XXII - Quam contumeliam fecit homo deo, cum se permisit vinci a diabolo, pro qua satisfacere non potest.

ANSELMUS:

Audi adhuc aliud, cur non minus sit difficile hominem reconciliari deo.

BOSO:

Nisi fides me consolaretur, hoc solum me cogeret desperare.

ANSELMUS:

Audi tamen.

BOSO:

Dic.

ANSELMUS:

Homo in paradiso sine peccato factus quasi positus est pro deo inter deum et diabolum, ut vinceret diabolum non consentiendo suadenti peccatum, ad excusationem et honorem dei et ad confusionem diaboli, cum ille infirmior in terra non peccaret eodem diabolo suadente, qui fortior peccavit in caelo nullo suadente. Et cum hoc facile posset efficere, nulla vi coactus sola se suasione sponte vinci permisit ad voluntatem diaboli et contra voluntatem et honorem dei.

BOSO:

Ad quid vis tendere?

ANSELMUS:

Iudica tu ipse, si non est contra honorem dei, ut homo reconcilietur illi cum calumnia huius contumeliae deo irrogatae, nisi prius honoraverit deum vincendo diabolum, sicut illum inhonoravit victus a diabolo. Victoria vero talis debet esse, ut sicut fortis ac potestate immortalis consensit facile diabolo ut peccaret, unde iuste incurrit poenam mortalitatis, ita: infirmus et mortalis, qualem ipse se fecit, per mortis difficultatem vincat diabolum ut nullo modo peccet. Quod facere non potest, quamdiu ex vulnere primi peccati concipitur et nascitur in peccato (cf. Ps. 50,7).

BOSO:

Iterum dico quia et ratio probat quod dicis, et impossibile est.