Ante privatam Mamertini,
templum Martis, ubi nunc iacet simulacrum eius. Iuxta
eum templum Fatale, id est Sancta Martina; iuxta quod
est templum Refugii, id est Sanctus Adrianus; prope, aliud templum Fatale. Iuxta privatam publicam, templum Fabiorum. Post sanctum
Sergium, templum Concordie, ante quod arcus triumphalis unde erat ascensus in
Capitolium. Iuxta erarium publicum quod erat templum Saturni,
ex alia parte fuit arcus miris lapidibus tabulatus, in quo fuit historia
qualiter milites accipiebant a senatu donativa sua per saccellarium qui
amministrabat hoc; que omnia pensabat in statera antequam darentur militibus,
ideo vocatur Salvator de Statera. In Cannapara, templum Cereris et Telluris cuius atrium duabus domibus ornatur per
circuitum porticibus columpnatis, ut quicumque ibi sederet ad iudicium, undique
videretur. Iuxta eam domum fuit palatium Cateline, ubi fuit ecclesia sancti
Antonii; iuxta quam est iocus qui dicitur Infernus, eo quod antiquo tempore ibi
eructuabat et magnam pernitiem Rome inferebat; ubi quidam nobilis miles, ut
liberaretur civitas, responso suorum deorum armatus proiecit se, et clausa est
terra, sic civitas liberata est. Ibi est templum Veste, ubi dicitur
inferius draco cubare, sicut legimus in vita beati Silvestri. Est ibi templum Palladis et forum Cesaris et templum Iani, qui
previdet annum in principio et fine, sicut dicit Ovidius in Fastis; nunc autem
dicitur turris Centii Fraiapanis. Templum
Minerve cum arcu coniunctum est ei, nunc autem vocatur Sanctus Laurentius de
Mirandi. Iuxta eum sancti Cosmatis ecclesia, que fuit templum Asili. Retro fuit
templum Pacis et Latone; super idem, templum Romuli. Post Sanctam Mariam novam,
duo templa Concordie et Pietatis. Iuxta arcum Septem lucernarum, templum
Escolapii. Ideo dicitur Cartularium quia ibi fuit bibliotheca publica, de
quibus XXVIII fuere in urbe. Superius fuit templum Palladis et templum Iunonis.
|