1. Positis et
exclusis erroribus quibus potissime innituntur qui romani Principatus
auctoritatem dependere dicunt a romano Pontifice, redeundum est ad ostendendum
veritatem huius tertie questionis, que a principio discutienda proponebatur:
que quidem veritas apparebit sufficienter si, sub prefixo principio inquirendo,
prefatam auctoritatem immediate dipendere a culmine totius entis ostendero, qui
Deus est.
2. Et hoc erit
ostensum vel si auctoritas Ecclesie removeatur ab illa – cum de alia non sit
altercatio – vel si «ostensive» probetur a Deo immediate dependere.
3. Quod autem
auctoritas Ecclesie non sit causa imperialis auctoritatis probatur sic: illud,
quo non esistente aut quo non virtuante, aliud habet totam suam virtutem, non
est causa illius virtutis; sed, Ecclesia non esistente aut non virtuante,
Imperium habuit totam suam virtutem: ergo Ecclesia non est causa virtutis
Imperii et per consequens nec auctoritatis, cum idem sit virtus et auctoritas
eius.
4. Sit Ecclesia A,
Imperium B, auctoritas sive virtus Imperii C; si, non existente A, C est in B,
inpossibile est A esse causam eius quod est C esse in B, cum inpossibile sit
effectum precedere causam in esse. Adhuc si, nichil operante A, C est in B,
necesse est A non esse causam eius quod est C esse in B, cum necesse sit ad
productionem effectus preoperari causam, presertim efficientem, de qua
intenditur.
5. Maior propositio
huius demonstrationis declarata est in terminis; minorem Cristus et Ecclesia
confirmat. Cristus nascendo et moriendo, ut superius dictum est: Ecclesia, cum
Paulus in Actibus Apostolorum dicat ad Festum: «Ad tribunal Cesaris sto, ubi me
oportet iudicari»; cum etiam angelus Dei Paulo dixerit parum post: «Ne timeas,
Paule, Cesari te oportet assistere»; et infra iterum Paulus ad Iudeos
existentes in Ytalia: «Contradicentibus autem Iudeis, coactus sum appellare
Cesarem, non quasi gentem meam habens aliquid accusare, sed ut eruerem animam
meam de morte».
6. Quod si Cesar iam
tunc iudicandi temporalia non habuisset auctoritatem nec Cristus hoc
persuasisset, nec angelus illa verba nuntiasset, nec ille qui dicebat «Cupio
dissolvi et esse cum Cristo» incompetentem iudicem appellasset.
7. Si etiam
Constantinus auctoritatem non habuisset, in patrocinium Ecclesie illa que de
Imperio deputavit ei de iure deputare non potuisset; et sic Ecclesia illa collatione
uteretur iniuste, cum Deus velit oblationes esse inmaculatas iuxta illud Levitici:
«Omnis oblatio, quam conferetis Domino, absque fermento erit».
8. Quod quidem
preceptum, licet ad offerentes faciem habere videatur, nichilominus est per
consequens ad recipientes; stultum enim est credere Deum velle recipi quod
prohibet exhiberi, cum etiam in eodem precipiatur Levitis: «Nolite contaminare
animas vestras nec tangatis quicquid eorum, ne inmundi sitis».
9. Sed dicere quod
Ecclesia sic abutatur patrimonio sibi deputato est valde inconveniens: ergo
falsum erat illud ex quo sequebatur.
|