109-delea | delec-innum | inobo-perma | permi-sitim | socia-xxv
bold = Main text
Pars. Cap. grey = Comment text
1001 lib1, 3 | namque ut, sicut per hominis inoboedientiam mors in humanum genus intraverat,
1002 lib1, 12| deum aliquid iniuste aut inordinate facere, non pertinet ad
1003 lib2, 16| sapienter, quam mirabiliter tam inscrutabile opus factum sit?~BOSO:~Assentior
1004 lib1, 18| civitatem et hanc mundanam insensibilemque naturam deus ab initio proposuerit
1005 lib1, 18| sponte facit, hoc etiam insensibilis creatura per dei dispositionem
1006 praef | consummare. Nam plura quae tacui inseruissem et addidissem, si in quiete
1007 lib1, 25| quomodo sit?~BOSO:~Qula insipiens est.~ANSELMUS:~Ergo contemnendem
1008 comm | ratione dicant ad confutandum insipientiam et frangendum duritiam infidelium,
1009 lib1, 1 | flagitant, qui inter alios instantius ad hoc me sollicitat, accipiam
1010 lib2, 16| restauravit humanam naturam quam instauravit. Aequaliter enim utrumque
1011 lib1, 7 | iustitiae trahebatur, sed instinctu malitiae impellebatur. Nam
1012 lib1, 18| factae essent destruere instituerit, omni caret ratione. Sequitur
1013 lib2, 16| deus illum restituit quam instituit, quanto hoc de peccatore
1014 praef | veritate naturam humanam ad hoc institutam esse, ut aliquando immortalitate
1015 lib2, 17| negatur in illo potestas, sed insuperabilis significatur potentia et
1016 lib2, 7 | dicuntur hae duae naturae integrae, ut tamen alius sit homo,
1017 lib2, 7 | necesse has duas naturas integras conveniri in unam personam -
1018 lib1, 18| facti sint angeli in illo integro numero. Quippe si ita esset,
1019 lib1, 18| solummodo numerum nondum integrum perficeret, aut etiam, si
1020 lib2, 16| illis, ut puto, solutam intellexisses.~BOSO:~Non video quomodo. ~
1021 lib2, 18| et quod magis deo placere intellexit. Quomodo ergo asseremus
1022 lib1, 25| rationabili necessitate intelligam esse oportere omnia illa,
1023 lib1, 18| sancti per filios Israel intelligantur. Sanctos autem homines filios
1024 lib2, 5 | utique non timet, potius intelligendam est quia hoc facit necessitate
1025 lib1, 18| Gen. 1,1ss.), aliter sunt intelligendi, quam sicut videmus istos
1026 lib1, 25| non potest esse, et non intelligens qua ratione per Christum
1027 lib1, 16| quem ad hoc decentiorem intelliget. Quapropter aut angeli illi
1028 comm | nisi credideritis, non intelligetis (Is. 7,9), aperte nos monet
1029 lib1, 1 | solvendo tamen omnibus est intelligibilis et propter utilitatem et
1030 lib1, 21| homini qui aliquando non intelligit quid sibi sit utile, aut
1031 lib1, 23| potest negari.~ANSELMUS:~Intende in districtam iustitiam,
1032 lib1, 11| Tuum est ostendere, et meum intendere.~ANSELMUS:~Si angelus et
1033 lib2, 16| aliquando nullum fuisse, de quo intentio dei qua hominem fecit perficeretur,
1034 lib2, 15| potuit.~BOSO:~Rationabiliter interemptores Christi ad veniam peccati
1035 lib1, 10| innocentis, ut non nisi eo interfecto parcere velit aut possit
1036 lib1, 1 | Et quoniam ea quae per interrogationem et responsionem investigantur,
1037 lib2, 14| sicut tu supra cuidam meae interrogationi respondisti.~ANSELMUS:~Bene
1038 lib1, 16| incarnatione dei, et tu mihi interseris alias quaestiones.~BOSO:~
1039 lib1, 16| facti erant ad hoc ut essent intra illum numerum; aut quia
1040 lib1, 9 | fenestram, per quam ventus intrat, qui lucernam extinguit.
1041 lib1, 3 | inoboedientiam mors in humanum genus intraverat, ita per hominis oboedientiam
1042 lib2, 19| humana salvatio.~ ~ANSELMUS:~Intueamur nunc, prout possumus, quanta
1043 comm | eorum quae credimus rationem intuendam, quantum superna gratia
1044 lib1, 7 | ob hoc a non diligenter intuentibus totum iustum aut iniustum
1045 lib1, 21| quiddam video esse; sed cum intueor quid sit contra voluntatem
1046 lib1, 7 | percuti meruit. Diverso igitur intuitu iusta et iniusta est eadem
1047 lib1, 3 | per passionem ligni quam intulit ab homine vinceretur. Sunt
1048 lib1, 9 | differebas. Multo igitur minus inusitata est locutio, cum Christus
1049 lib1, 1 | puto, facile nec omnino inutile; nam earum ignorantia quaedam
1050 lib1, 25| extra fidem Christianam invenienda est peccati satisfactio,
1051 lib1, 21| aspectum facere. ~BOSO:~Nihil invenio propter quod hoc debeam,
1052 lib2, 22| quod nos rationabiliter invenisse existimamus, deo non nobis
1053 lib1, 9 | sacra scriptura huiusmodi inventuntur. Ubi autem dicit: pater,
1054 comm | quibus sacra pagina nos ad investigandam rationem invitat: ubi dicit:
1055 lib1, 1 | interrogationem et responsionem investigantur, multis et maxime tardioribus
1056 lib2, 9 | directa, quantum ad praesentem investigationem sufficere puto, locutus
1057 lib2, 8 | oportet esse.~ANSELMUS:~Investigemus nunc utrum assumenda sit
1058 lib1, 19| et permisit, ut accensus invidia diabolus eum in lutum peccati
1059 lib1, 19| eandem margaritam ab aliquo invido excuti de manu sua in caenum,
1060 comm | ad investigandam rationem invitat: ubi dicit: nisi credideritis,
1061 lib2, 18| multi ante adventum eius et Iohannes Baptista post adventum,
1062 | ipsis
1063 lib1, 16| alias quaestiones.~BOSO:~Ne irascaris, hilarem datorem diligit
1064 lib1, 15| Nam et unde et quo et qua irent, sub caelo essent; et quanto
1065 lib1, 8 | Voluntas namque dei numquam est irrationabilis.~BOSO:~Verum est, si constat
1066 lib2, 21| rationabiliter convincitur quia irrationabiliter decipitur. Quod non dico,
1067 lib1, 25| ullo modo, desinant nos irridere, et accedant et iungant
1068 lib1, 22| calumnia huius contumeliae deo irrogatae, nisi prius honoraverit
1069 | istis
1070 | isto
1071 lib1, 18| intelligendi, quam sicut videmus istos dies in quibus vivimus:
1072 | istum
1073 lib1, 8 | misit me (Jo. 6,38). Et iturus ad passionem dicit: Sicut
1074 lib1, 6 | iussu, quem cuncta creasse iubendo dicitis, repugnatis vobismetipsis,
1075 lib1, 20| deo quod non debes, cui iubenti totum quod es et quod habes
1076 lib2, 18| et non subaudis: si deus iubet, non est semper verum. Siquidem,
1077 lib1, 18| sanctorum festiva exultatione iucundamur, de gloria illorum laetantes.
1078 lib1, 18| modo aeterne congaudendo iucundaretur. Quatenus quod voluntas
1079 lib1, 18| dicitur diabolus, sicut de Iuda dicit dominus (cf. Io. 6,
1080 lib1, 7 | hoc deus faceret? Aut si iudex omnium deus hominem sic
1081 lib2, 19| retributione debere esse non iudicabis.~BOSO:~Immo necesse esse
1082 lib2, 14| dic mihi cur ita cor tuum iudicat, ut plus horreat unum peccatum
1083 lib1, 20| quod proprium domini et iudicis omnium est, super illum
1084 lib1, 20| conservo tuo te vindicas, iudicium quod proprium domini et
1085 lib1, 24| non nego qui homines et iumenta salvat, quemadmodum multiplicavit
1086 lib1, 25| irridere, et accedant et iungant se nobis, qui non dubitamus
1087 lib2, 19| alii dare: poteritne pater iure illum prohibere, aut illi
1088 lib2, 9 | Illi itaque cui specia ius fit iniuria, convenientius
1089 lib1, 6 | haec omnia non potuit solo iussu, quem cuncta creasse iubendo
1090 lib1, 24| namque peccavit, quia et quod iussus est facere non fecit, et
1091 lib1, 23| quia peccator peccatorem iustificare nequit.~BOSO:~Et nihil iustius
1092 lib1, 23| caelestem, ita per vincentem iustificentur a peccato tot homines quot
1093 lib2, 20| invenimus, ut nec maior nec iustior cogitari possit. Nempe quid
1094 lib1, 17| essent, ita iniusti, si cum iustis stetissent, pariter confirmati
1095 lib1, 8 | iustitia est hominem omnium iustissimum morti tradere pro peccatore?
1096 comm | breves dies hominis sunt (Jb. 14,5), non omnia quae possent,
1097 lib1, 8 | voluntatem eius qui misit me (Jo. 6,38). Et iturus ad passionem
1098 lib1, 8 | nec in eo quod facere vult laborare. Sed dominum Christum Iesum
1099 lib1, 20| abstinentias et multimodos labores corporis, et misericordiam
1100 lib2, 18| contumelias et mortem crucis cum labronibus sibi, sicut supra diximus,
1101 lib1, 3 | descendisse, natum esse de femina, lacte et alimentis humanis nutritum
1102 lib1, 15| dignitatem dei nullatenus laedat aut decoloret.~ ~Si enim
1103 lib1, 15| violari? Quod enim aliquo modo laedi sinitur, non integre nec
1104 lib1, 11| abstulit. Sicut enim qui laedit salutem alterius, non sufficit
1105 lib1, 18| ergo dixerit quia tantum laetabuntur electi homines de angelorum
1106 lib1, 18| iucundamur, de gloria illorum laetantes. Quam sententiam illud adiuvare
1107 lib2, 15| veritatis ipsius intellectu laetifices.~ ~
1108 lib1, 18| videtur accidere singulis illa laetitia de alieno casu?~BOSO:~Unde,
1109 lib1, 20| dimittendo quae mea sunt largior, in oboedientia me ipsum
1110 lib1, 3 | non videntur convenire - lassitudinem, famem, sitim, verbera et
1111 lib1, 1 | deus aperiat quod prius latebat; et sperare de gratia dei
1112 lib1, 3 | sitim, verbera et inter latrones crucem mortemque sustinuisse.~
1113 lib2, 5 | incepit. Non enim illum latuit quid homo facturus erat,
1114 lib1, 17| impossibile. Non enim pariter laudabiles sunt, si stant in veritate:
1115 lib1, 10| consentire, si quid vult laudabiliter ad honorem dei et utiliter
1116 lib1, 3 | toto corde gratias agentes laudamus et praedicamus ineffabilem
1117 lib1, 3 | simplicitatem, sed dei nobiscum laudarent sapientem benignitatem.
1118 lib2, 10| servarent arbitrii, gratiam et laudem mererentur, quae illis,
1119 lib1, 19| sorde maculatum sine omni lavatione, id est absque omni satisfactione,
1120 lib1, 12| hominum nemo nescit esse sub lege, ut secundum eius quantitatem
1121 lib1, 25| ne fastidium haec volenti legere nimis longa continuatione
1122 lib1, 20| me posse salvari, et quia legimus: si iniustus conversus fuerit
1123 lib1, 19| veritas non patitur eum levari ad aequalitatem beatorum.~
1124 lib1, 24| impotentia culpa est: sicut non levigat peccatum, ita non excusat
1125 praef | homo nominavi et in duos libellos distinxi. ~ ~Quorum prior
1126 lib2, 18| pietas sentitur.~BOSO:~Hoc libentissime accipio.~ ~
1127 lib1, 10| Nihil in hac re accipio libentius, quam ut hoc pactum inter
1128 lib1, 6 | unde vos deus non potuit liberare, nisi vos tot laboribus
1129 lib1, 4 | hominum ab ipso creatore suo liberaretur?~ ~
1130 lib2, 16| importunitate tua non posse liberari. Sed si aliquatenus potero
1131 lib1, 5 | personam.~ ~BOSO:~Haec ipsa liberatio si per aliam quam per dei
1132 lib1, 6 | quod valde mirantur, quia liberationem hanc redemptionem vocamus.
1133 lib1, 9 | non est aliud quam: non liberavit eum. Nam multa in sacra
1134 lib1, 7 | peccatori parcat et eum liberet ac reducat. Quamobrem per
1135 lib1, 12| aliter intelligere.~ANSELMUS:~Liberior igitur est iniustitia, si
1136 lib1, 12| non videamur repugnare. Libertas enim non est nisi ad hoc
1137 lib1, 12| facere, non pertinet ad eius libertatem aut benignitatem aut voluntatem,
1138 lib2, 22| removeantur pauca quae de nostris libris posuisti, ut quod de tribus
1139 praef | illo. ~ ~In secundo autem libro similiter quasi nihil sciatur
1140 praef | totius operis omnes qui librum hunc transcribere volent,
1141 lib1, 3 | obsistere sacra videatur, liceat illam mihi obtendere, quatenus
1142 lib2, 5 | communem vitam, sed etiam eius licentiam sibi propter deum abnegavit,
1143 lib2, 18| concedit illi deus aliquid licite facere et non facere, dat
1144 praef | spatio illud mihi edere licuisset. In magna enim cordis tribulatione,
1145 lib1, 1 | qua quaestione non solum litterati sed etiam illitterati multi
1146 lib1, 1 | rogatus sum et verbis et litteris, quatenus cuiusdam de fide
1147 lib1, 1 | Sic breviter de his suis locis dicare poteris, ut et quod
1148 lib2, 16| ut etiam in absentes vel loco vel tempore eius protendatur
1149 lib2, 9 | investigationem sufficere puto, locutus sum.~BOSO:~Breviter tamen
1150 lib1, 25| haec volenti legere nimis longa continuatione generetur,
1151 lib1, 25| argumentationes tuae, sic a longe incipe, ut eas super firmum
1152 lib2, 18| veritate manentes apertius loquamur quod volumus, dicamus, sicut
1153 lib2, 10| videtur. Ut enim aliquantulum loquar non quasi de illo qui numquam
1154 lib1, 9 | et iustitiam vivendo et loquendo indeclinabiliter tenebat.~
1155 lib2, 17| quod aliquid te cogat ad loquendum. Nam violentia naturalis
1156 lib1, 19| caeno sumens pollutam et non lotam in aliquem suum mundum et
1157 lib1, 10| potuit habere nisi a patre luminum, a quo est omne datum optimum
1158 lib1, 19| invidia diabolus eum in lutum peccati quamvis consentientem
1159 lib1, 19| si hominem peccati sorde maculatum sine omni lavatione, id
1160 lib2, 20| hominis considerabamus, tam magnam tamque concordem iustitiae
1161 lib2, 21| et angelorum peccatis sua magnitudine non praevaleat, sed quoniam
1162 lib1, 18| nequaquam perficeretur, et in maioris perfectione mutata in melius
1163 lib1, 17| non dedit.~ ~BOSO:Probasti malos angelos de humana natura
1164 lib1, 9 | patris dicit, non quoniam maluerit pater filii mortem quam
1165 lib1, 4 | solidum super quod pingat, ut maneat quod pingit. Nemo enim pingit
1166 lib1, 4 | in aere, quia nulla ibi manent picturae vestigia. Quapropter
1167 lib2, 18| tamen in eadem ipsa veritate manentes apertius loquamur quod volumus,
1168 lib1, 18| numerum perfectum ibi nullus manere poterat.~BOSO:~Non nihil
1169 lib1, 11| non solvit quod rapuit, manet in culpa. Nec sufficit solummodo
1170 lib1, 19| satisfactione, talem semper mansurum saltem in paradisum, de
1171 praef | quatenus in cuiuscumque manus venerit, quasi in eius fronte
1172 lib1, 18| ipsi «confessores» aut «martyres» dicuntur. Qui enim confitetur
1173 lib2, 7 | animalibus diversarum specierum masculo et femina nascitur tertium,
1174 lib1, 1 | retrahit a petitione tua, quia materia non a solum pretiosa, sed,
1175 lib1, 7 | unde ipse iuste percuti mcreatur. Si tamen percussus vindicare
1176 lib2, 8 | principium sumpsit a femina, ita medicina peccati et causa nostrae
1177 comm | in hac vita capimus esse medium intelligo: quanto aliquis
1178 | mei
1179 lib1, 1 | respondere quaerentibus, memoriae scribendo commendem. Dicunt
1180 lib1, 12| non sequitur iustum esse mendacium. Nisi ita intelligatur,
1181 lib1, 5 | quolibet modo diceretur, mens hoc humana multo tolerabilius
1182 lib1, 12| secundum eius quantitatem mensura retributionis a deo recompensetur.~
1183 lib2, 17| ut verum non dicat aut ut mentiatur.~ ~Quapropter cum dicimus
1184 lib2, 16| potuerit, monstravimus in mentiendo duas esse potestates, unam
1185 | meo
1186 lib2, 19| Si tanta et tam debita merces nec illi nec alii redditur,
1187 lib1, 1 | ad quae nondum attigisti mereberis accipere.~ANSELMUS:~Est
1188 lib2, 10| arbitrii, gratiam et laudem mererentur, quae illis, si ex necessitate
1189 lib1, 20| dant perveniendi. Non enim mereris habere quod non, secundum
1190 lib2, 5 | maiorem beneficii gratiam meretur. Non enim haec est dicenda
1191 lib2, 19| imitatores eius erunt, si meriti eius participos non erunt.
1192 lib1, 17| confirmatos casu maiorum, sed suo merito. Sicut namque, si boni cum
1193 lib1, 7 | iniuste torquebat. Homo namque meruerat ut puniretur, nec ab ullo
1194 lib2, 10| hoc quod modo non possunt, meruerunt per hoc quod potuerunt et
1195 comm | discam iudicio.~ ~Quapropter, mi pater et domine, Christianis
1196 lib1, 10| accipiatur, et nulla vel minima ratio, si maior non repugnat,
1197 lib1, 18| illi superabundare, quod de minimi vermiculi natura dicere
1198 lib1, 10| tecum pacisci, ut nullum vel minimum inconveniens in deo a nobis
1199 lib1, 16| ita ut nec maiorem nec minorem illum esse deceat, non est
1200 lib1, 17| hac ratione quia non in minori numero erunt homines electi,
1201 lib1, 18| perficeret, aut etiam, si minueretur, restitueret. Si autem tota
1202 lib1, 15| illum pertinet, addi vel minui. Idem namque ipse sibi est
1203 lib2, 16| penetrare, quam sapienter, quam mirabiliter tam inscrutabile opus factum
1204 lib1, 6 | BOSO:~Hoc est quod valde mirantur, quia liberationem hanc
1205 lib2, 16| intelligere, non debemus mirari, sed cum veneratione tolerare
1206 lib2, 7 | homo et non deus. Aut si misceretur ita, ut fieret ex duabus
1207 lib2, 7 | aut humana divina; nec ita misceri ut quaedam tertia sit ex
1208 lib2, 1 | faciet, ad quod facta est, misera erit, quia indigens erit
1209 lib1, 9 | iustam ad beatitudinem, miseram esse sine culpa cogat. Hominem
1210 lib2, 16| qui puniretur aut cui deus misereretur. Neutrum enim horum fieri
1211 lib1, 18| beati homines, quam sint miseri angeli.~BOSO:~Non video
1212 lib2, 12| voluntatem, ita non est miseria apprehendere sapienter nulla
1213 lib2, 12| oportere. Sed haec omnia miseriae nostrae sunt. Numquid ergo
1214 lib2, 11| sed altera valet ad eius miseriam, altera ad beatitudinem.
1215 lib2, 19| egestate tabescere in profundo miseriarum, ut eis dimittatur quod
1216 lib1, 3 | ineffabilem altitudinem misericordiae illius, quia quanto nos
1217 lib2, 20| cogitari possit. Nempe quid misericordius intelligi valet, quam cum
1218 lib1, 24| ANSELMUS:~Quod si vis dicere: misericors deus dimittit supplicanti
1219 lib1, 9 | Hominem enim invitum mori miserum est.~BOSO:~Patet quia, si
1220 lib1, 9 | propterea, quia nondum ea die missae celebrationi affuit: peracto
1221 lib1, 6 | sola voluntate potuit: ut mitius dicam, videte quomodo eius
1222 lib1, 24| sponte se in monstratam mittat foveam, ut nullatenus possit
1223 lib2, 7 | sed ex utraque tertiam mixtam -: nec homo esset nec deus.
1224 lib2, 8 | utriusque sexus; nec aliquis modus ex tribus istis facilior
1225 lib1, 18| ANSELMUS:~Credimus hanc mundi molem corpoream in melius renovandam,
1226 lib2, 14| patitur quasdam in sua persona molestias, ne maiores patiatur in
1227 lib2, 16| inconveniens quod deus vel uno momento permiserit humanum genus
1228 comm | intelligetis (Is. 7,9), aperte nos monet intentionem ad intellectum
1229 lib1, 24| ille contemnens mandatum et monitionem domini sui sponte se in
1230 lib1, 8 | sed unam dei et hominis monstramus esse personam. Non ergo
1231 lib1, 4 | pingere nos existimant. Monstranda ergo prius est veritatis
1232 lib2, 11| immortalem. Quare non sufficit ad monstrandum illum hominem debere mortalem
1233 lib2, 18| sicut ratio mea videbatur monstrare, dedit ad honorem dei, et
1234 lib2, 16| nihil repugnare videtur, monstras nullum umquam fuisse tempus,
1235 lib1, 24| domini sui sponte se in monstratam mittat foveam, ut nullatenus
1236 lib2, 16| latere, si aliquam te videre monstraveris, quam si te nullam in ea
1237 lib2, 16| utrum ille mentiri potuerit, monstravimus in mentiendo duas esse potestates,
1238 lib2, 14| levissimum peccatum tam infinitum monstres, ut si numerus obtendatur
1239 lib1, 24| veritas inexpugnabiliter monstretur, aequaliter ab omni dubitatione
1240 lib2, 10| In hoc volo te aliquantum morari. Sive enim dicatur posse
1241 lib2, 17| nequaquam credidit illum moriturum, nisi quia vellet, quemadmodum
1242 lib2, 10| omnes alii homines ex debito moriuntur, nunc investigare debemus.
1243 lib2, 11| homo esset verus; et quando mortales in incorruptibilitatem resurgent,
1244 lib1, 20| namque debet esse in hac mortali vita amor, et - ad quod
1245 lib2, 11| veritatem humanae naturae mortalitas, nequaquam posset homo esse,
1246 lib1, 22| unde iuste incurrit poenam mortalitatis, ita: infirmus et mortalis,
1247 lib1, 3 | et inter latrones crucem mortemque sustinuisse.~ANSELMUS:~Nos
1248 lib2, 3 | quandoque futura resurrectio mortuorum probatur. Quippe si homo
1249 lib2, 18| uti coniugio.~ ~Quod si te movet verbum quod est «debere»,
1250 lib1, 18| mundi novi renovationem mox oporteret fieri; quod non
1251 lib1, 18| et dies illi in quibus Moyses istum mundum non simul esse
1252 lib2, 8 | boni. Hoc quoque pinge: Si mulier quam fecit deus de viro
1253 lib2, 8 | reformandam spem earum de muliere tantum bonum procedat. Pinge
1254 lib2, 8 | nascatur de femina. Ac ne mulieres desperent se pertinere ad
1255 lib1, 3 | eum asserimus in uterum mulieris descendisse, natum esse
1256 lib2, 18| proposuisti, propter quam aliae multae se ingesserunt, persolvendum
1257 lib1, 20| 50,19), abstinentias et multimodos labores corporis, et misericordiam
1258 lib1, 24| iumenta salvat, quemadmodum multiplicavit misericordiam suam (Ps.
1259 lib1, 18| assumentur populi, id est multitudines electorum hominum, aut tam
1260 lib2, 14| hominis nulla immensitas vel multitudo peccatorum extra personam
1261 lib1, 19| satis, ut margaritam suam mundam teneret et servaret quam
1262 lib1, 18| differenda erat, acceleranda erat mundana renovatio, ut cum eadem
1263 lib1, 18| esse. Sed et si perfectio mundanae creaturae non tantum est
1264 lib1, 18| beatam civitatem et hanc mundanam insensibilemque naturam
1265 lib1, 20| quietem et delectationes mundanas, quae animum ab illa vera
1266 comm | pascendum eos qui iam corde fide mundato eiusdem fidei ratione, quam
1267 lib2, 16| debeat a se ipso habere munditiam a peccato, videretur eam
1268 lib2, 8 | labore, ut ostendatur quia mundius et honestius procreabitur
1269 lib2, 18| virginitatem servat, pro spontaneo munere quod offert deo praemium
1270 lib2, 9 | via qua me ducis, undique munita ratione, ut neque ad dexteram
1271 lib1, 15| incorruptibilis et nullo modo mutabilis. Verum quando unaquaeque
1272 lib1, 18| mundi naturam in melius mutaret; aut si perfecta erat in
1273 lib2, 7 | humana non possunt in invicem mutari, ut divina fiat humana aut
1274 lib1, 18| et in maioris perfectione mutata in melius suo quodam modo
1275 lib2, 8 | causa nostrae salvationis nascatur de femina. Ac ne mulieres
1276 lib1, 3 | iustitiae et salutis auctor nasceretur de femina. Et ut diabolus,
1277 lib2, 16| et cum originali peccato nata est, quoniam et ipsa in
1278 lib1, 18| exaltatione congaudere, ut cum in nataliciis sanctorum festiva exultatione
1279 lib2, 9 | inaequalitas secundum dignitatem nativitatum. Digniorem namque nativitatem
1280 lib1, 9 | voluntas tua (ib. 26,42): naturalem salutis per voluntatem suam
1281 lib2, 17| loquendum. Nam violentia naturalis conditionis cogit caelum
1282 lib1, 8 | unam personam in duabus naturis et duas naturas in una persona.
1283 lib2, 11| Quis enim explicet quam necessarie, quam sapienter factum est,
1284 lib2, 16| civitatis constructionem necessarii sunt, etiam si omnes qui
1285 lib1, 20| salvationem hominum esset necessarius, quaerere proposuimus.~BOSO:~
1286 lib2, 17| aut prohibitio; quae duae necessitates convertuntur invicem contrarie,
1287 lib1, 1 | necessaria notitia potestatis et necessitatis et voluntatis et quarundam
1288 lib2, 18| quod non debebat. Sed nemo negabit melius illum fecisse, quando
1289 lib1, 9 | fruendo beata esset, non negas.~BOSO:~Non.~ANSELMUS:~Deo
1290 lib1, 25| cum etiam infideles non negent hominem ullo modo fieri
1291 lib1, 1 | praesumamus ratione discutere, ita negligentia mihi videtur, si, postquam
1292 lib1, 24| Misericordem deum esse non nego qui homines et iumenta salvat,
1293 lib2, 9 | fuerit incarnatus, erunt duo nepotes in trinitate, quia pater
1294 comm | profunda est, ut a mortalibus nequeat exhauriri; et dominus in
1295 lib2, 16| potestatem servandi, quamvis nequiverit velle servare ut numquam
1296 lib2, 13| scient nescium? Si autem nescient: ad quid erit illi utilis
1297 praef | esset, primas partes eius me nesciente sibi transcribebant, festinantius
1298 lib2, 11| ego illam nescio, si tu nescis, qua ille probetur posse
1299 lib2, 13| credent homines, si eum scient nescium? Si autem nescient: ad quid
1300 lib1, 7 | homo non sit nisi dei et neuter extra potestatem dei consistat:
1301 lib2, 11| incorruptibilitas, quoniam neutra facit aut destruit hominem,
1302 lib2, 15| numquam facere possent pro nimietate sua, si cognosceretur, veniale
1303 lib1, 4 | quasi corpus veritatis plus niteat, istae convenientiae quasi
1304 lib1, 15| rectum ordinem perturbare nititur, non adderet, fieret in
1305 lib1, 8 | innocentem damnaret, ut nocentem liberaret, damnandus non
1306 lib1, 10| parcere velit aut possit nocenti.~ANSELMUS:~Quoniam accipis
1307 lib2, 16| et ut dici solet, quaeris nodum in scirpo.~BOSO:~An es oblitus
1308 lib1, 9 | humanum genus restaurari nolebat pater, nisi faceret homo
1309 lib2, 19| iniustus videretur esse si nollet, aut impotens si non posset;
1310 lib2, 11| permittere, poterit occidi; et si noluerit, non poterit.~BOSO:~Ad hoc
1311 lib2, 10| per hoc quod potuerunt et noluerunt.~ANSELMUS:~Quid dicis de
1312 lib1, 6 | si humanum genus salvare noluit, nisi quo modo dicitis,
1313 lib2, 17| aut impotentia nequaquam nominandae sunt in deo, qui nihil nisi
1314 praef | editum est, Cur deus homo nominavi et in duos libellos distinxi. ~ ~
1315 lib2, 19| reiciat deus ad se sub hoc nomine accedentem. ~ANSELMUS:~Ita
1316 lib2, 8 | autem de virgine aut de non-virgine dignius hoc fiat, non est
1317 lib2, 18| illud sufficienter dedisse noscuntur.~ANSELMUS:~Nullus umquam
1318 lib2, 13| sicut alias infirmitates nostras habiturus sit.~ANSELMUS:~
1319 lib1, 1 | quoniam ad hoc est necessaria notitia potestatis et necessitatis
1320 lib1, 1 | difficilia, quae per earum notitiam fiunt facilia.~BOSO:~Sic
1321 lib2, 10| de eo quem et cuius facta novimus: quis neget illum multa
1322 lib1, 18| fieret. Sed quod mundum noviter factum statim deus renovare,
1323 lib2, 22| solutionem, quidquid in novo veterique testamento continetur,
1324 lib2, 13| nullo modo utile, sed valde noxium est ad opus quod idem homo
1325 lib1, 4 | quod credimus, quasi super nubem pingere nos existimant.
1326 lib2, 8 | aut vanum aliquid sicut nubes, quod dixisti nobis infideles
1327 lib1, 18| civitate, quam illa perfecti numeri convenientia exigeret. Si
1328 lib1, 18| testatur veritatem dei, nuntius, id est angelus eius est.
1329 lib1, 3 | lacte et alimentis humanis nutritum crevisse, et - ut multa
1330 lib1, 3 | quod tibi videtur.~BOSO:~Obiciunt nobis deridentes simplicitatem
1331 lib2, 16| quid excusationibus tuis obiecerim in huius disputationis nostrae
1332 lib1, 15| sequatur.~BOSO:~Satisfecisti obiectioni meae.~ANSELMUS:~Palam igitur
1333 lib2, 19| aspicit tot et tantis debitis obligatos egestate tabescere in profundo
1334 lib1, 21| ANSELMUS:~Nec deus ullum obligatum aliquatenus debito peccati
1335 lib2, 16| nodum in scirpo.~BOSO:~An es oblitus quid excusationibus tuis
1336 lib1, 20| omnes iniustitias eius tradi oblivioni (cf. ib. 18,22; 33,16).~
1337 lib1, 9 | quid sibi illatum, quia oboediendo perseveravit, sustinuit.
1338 lib2, 11| dicimus quia dabit se ipsum ad oboediendum deo, ut perseveranter servando
1339 lib2, 18| propter iustitiam quam oboedienter servabat, illatas benigna
1340 lib1, 9 | nisi in retributionem huius oboedientiae collata sit - prius enim
1341 lib1, 15| rationabiliter servat, deo oboedire et eum honorare dicitur,
1342 lib1, 13| tolerandum. ~BOSO:~Nec hoc est obscurum.~ANSELMUS:~Puto ergo quia
1343 lib1, 3 | obtendere, quatenus quomodo non obsistat aperias.~ANSELMUS:~Dic quod
1344 lib1, 3 | responderis cui auctoritas obsistere sacra videatur, liceat illam
1345 lib2, 14| monstres, ut si numerus obtendatur infinitus mundorum, qui
1346 lib1, 3 | videatur, liceat illam mihi obtendere, quatenus quomodo non obsistat
1347 lib1, 21| multiplicarentur et similiter mihi obtenderentur, id ipsam responderem.~ANSELMUS:~
1348 lib2, 14| infinitus mihi numerus mundorum obtenderetur.~ANSELMUS:~Quid si iterum
1349 lib1, 4 | quasdam picturas rei gestae obtendimus, quoniam non rem gestam,
1350 lib1, 6 | asseritis? Omnia enim haec quae obtenditis, in eius voluntate consistunt.
1351 lib1, 7 | iudicio dei punitur.~ ~At si obtenditur chirographum illud decreti,
1352 lib2, 16| nec est aliquid quod huic obviet rationi, necesse est semper
1353 lib1, 18| contempserunt, ea tunc fuit occasio, ut ad gentes illi converterentur.~
1354 lib1, 7 | causa et qui deus erat, occideret, iuste potestatem quam super
1355 lib2, 14| et diceretur tibi: nisi occideris hominem hunc, peribit mundus
1356 lib2, 14| tibi diceretur: aut eum occides, aut omnia peccata mundi
1357 lib2, 14| solum. Quod non solum de occisione eius, sed et de qualibet
1358 lib2, 16| Sed tamen hoc mihi semper occurrit quod dixi, quia si vellet
1359 lib2, 1 | potestatem discernendi, ut odisset et vitaret malum, ac amaret
1360 lib2, 19| et qui per peccatum deum offenderat, per iustitiam satisfaceret.
1361 lib2, 18| pro spontaneo munere quod offert deo praemium exspectat.
1362 | Omnem
1363 lib1, 8 | ad tam humilia inclinari, omnipotentem aliquid facere cum tanto
1364 lib1, 9 | per mortem celsitudinem omnipotentiae suae mundo ostensurum. Quippe
1365 lib2, 17| neque impotentia quicquam operantur sed voluntas -; si, inquam,
1366 lib1, 11| placita deo, cum potest operari; et cum non potest, ipsa
1367 lib2, 17| quae de incepto restant opere prosequamur.~BOSO:~Ut vis;
1368 lib2, 11| se patent in eius vita et operibus, quam velut ante experimentum
1369 lib1, 7 | illos, qui diabolum aliquam opinantur habere in possidendo hominem
1370 lib2, 21| peccassent. Quapropter si quis opinatur salvatoris nostri redemptionem
1371 lib1, 3 | nos mirabilius et praeter opinionem de tantis et tam debitis
1372 lib1, 3 | sapientem benignitatem. Oportebat namque ut, sicut per hominis
1373 lib1, 18| mundi novi renovationem mox oporteret fieri; quod non convenit.
1374 lib2, 16| libenter accipio.~ANSELMUS:~Oportuit utique ut illa redemptio
1375 praef | festinantius quam mihi opportunum esset, ac ideo brevius quam
1376 lib1, 15| elongarentur, tanto magis oppositae parti propinquarent. Ita
1377 lib1, 10| luminum, a quo est omne datum optimum et omne donum perfectum (
1378 comm | praesento conspectui subditum opusculum, ut eius auctoritate quae
1379 lib1, 19| Mat. 6,12), et omnis gens orat deum quem credit, ut dimittat
1380 lib1, 20| amor, et - ad quod pertinet oratio - desiderium perveniendi
1381 lib1, 2 | deo adiuvante et vestris orationibus, quas hoc postulantes saepe
1382 lib2, 9 | Item. Homo pro quo erat oraturus, et diabolus quem erat expugnaturus,
1383 lib1, 7 | sua, qua etiam mala bene ordinat, permittente.~ ~Et puto
1384 lib1, 12| a quo ad hoc ipsum sunt ordinatae.~BOSO:~Removisti repugnantiam
1385 lib1, 15| angelus divinae voluntati et ordinationi subiacere nolit, non tamen
1386 lib1, 1 | modo.~BOSO:~Sicut rectus ordo exigit ut profunda Christianae
1387 lib2, 17| esset investigare quid sit originale peccatum et quomodo a primis
1388 lib2, 16| eius (Ps. 50,7), et cum originali peccato nata est, quoniam
1389 lib2, 8 | est opus multo labore, ut ostendatur quia mundius et honestius
1390 lib1, 6 | quae ratio est, ut propter ostendendam dilectionem suam ea quae
1391 lib1, 25| Sed hoc ipsum est illi ostendendum, qua ratione sit quod putat
1392 lib1, 17| si stetissent. Quem modum ostendi, sicut potui, ubi tractavi
1393 lib1, 25| fieri posse beatum, et satis ostensum sit quia, si ponimus Christum
1394 lib1, 9 | omnipotentiae suae mundo ostensurum. Quippe quod non nisi per
1395 lib1, 10| praemonstrata ratione, volo tecum pacisci, ut nullum vel minimum inconveniens
1396 lib1, 19| bonum quod incepit, aut paenitebit eum tantum bonum incepisse;
1397 lib1, 20| deo pro peccato tuo?~BOSO:~Paenitentiam, cor contritum et humiliatum (
1398 lib1, 25| fecit, ne aut boni incepti paenitere aut propositum implere non
1399 lib1, 19| aut boni propositi eum paenituisse; quae in deum cadere nequeunt.~
1400 lib2, 22| solum Iudaeis sed etiam paganis sola ratione satisfacias,
1401 comm | alia taceam quibus sacra pagina nos ad investigandam rationem
1402 lib2, 16| sicut supra dixi de regis palatio.~BOSO:~Sic tenemus.~ANSELMUS:~
1403 lib2, 16| recipiant. Sic tamen ut nullus palatium eius ingrediatur, donec
1404 comm | et cum amore reverende, papa URBANE, quem dei providentia
1405 lib1, 19| agat cum deo, quemadmodum par cum pari. Sed de hoc non
1406 lib1, 9 | recte de me dicitur: navis parata fuit, propterea transivit.
1407 lib1, 1 | sint, quantum possunt, «parati semper ad satisfactionem
1408 lib1, 7 | nisi misericordia peccatori parcat et eum liberet ac reducat.
1409 lib1, 7 | quam per diabolum vel ad parcendum illi eriperet: quae haec
1410 lib1, 10| ut non nisi eo interfecto parcere velit aut possit nocenti.~
1411 lib1, 25| quia tu nullatenus mihi parcis nec consideras imbecillitatem
1412 comm | futuris temporibus ullum illis parem in veritatis contemplatione
1413 lib2, 19| suae plenitudinis, quam parentes et fratres suos, quos aspicit
1414 lib2, 9 | trinitate, quia pater erit nepos parentum virginis per hominem assumptum;
1415 lib1, 19| deo, quemadmodum par cum pari. Sed de hoc non opus est
1416 praef | exquisitum esset, primas partes eius me nesciente sibi transcribebant,
1417 lib1, 15| elongarentur, tanto magis oppositae parti propinquarent. Ita quamvis
1418 lib2, 12| quamvis incommodorum nostrorum particeps sit, miser tamen non sit.~ ~
1419 lib2, 19| autem sit ad tantae gratiae participationem accedendum et quomodo sub
1420 lib2, 12| incommodorum nostrorum esse participem oportere. Sed haec omnia
1421 lib2, 19| eius erunt, si meriti eius participos non erunt. Aut quos iustius
1422 comm | consideratione, licet sim homo parvae nimis scientiae, confortatus,
1423 lib1, 21| satisfactionem unius tam parvi peccati, sicuti est unus
1424 comm | duritiam infidelium, et ad pascendum eos qui iam corde fide mundato
1425 lib2, 6 | Benedictus deus (Ps. 65,20; et passim), iam magnum quiddam invenimus
1426 lib1, 10| mandatum (Io. 14,31) et calicem passionis (ib. 18,11), et non pepercit
1427 lib2, 9 | hoc convenientius fieri pateat in persona verbi quam in
1428 lib2, 12| sit.~ ~BOSO:~Omnia haec patenter ostendunt eum mortalem et
1429 lib1, 3 | responsiones fidelium.~ ~BOSO:~Patere igitur ut verbis utar infidelium.
1430 lib1, 9 | collata sit - prius enim quam pateretur, ipse dixit omnia sibi esse
1431 comm | Quamvis post apostolos sancti patres et doctores nostri multi
1432 lib1, 1 | amabilis: quamvis a sanctis patribus inde quod sufficere debeat
1433 lib2, 22| ut etiam si removeantur pauca quae de nostris libris posuisti,
1434 lib2, 18| debitum non est exigendum a paupere, sed a divite. Deus quoque
1435 lib2, 18| Quippe cum dicimus debere pauperes a divitibus eleemosynam
1436 lib2, 18| aliud quam divites debere pauperibus eleemosynam impendere. Hoc
1437 lib2, 10| moriturus non erat, si non pecasset: multo magis iste mortem
1438 lib1, 21| ANSELMUS:~Sic greviter peccamus, quotienscumque scienter
1439 lib2, 10| hoc meruit per potestatem peccandi qua non peccavit: nonne
1440 lib1, 12| praecipiat omnino dimittere peccantibus in nos (Mat. 6,12), videtur
1441 lib1, 18| vicissent, ut tentati non peccarent, ita confirmarentur cum
1442 lib1, 20| debes deo, etiam si non peccasti, non debes hoc computare
1443 lib2, 18| amissurus erat, et solvit pro peccatoribus quod pro se non debebat.
1444 lib2, 9 | adversus personam filii peccaverant, qui vera patris similitudo (
1445 lib1, 7 | confirmatum, ut homo qui sponte peccaverat, nec peccatum nec poenam
1446 lib1, 20| non pecco, illi debeo ne peccem, nihil habeo quod pro peccato
1447 lib1, 21| ipse praecipit nobis ne peccemus.~BOSO:~Ut audio, nimis periculose
1448 lib2, 16| post hanc veniam iterum peccent, si digne satisfacere et
1449 lib1, 22| vincat diabolum ut nullo modo peccet. Quod facere non potest,
1450 lib1, 20| possum, etiam quando non pecco, illi debeo ne peccem, nihil
1451 lib1, 14| quod aufert - sicut homo pecuniam quam alii aufert in suam
1452 lib1, 1 | Quaestio de qua totum opus pendet.~ ~Saepe et studiosissime
1453 lib2, 16| humanus intellectus valeat penetrare, quam sapienter, quam mirabiliter
1454 lib1, 10| Et si filius sibi non pepercisse, sed pro nobis spontanea
1455 lib1, 9 | missae celebrationi affuit: peracto quod prius facere volebat,
1456 lib1, 19| enim aut quod proposuerat peragere non potuisse, aut boni propositi
1457 lib1, 25| si ratio quomodo sit non percipitur.~BOSO:~Verum est quod dicis.~
1458 lib1, 7 | vindicare; ex parte vero percussi iusta, quia iniuste percutiens
1459 lib1, 7 | iniuste hoc facit. Haec igitur percussio ex parte percutientis est
1460 lib1, 7 | percuti mcreatur. Si tamen percussus vindicare se non debet et
1461 lib1, 7 | aliquis innocentem iniuste percutiat, unde ipse iuste percuti
1462 lib1, 7 | percussi iusta, quia iniuste percutiens iuste percuti meruit. Diverso
1463 lib1, 7 | se non debet et percutit percutientem se, iniuste hoc facit. Haec
1464 lib1, 7 | igitur percussio ex parte percutientis est iniusta quia non debuit
1465 lib1, 7 | vindicare se non debet et percutit percutientem se, iniuste
1466 lib1, 23| ita per hoc quod vincat, perdat diabolus et deus recuperet.~
1467 lib1, 14| impossibile est honorem suum perdere. Aut enim peccator sponte
1468 lib2, 16| et ad quod factus erat, perderet, quamvis non perdiderit
1469 lib1, 3 | et tam indebita bona quae perdideramus, restituit, tanto maiorem
1470 lib2, 21| quod per peccatum hominis perdiderat: ita angeli damnati non
1471 lib2, 16| erat, perderet, quamvis non perdiderit omnino quod factus erat,
1472 lib2, 11| redempturus et de via mortis et perditionis ad viam vitae et beatitudinis
1473 lib2, 18| quod aliquando necessitate perditurus non erat, aut solvit quod
1474 lib1, 25| salvari non valet: ita me volo perducas illuc, ut rationabili necessitate
1475 lib1, 25| hominem cum aliqua macula perducere ad hoc, ad quod illum sine
1476 lib2, 11| hoc nos indeclinabiliter perducit ratio.~ANSELMUS:~Ratio quoque
1477 lib2, 9 | cum nos ratio inevitabilis perduxerit ad hoc, ut necesse sit divinam
1478 praef | et in Capuana provincia peregrinus perfeci.~ ~Quod secundum
1479 lib1, 18| illam in aliquibus tam cito perfecerit, et cum intelligi possit
1480 praef | Capuana provincia peregrinus perfeci.~ ~Quod secundum materiam
1481 lib1, 18| caelesti civitate, quam illa perfecti numeri convenientia exigeret.
1482 lib1, 18| necesse esse. Sed et si perfectio mundanae creaturae non tantum
1483 lib1, 18| perficeretur, et in maioris perfectione mutata in melius suo quodam
1484 lib1, 18| perficiatur civitas, nec post eius perfectionem differendum. Unde colligi
1485 lib1, 17| videatur primae creationis perfectioni -, quia non debent, nisi
1486 lib1, 18| ad complementum eiusdem perfectionis esse factam, aut illi superabundare,
1487 lib2, 16| de quibus superna civitas perficienda est, quasi frustra extitisse.
1488 lib1, 18| imminutum, sed etiam ad perficiendum nondum perfectum.~BOSO:~
1489 lib1, 18| quo civitas illa superna perficietur, quoniam si homo simul cum
1490 lib2, 17| et eadem voluntate postea perficit quod proposuit, quamvis
1491 lib2, 14| occideris hominem hunc, peribit mundus iste totus et quidquid
1492 lib1, 21| peccemus.~BOSO:~Ut audio, nimis periculose vivimus.~ANSELMUS:~Patet
1493 lib1, 18| nullum puto esse animae periculum -; si, inquam, in huiusmodi
1494 lib1, 4 | pretiosum opus eius, omnino perierat, nec decebat ut, quod deus
1495 lib1, 18| est de hominibus et quod periit et quod prius deerat, et
1496 lib2, 15| eadem etiam peccata eum perimentium.~ ~Sed nunc video aliud
1497 lib1, 21| nullo indiget et omnia si perirent posset, sicut ea fecit,
1498 lib1, 18| perficeretur, et si aliquis periret, hoc quoque quod caderet
1499 lib1, 18| etiam si angelus nullus perisset, homines tamen in caelesti
1500 lib1, 16| numerum; aut quia extra illum permanere non potuerunt, ex necessitate
1501 lib1, 18| si illi sine hoc vitio permansuri erant, si non cecidissent,
|