|
Sed ad rem proficiscamur. Itaque
indicarat Iuppiter venisse in animum sibi ut deorum hominumve causa alium
vellet orbem condere. Quod
quidem institutum cum maiores, tum et minores dii mirum in modum comprobabant.
Nam, uti fit, ad suos usus et commoditates eam rem interpretantes, quisque sibi
prospiciebat: et qui fortassis erant inter caelicolas ignobiles atque alioquin
privati, facile in eam spem adducebantur, ut sibi persuaderent a rerum novarum casibus
aliquid adminiculi atque occasionis ad se honestandum appariturum, et contra
qui auctoritate dignitateve praestabant non posse Iovem arbitrabantur tantis in
rerum motibus primorum procerum carere consilio, quo fiebat ut sibi
praescriberent hanc ipsam rem ad sui status robur et firmitatem fore
accessuram. Hinc minores quidem dii quibus poterant artibus suadendi apud Iovem
instabant ut pro suscepto instituto rem exequeretur; tum et primates
optimatesque deorum causae huiusmodi satis admodum suffragabantur tacendo et
interdum annuendo: sed qua esse opus arte apud principem intelligebant, ea tum
docte utebantur. Suas quidem in agendis rebus cupiditates atque affectus
dissimulando obtegebant, et quae inprimis affectabant, ea levibus quibusdam
verborum inditiis sibi haudquaquam satis placere ostentabant, quo eorum
consilium, cum rogarentur, utilitati principis ac reipublicae magis quam
privatis emolumentis et studiis accommodatum videretur. Neque praeterea deerant
ex deorum optimatibus qui quidem, seu quod animi quadam integritate atque
maturitate in rebus Iovis versarentur, seu quod prudentis et bene consulti
ducerent plus semper in omni re putare incommodi subesse quam appareat, Iovem
idcirco admonerent ut tanto in opere incohando iterum atque iterum cogitaret,
ne quid in perficiundo offenderet quo tanti caeptus interpellarentur: et
praecavendum quidem, cum alias ob res, tum ne facti pigeat, ne quid in
experiundo invisum atque impraemeditatum irrumpat, quominus res ex sententia
succedat; accedebant et ii, qui propriis commoditatibus consulentes nullam rem
aliam curabant praeter id, ut Iovem a suscepto innovandarum rerum instituto
amoverent. Namque Iuno, votorum affluentia facta aedificatrix, quidvis poterat
perpeti magis quam hominum populos perire, huicque causae praeter Herculem, qui
quidem in servandis hominibus officio fungebatur, Bacchus et Venus et Stultitia
dea et huiusmodi plerique alii, quod ab mortalium numero egregie colerentur,
maximopere favebant. Tum et Mars, quod Aerugine architecto struendo porticu
aeneo uteretur, cui centum columnas ferreas levissime rasas et perpolitas
adamantinasque tecto tegulas destinarat, Iunoni ad res hominum servandas ultro
sua et studia et operas accommodabat: namque ab hominibus quidem non modo
materia et huiusmodi in dies suppeditabatur, verum et quo tersissimas redderet
columnas callos atque sudorem excipiebat. Ergo hi quidem dii summopere elaborabant
dissuadendo, hortando, poscendo ne quid temere aggrederetur.
|