              interpellasse, ferro, igni, vitaque certabunt. Nunc me iuvat
8240   3,   19|                 belle scisti uti foro et vitare illepida!». Fiebat idcirco
8241   1,   24|               motus excipiendi qua inter vitiandum parens agitabatur, illudque
8242   1,   27|                 officiatur. Ceterum, pro vitiata ab se in templo puella,
8243   3,   16|               fecisse videantur, mutando vitient atque depravent. Iunonem
8244   2,   24|                illic luculentae et quasi vitreae splendescunt. Quae cum ita
8245   4,   19|                  uti suspicabantur, alii vitreos oculos, quod esse gemmas
8246   1,    1|                 extollerent, solus Momus vituperabat: aiebat enim utilem quidem
8247   4,   20|             relegare. Vos hic quid magis vituperabitis, an desidiam in negligenda
8248 pro,    8|                  qui te meque norunt non vituperabunt. Nam et tu ex te id agis
8249   1,    1|              improbare, munerum auctores vituperare: denique universorum odia
8250   3,   12|                  atque effecerit ut quos vituperas, hi meritas abs te poenas
8251   4,    8|             laudibus non movebatur neque vituperatoribus non irritabatur; tamen sic
8252 pro,    8|                inierint; quid laudis aut vituperii, quid gloriae aut ignominiae,
8253   1,   34|             terris nihil est homine quod vivat durius. Quin et animantis
8254   2,   13|                  faciat, ut cum nemo sic viventi invideat, tum et ipse nullis
8255   4,   14|           exstitisse, qui profecto neque viventis patientiam totiens lacessivisset
8256   4,   11|                 vivunt, inquies. Non est vivere, o Gelaste, sed luctari
8257   2,   18|                  nam si crederent aliter viverent) credi tamen vulgo velint
8258   4,   10|               consideret quo neque inter vivos neque inter mortuos censeretur?
8259   4,    4|            praestetne captum iugulare an vivum dimittere oculis effossis.
8260   2,   21|          nuncuparunt, at postea corrupto vocabulo Irim vulgo appellarunt.
8261   4,   12|              Gelastus: «Lupumne tu regem vocas? Id quadrupedum genus apud
8262   2,   13|       inprimisque Momum, ridendi cupidus vocavit ut secum esset in coena.
8263   4,   14|               etiam Gelastus subaudisset vocemque loquentis cognovisset, «
8264   3,   17|                 atque in alterum manuque voceque sese agitantem per capronosum
8265   1,   28|                  insibilato et immugito, vocesque crepitusque varios personato.
8266   1,   33|                 referens quod viderat ac vociferans: «Fugite hinc, deae, heu
8267   1,   29|                 cum eiulatu sese miserum vociferare, «Actum est, Mome» inquiens «
8268   4,   12|                 ut voles». Tum Gelastus «Volam,» inquit «sed tu reges esse
8269   4,    9|             plura fortassis diximus quam volebamus, pauciora profecto diximus
8270   4,   21|               quippiam succedebat? Plura volebas semper quam posses; ego
8271   2,   18|               qui istiusmodi non appetat volente deo, quotus est qui adipiscatur
8272   2,   11|                et coniunx, Iove audiente volenteque assequere».~
8273   1,   26|             perinde sublimi pendere aere volitando institit, quoad e vestigio
8274   4,   13|            principio ex te fieri certior volo, quandoquidem, ut praedicas,
8275   1,    3|                agendarum rerum tanta cum volubilitate coniunctam dedisti? Quod
8276   2,   18|              replevere, homines exclusos voluere, monstris caelum refertum
8277 pro,    7|                eas animi vires intelligi voluerint, quibus in hanc aut in alteram
8278   2,   18|                 nobis esse per te erepta volueris, quae quidem homines optanda
8279 pro,    1|              palam et in promptu est, ut voluerit unicus admodum solusque
8280   4,   21|          affecisses; ego totam urbem, si voluissem, perdidissem tacendo atque
8281   2,   18|                  longe evenit secus quam voluisset: nam cum inter coenandum
8282   2,   18|         incohandi conatu ruere in mortem voluistis. At sit mors, deorum sententia,
8283 pro,    8|                  colligens malo te totis voluminibus amplecti atque cupidis litterarum
8284   4,   12|          statuimus, motum vero intelligi volumus cum ex hoc fiat quidvis
8285   2,    6|                   quae cuiusque causa et voluntas, quae cuique in agendis
8286   2,    7|               suam praeter sententiam et voluntatem exciderit; quibus rebus
8287   3,   19|                sunt vita, mores, studia, voluntates, affectus viaque et huiusmodi.
8288 pro,    7|       introduxere: quorum hi cupiditatum voluptatumque illecebras atque labem,
8289   2,   18|          Herculem ducere lepiditate Momi voluptuosissimam. Verum id longe evenit secus
8290   4,    2|            pessime de se meritis superis voluptuosissimum suarum aerumnarum spectaculum
8291 pro,    8|                  cupidos et iracundos et voluptuosos, indoctos, leves suspiciososque,
8292   1,   24|           pulvinar, quo sollicita puella volutabile inquietissimumque id monstrum
8293   1,   25|             citato properans dextro pede volutantis monstri colla compressit.
8294   2,   18|                cum Ganymede inter epulas volutari, nectare et ambrosia immergi.
8295   1,    8|                  intimo pectore consilia volvebat. Veniebat in mentem quid
8296   1,    1|                  institutis deflectenti, volvendorum orbium curam summamque ignium
8297   2,   18|                nullos esse deos et inane volvi caelum ausim affirmare,
8298   4,    3|                   Dum haec animis deorum volvuntur, Stupor deus, ut erat artubus
8299   2,   21|               homini. Tu tibi, homo, tua voracitate, tua ingluvie tuaque intemperatissimae
8300   1,    4|                sibi cavisse properat, in voraginem multo hiatu praeruptam,
8301   1,   29|                 nullum habere stomachum. Vorandae quidem sunt hominum iniuriae,
8302   1,    5|              maximis screatibus demorsae vorataeque barbae pilos expuentem intuentur,
8303   3,   21|                ut diligentius pensitaret votane haec facta religione haud
8304   3,   21|                  animadvertissent, ludos voverunt diis maximos, et eos dictu
8305   1,   18|                  fias formosissima. Ito, voveto superis et Veneri et Baccho
8306   1,   18|           dabatur animi fide ex insomnio vovi. Credin? Illico me bona
8307   2,   21|             pollueret atque extingueret. Vulcanum Diana Silvanique dii accusabant
8308   1,   26|            rumoribus gaudere, spretisque vulgatis historiis semper aliquid
8309   1,    4|               veris falsa miscebantur et vulgatorum in dies scelerum numerus
8310   3,   20|               Iuppiter: «Tritum istud et vulgatum quidem est dictum, utcumque
8311   1,   26|          continuo scrutari, renoscitare, vulgoque propalare summa industria,
8312   2,   13|                  fastidis. Vide ne teque vulgusque errones ipsi contemnant
8313   4,   12|                  luto, fictas et aliorum vultibus compares sibi superinduisse
8314   2,   24|              quanta licuit arte frontem, vultum, gestum ad venustatem, affabilitatem
8315   2,   18|                in caelum equos, aquilas, vultures, ursas, delphinas, cete.
8316   2,   21|                Hos accusabat Aeolus quod Zephyro et Noto et Austris et Aquilonibus