Capitolo

 1  2|        aliqua parte esset altior terra que emergit ab aquis et
 2  4|         est nobilius corpus quam terra: ergo aque debetur nobilior
 3  4|  consequens quod aqua sit altior terra, cum situs loci et locati
 4  5|          aquam non esse altiorem terra est contradicere sensui;
 5  5|       accidere propter hoc, quod terra valde inferior sit et depressa
 6  6|        Quarto arguebatur sic: Si terra non esset inferior ipsa
 7  6|        esset inferior ipsa aqua, terra esset totaliter sine aquis,
 8  6|    scilicet quod aqua sit altior terra. Consequentia probabatur
 9  6|       mare non esset altius quam terra, non moveretur aqua ad ipsam
10  7|       non possit nisi sit altior terra, ut in prima ratione ostensum
11  8|       tenent aquam esse altiorem terra ista detecta sive habitabili,
12  9| circumferentie altiorem esse hac terra emergente sive detecta.
13 10|         aliqua parte altior quam terra, hoc esset de necessitate
14 12|    deorsum per eandem lineam cum terra; tertium est quod gravitas
15 12|         cruces, aqua in qua due, terra in qua una; et sit centrum
16 12|          proprie circumferentie, terra movebitur per lineam rectam
17 12|      igitur aqua moveretur ad B, terra vero ad A, cum ambo sint
18 12|     fluitatis erit in aqua et in terra; et cum diversitas rationis
19 12|   equivoce predicetur de aqua et terra; quod erat tertium consequentie
20 13|        cruces, aqua in quo tres, terra in quo due; et centrum terre
21 13|          concentrica terre, nisi terra sit in aliqua parte gibbosa
22 16|         potissime petit centrum: terra est gravissimum corpus;
23 16|     sequitur, ut declarabo, quod terra equaliter in omni parte
24 16|    concentrica, ut dicitur, quod terra undique esset circumfusa
25 16|         centrum, quod quidem est terra; ergo ipsa potissime attingit
26 17|         necessarium; quia, licet terra sit gravissimum corpus comparatum
27 17|         quia posset esse gravior terra ex una parte quam ex altera.
28 18|         et simplicia ut ignis et terra – regulariter in suis partibus
29 18|     naturali passione. Unde, cum terra sit corpus simplex, regulariter
30 18|      insit naturaliter terre, et terra sit corpus simplex, necesse
31 18|      autem esse non posset, nisi terra in aliqua parte emergeretur,
32 19|             19-~ ~Et ideo, licet terra secundum simplicem eius
33 19|          aqua circulus in quo B, terra circulus in quo C. Nec refert,
34 19|          aqua parum vel multum a terra distare videatur. Et sciendum
35 19|        in primo Priorum. Et quod terra emergat per gibbum et non
36 19|      orizonte circulari. Et quod terra emergens habeat figuram
37 20|        efficiens non potest esse terra ipsa; quia, cum elevari
38 20|        naturam, relinquitur quod terra huius elevationis efficiens
39 21|     terram detectam. Et cum ista terra detecta extendatur a linea
40 21|         est celum ad agendum, et terra potentiata ad patiendum.~
41 22|   dicentem: «Quam distant celi a terra, tantum distant vie mee
42 23|       nisi per gibbum qui est in terra; et ideo ratio non procedit.
43 23|        mare sit altius quam ipsa terra; sed hoc non est; ymo esset
44 23|     quartum, cum arguebatur: «Si terra non esset inferior» etc.,