lingua balbus, hebes ingenio,
viris doctis sermonem facio.
sed quod loquor, qui loqui nescio,
necessitas est,
non praesumptio.
nulli vestrum reor
ambiguum
viris bonis hoc
esse congruum,
ut subportet
magnus exiguum,
aegrum sanus et
prudens fatuum.
ne sim reus et
dignus odio,
si lucernam ponam
sub modio,
quod de rebus
humanis sentio,
pia loqui iubet
intentio.
brevem vero sermonem facio,
ne vos gravet
longa narratio,
ne dormitet lector
prae taedio
et «tu autem»
dicat in medio.
ad aeternam beatitudinem
lapsum deus revocans hominem
verbum suum, suam imaginem
misit ad nos per matrem virginem.
est unita deitas
homini,
servo suo persona domini,
morti vita,
splendor caligini,
miseria beatitudini.
scimus ista potentialiter
magis facta quam naturaliter,
scrutantibus spiritualiter
scire licet quare,
non qualiter.
arte mira, miro
consilio
quaerens ovem bonus opilio
vagantibus in hoc exilio
locutus est nobis in filio.
sanctum suae mentis consilium
patefecit mundo per filium,
ut reiecto cultu sculptilium
deum nosset error gentilium.
poetarum seductos fabulis
veritatis
instruxit regulis,
signis multis
atque miraculis
fidem veram dedit incredulis.
obmutescant humana somnia,
nil occultum, iam patent omnia;
revelavit fata latentia
non sapiens, sed sapientia.
conticescat falsa temeritas,
ubi palam loquitur veritas;
quod divina probat
auctoritas,
non improbet
humana falsitas.
huius mundi
praeterit orbita;
stricta ducit ad vitam semita.
qui scrutatur
renum abscondita,
trutinabit hominum merita.
iudex iustus, inspector cordium
nos ad suum trahit iudicium
redditurus ad pondus proprium
bona bonis, malis
contrarium.
in hac vira misere vivitur,
vanitas est omne, quod cernitur.
heri natus hodie moritur,
finem habet omne, quod oritur.
sed qui dedit ad tempus vivere,
vitam brevem potest producere;
vitam potest de
morte facere,
qui mortuos iubet
resurgere.
nos ad regna vocat caelestia,
ubi prorsus nulla
miseria,
sed voluptas et
vera gaudia,
quae sit deus
ornnibus omnia.
puniamus virtute
vitium,
cuius caret fine
supplicium.
terreat nos ignis
incendium,
foetor, fletus et
stridor dentium.
sciens deus nos
esse teneros
et gehennae
dolores asperos
pia voce revocat
miseros
ovem suam ponens
in humeros.
o pietas inaestimabilis!
omnipotens
incorruptibilis,
creaturae misertus
mobilis
est pro nobis
factus passibilis.
est alapas passus
et verbera,
ludicrorum diversa
genera,
spura, spinas et
praeter cetera
crucis morte
damnatus aspera.
cum creator in cruce patitur,
ferreus est, qui
non conpatitur;
cum salvator
lancea pungitur,
saxeus est, qui
non conpungitur.
conpungamur intus
in anima
iram dei placantes
lacrima!
dies irae, dies
novissima
cito venit, nimis
est proxima.
ecce redit
districtus arbiter,
qui passus est
misericorditer.
redit quidem, sed
iam minaciter;
coactus est, non
potest aliter.
mundus totus
commotus acriter
vindicabit
auctorem graviter,
et torquebit reos
perenniter
quamvis iuste,
tamen crudeliter.
vos iudicis estis
discipuli,
in scriptura divina seduli,
Christiani lucernae populi,
contemptores
praesentis saeculi.
vos non estis
virgines fatuae,
vestrae non sunt
lampades vacuae,
vasa vestra manant
assidue
caritatis oleo
mutuae.
vos pascitis
gregem dominicum
erogantes divinum
triticum
quibusdam plus,
quibusdam modicum,
prout quemque
scitis famelicum.
decus estis
ecclesiasticum;
cum venerit iudex
in publicum,
ut puniat omne
maleficum,
sedebitis in thronis iudicum.
verumtamen in
mundi fluctibus,
ubi nemo mundus a sordibus,
quod dicitis in vestris cordibus,
compungendum est in cubilibus.
insistite piis operibus
bene vestris utentes opibus;
nam deo dat, qui
dat inopibus:
ipse deus est in
pauperibus.
ut divina testatur
pagina,
opes multae sunt
iusto sarcina;
summa virtus est
elemosina,
dici debet
virtutum domina.
hanc commendo
vobis prae ceteris;
abscondatur in
sinu pauperis.
crede mihi: si
quid deliqueris,
per hanc deum
placare poteris.
hanc conmendo
vobis praecipue,
haec est via vitae
perpetuae,
quod salvator ostendens congrue
dixit: omni
petenti tribue.
scitis ista, neque
vos doceo,
sed quod scitis, facere moneo.
pro me loqui iam tandem debeo,
non sum puer,
aetatem habeo.
vitam meam vobis enucleo,
paupertatem meam non taceo:
sic sum pauper et sic indigeo,
quod tam siti quam fame pereo.
non sum nequam, nullum decipio:
uno tantum laboro vicio:
nam libenter semper accipio
et plus mihi quam
fratri cupio.
si vendatur
propter denarium
indumentum, quod porto, varium,
grande mihi fiet opprobrium;
malo diu pati ieiunium.
largissimus largorum omnium
praesul dedit hoc mihi pallium
magis habens in
caelis praemium
quam Martinus, qui dedit medium.
nunc est opus, ut vestra copia
sublevetur vatis inopia;
dent nobiles dona nobilia:
aurum, vestes et
his similia.
ne pauperi sit
excusatio,
det quadrantem
gazophylatio;
haec viduae fuit
oblatio,
quam divina
conmendat ratio.
viri digni fama
perpetua,
prece vestra complector genua:
ne recedam hinc manu vacua,
fiat pro me collecta mutua.
mea vobis patet intentio;
vos gravari
sermone sentio;
unde finem sermonis
facio,
quem sic finit
brevis oratio.
praestet vobis
creator Eloy
caritatis lecytum
olei,
spei vinum,
frumentum fidei,
et post mortem ad
vitam provehi.
nobis vero mundo
fruentibus,
vinum bonum saepe
bibentibus,
sine vino
deficientibus
nummos rnultos pro largis sumptibus.
amen.
|