|
1. «Quomodo sola sedet civitas plena populo! facta est
quasi vidua domina gentium». Principum quondam Phariseorum cupiditas que
sacerdotium vetus abominabile fecit, non modo levitice prolis ministerium
transtulit, quin et preelecte civitati David obsidionem peperit et ruinam.
2. Quod quidem de specula punctali eternitatis intuens qui
solus eternus est, mentem Deo dignam viri prophetici per Spiritum Sanctum sua
iussione impressit, et is sanctam Ierusalem velut exstinctam per verba presignata
et nimium, proh dolor!, iterata deflevit.
3. Nos quoque eundem Patrem et Filium, eundem Deum et
hominem, nec non eandem Matrem et Virginem profitentes, propter quos et propter
quorum salutem ter de caritate interrogatum et dictum est: Petre, pasce
sacrosanctum ovile; Romam - cui, post tot triumphorum pompas, et verbo et opere
Christus orbis confirmavit imperium, quam etiam ille Petrus, et Paulus gentium
predicator, in apostolicam sedem aspergine proprii sanguinis consecravit -, cum
Ieremia, non lugenda prevenientes, sed post ipsa dolentes, viduam et desertam
lugere compellimur.
4. Piget, heu!, non minus quam plagam lamentabilem cernere
heresium, quod impietatis fautores, Iudei, Saraceni et gentes, sabbata nostra
rident, et, ut fertur, conclamant: «Ubi est Deus eorum?»; et quod forsan suis
insidiis apostate Potestates contra defensantes Angelos hoc adscribunt; et,
quod horribilius est, quod astronomi quidam et crude prophetantes necessarium
asserunt quod, male usi libertate arbitrii, eligere maluistis.
5. Vos equidem, Ecclesie militantis veluti primi prepositi
pili, per manifestam orbitam Crucifixi currum Sponse regere negligentes, non
aliter quam falsus auriga Pheton exorbitastis; et quorum sequentem gregem per
saltus peregrinationis huius illustrare intererat, ipsum una vobiscum ad
precipitium traduxistis.
6. Nec adimitanda recenseo - cum dorsa non vultus, ad
Sponse vehiculum habeatis, et vere dici possetis, qui Prophete ostensi sunt,
male versi ad templum - vobis ignem de celo missum despicientibus, ubi nunc are
ab alieno calescunt; vobis columbas in templo vendentibus, ubi que pretio
mensurari non possunt, in detrimentum hinc inde commorantium venalia facta
sunt.
7. Sed attendatis ad funiculum, attendatis ad ignem, neque
patientiam contemnatis Illius qui ad penitentiam vos expectat.
8. Quod si de prelibato precipitio dubitatur, quid aliud
declarando respondeam, nisi quod in Alcimum cum Demetrio consensistis?
9. Forsitan «et
quis iste, qui Oze repentinum supplicium non formidans, ad arcam, quamvis
labantem, se erigit?» indignanter obiurgabitis. Quippe de ovibus pascue
Iesu Christi minima una sum; quippe nulla pastorali auctoritate abutens,
quoniam divitie mecum non sunt. Non ergo divitiarum, sed gratia Dei sum id quod
sum, et «zelus domus eius comedit me».
10. Nam etiam «in ore lactentium et infantium» sonuit iam
Deo placita veritas, et cecus natus veritatem confessus est, quam Pharisei non
modo tacebant, sed et maligne reflectere conabantur.
11. Hiis
habeo persuasum quod audeo. Habeo preter hec preceptorem Phylosophum qui,
cuncta moralia dogmatizans, amicis omnibus veritatem docuit preferendam.
12. Nec
Oze presumptio quam obiectandam quis crederet, quasi temere prorumpentem me
inficit sui tabe reatus; quia ille ad arcam, ego ad boves calcitrantes et per
abvia distrahentes attendo. Ille ad arcam proficiat qui salutiferos oculos ad
naviculam fluctuantem aperuit.
13. Non itaque videor quemquam exacerbasse ad iurgia; quin
potius confusionis ruborem et in vobis et aliis, nomine solo archimandritis,
per orbem dumtaxat pudor eradicatus non sit totaliter, accendisse; cum de tot
pastoris officium usurpantibus, de tot ovibus, et si non abactis, neglectis
tamen et incustoditis in pascuis, una sola vox, sola pia, et hec privata, in
matris Ecclesie quasi funere audiatur.
14. Quidni?
Cupiditatem unusquisque sibi duxit in uxorem, quemadmodum et vos, que nunquam
pietatis et equitatis, ut caritas, sed semper impietatis et iniquitatis est
genitrix.
15. A, mater piissima, sponsa Christi, que in aqua et
Spiritu generas tibi filios ad ruborem! Non caritas, non Astrea, sed filie sanguisuge facte sunt tibi nurus; que
quales pariant tibi fetus, preter Lunensem pontificem omnes alii contestantur.
16. Iacet
Gregorius tuus in telis aranearum; iacet Ambrosius in neglectis clericorum latibulis;
iacet Augustinus abiectus, Dionysius, Damascenus et Beda; et nescio quod
«Speculum», Innocentium, et Ostiensem declamant. Cur non? Illi Deum querebant,
ut finem et optimum; isti census et beneficia consecuntur.
17. Sed, o
patres, ne me phenicem extimetis in orbe terrarum; omnes enim que garrio
murmurant aut mussant aut cogitant aut somniant, et que inventa non
attestantur.
18. Nonnulli
sunt in admiratione suspensi: an semper et hoc silebunt, neque Factori suo testimonium
reddent? Vivit Dominus, quia qui movit linguam in asina Balaam, Dominus est
etiam modernorum brutorum.
19. Iam
garrulus factus sum: vos me coegistis. Pudeat ergo tam ab infra, non de celo ut
absolvat, argui vel moneri.
20. Recte
quidem nobiscum agitur, cum ex ea parte pulsatur ad nos ad quam cum ceteris
sensibus inflet auditum, ac pariat pudor in nobis penitudinem, primogenitam
suam, et hec propositum emendationis aggeneret.
21. Quod ut
gloriosa longanimitas foveat et defendat, Romam urbem, nunc utroque lumine
destitutam, nunc Annibali nedum alii miserandam, solam sedentem et viduam prout
superius proclamatur, qualis est, pro modulo vestre imaginis ante mentales
oculos affigatis oportet.
22. Et ad vos
hec sunt maxime qui sacrum Tiberim parvuli cognovistis. Nam etsi Latiale caput
pie cunctis est Italis diligendum tanquam comune sue civilitatis principium,
vestrum iuste censetur accuratissime colere ipsum, cum sit vobis principium
ipsius quoque esse.
23. Et si
ceteros Italos in presens miseria dolore confecit et rubore confudit,
erubescendum esse vobis dolendumque quis dubitet, qui tam insolite sui vel
Solis eclipsis causa fuistis?
24. Tu pre omnibus, Urse, ne degradati college perpetuo
remanerent inglorii; et illi, ut militantis Ecclesie veneranda insignia que
forsan non emeriti sed inmeriti coacti posuerant, apostolici culminis
auctoritate resumerent.
25. Tu quoque, transtiberine sectator factionis alterius,
ut ira defuncti Antistitis in te velut ramus insitionis in trunco non suo
frondesceret, quasi triumphatam Carthaginem nondum exueras, illustrium
Scipionum patrie potuisti hunc animum sine ulla tui iudicii contradictione
preferre.
26. Emendabitur quidem - quanquam non sit quin nota
cicatrix infamis Apostolicam Sedem usque ad ignem, cui celi qui nunc sunt et
terra sunt reservati, deturpet -, si unanimes omnes qui huiusmodi
exorbitationis fuistis auctores, pro Sponsa Christi, pro sede Sponse que Roma
est, pro Italia nostra, et ut plenius dicam, pro tota civitate peregrinante in
terris, viriliter propugnetis, ut de palestra iam cepti certaminis undique ab
Occeani margine circumspecta, vosmetipsos cum gloria offerentes, audire
possitis: «Gloria in excelsis»; et ut Vasconum obprobrium qui tam dira cupidine
conflagrantes Latinorum gloriam sibi usurpare contendunt, per secula cuncta
futura sit posteris in exemplum.
|