|
Itaque Charon, dum ad iter
accingitur, subducta navi multum ac diu cogitavit conferatne hanc alicubi apud
inferos relinquere; tandem, quod ita praestare arbitrabatur, navim reversam
sustulit suoque imposuit capiti ut staret quasi pusillo mapalio opertus,
manuque remum collibrans graditur. Arduum et praeter aetatem firmissimum
senem proficiscentem turbae admirabantur. Verum illi inter pergendum in sermones incidere istiusmodi, ut quaereret
Gelastus de Charonte quid ita navim portaret aut quidni praestitisset eam in
litore subductam sinere. Cui
Charon «Et quid» inquit «tibi defunctorum ineptias referam? Nemo
est illorum quin me suis velit imperiis navigare. Quin et fuit pridie
polyphagus nescio quis, qui quidem rapto remo se pro argonauta gereret. Illi
ego 'Et quis tu?' inquam. 'Classiumne
fuisti fortassis praefectus in vita?' 'At' inquit ille 'nostra in familia olim
fuere plures remiges'. Ego illius insolentiam non tam admiratus quam ineptias
risi, com viderem tam impudenter et temere id profiteri et aggredi cui esset
rei minime aptus. At ex comitibus defuncti unus 'Mentitur' inquit 'o Charon, ne
pictum quidem uspiam aut hic aut suorum aliquis vidit mare: alpibus enim
aeternum lapidicinis ascripti exercebantur'. Is cum ita fuerit insolens, quales
tu putas futuros ceteros aut tranandi studio, aut insolescendi voluptate, si
fortassis detur relicta illic navi occasio?». Hic Gelastus «Quid» inquit «illi quidem si neque insolentia
neque arrogantia, sed discendi libidine id ita aggrederentur?». Tum Charon «Novasne» inquit «isthic, ut apud inferos artes condiscant? Minime: sed temerarii sunt. Vel quis hoc ferat ut Charontem remigare quisque
instruat?». Tum Gelastus «Atqui hoc est,» inquit «o Charon, quo fit ut abs te accepisse me iniuriam possim dicere: tu quidem
insolentes plerosque omnes istiusmodi transportasti, me vero, qui nulla ab re
magis absum quam a petulantia et importunitate, longum repudiasti». Tum Charon:
«Negasne» inquit «te petulantem et importunum exstitisse?
Annon est petulantia nostros sibi deposcere labores dari gratis? Nulla item
importunitas est centies negatam rem dura et nusquam intermissa assiduitate
expostulare?». Tum Gelastus: «Deplorare meum incommodum erat istud, o Charon,
non tuos labores poscere, quando tam difficilem te atque inexorabilem
praestares erga me, qui nihil sibi relictum haberet rerum omnium quod
conferret, praeter preces». «At» inquit Charon «suspendio opus fuit priusquam istud admitteres in
te, uti tuae res omnes solis in precibus niterentur». «Id» inquit Gelastus «fateor factum inconsulte, at factum tamen ratione
fortassis non improba. Namque id quidem statuebam apprime fore philosophantis,
ut quam curarum alumnam praedicant, pecuniam, funditus a me abiiciendam ducerem
ac me totum rerum difficillimarum rarissimarumque cognitioni et studiis
traderem animo soluto et libero».
Tum Charon «O» inquit «stultitiam irridendam, si id credas, coercendam, si id tentes, in
rebus difficillimis et rarissimis, ac praesertim in paupertate, versari animo
libero et soluto! Tu quidem,
si forte dabitur ut possis id sine molestia, erunt res ipsae non difficiles;
sin erunt difficiles, plus olei et operae exigent quam ut te animo esse curis
vacuo possis affirmare. Pecuniam demum curarum alumnam praedicant: quaeso,
quinam id praedicant? Qui sapiunt, inquies. Tanti ergo est sapere apud
philosophos, ut algendo et famescendo vitam precario et per mercedem trahere
quam in rerum affluentia opulentiaque malint? At tamen vivunt, inquies. Non est vivere, o Gelaste, sed luctari
adversus mala: dum ita te habes in vita ut esurias algeasque, hoc est ut miser
sis. Aut vos denique, et quid
sapitis, in vobis primis sapitis, philosophi?». «Num» inquit Gelastus «quaeris quid sapimus? Etenim omnia novimus,
siderum, imbrium, fulminum causas et motum; novimus terras, caelum, maria. Nos
artium optimarum inventores; nos quae ad pietatem, ad vitae modum, ad hominum
gratiam conciliandam faciant nostris monitis quasi lege data praescribimus».
Tum Charon: «Egregios audio et venerandos homines, si se aeque re operaque
habent atque dictis. Sed vos, dicito, his vestris legibus ut sint homines
hominibus praesto, ut opera et obsequio faveant et opitulentur etiam num
ascribitis?». Tum Gelastus «Et istud» inquit «ad officium
inprimis ducimus». «Officii igitur erit» inquit Charon «eos
quibuscum degas levare aerumnis, levare incommodis, fovere iuvareque opera?». «Erit quidem» inquit
Gelastus «ut dicis». «Tu igitur officio legique hoc dato» inquit Charon «hanc praegravem cymbam adiutato ut feram». Tum Gelastus: «Atqui est quidem tuum quoque hac in re pensandum officium:
quare, Charon, videto ne praeter officium siet enecto fame atque precario et
per mercedem qui vitam traxit tantum onus nobis velle imponere». Tum Charon: «At saltem remum». «Ne tu negasti» inquit Gelastus «licere apud inferos aggredi artes novas! Calamum didici
per aetatem tractare in vita, non remum».
|