21.
Mathematica, quam Latine possumus dicere «doctrinalem», scientia est quae
abstractam considerat quantitatem. abstracta enim quantitas dicitur, quam
intellectu a materia separantes vel ab aliis accidentibus, ut est par, impar,
vel ab aliis huiuscemodi, in sola ratiocinatione tractamus. haec ita dividitur:
divisio mathematicae:
arithmetica
musica
geometria
astronomia.
arithmetica est disciplina
quantitatis numerabilis secundum se. musica est disciplina quae de
numeris loquitur, qui ad aliquid sunt his qui inveniuntur in sonis. geometria
est disciplina magnitudinis immobilis et formarum. astronomia est
disciplina cursus caelestium siderum, quae figuras contemplatur omnes, et
habitudines stellarum circa se et circa terram indagabili ratione percurrit.
quas suo loco paulo latius indicamus ut commemoratarum rerum virtus competenter
possit ostendi.
22.
Modo de disciplinarum nomine disseramus. disciplinae sunt quae, sicuti iam
dictum est, numquam opinionibus deceptae fallunt et ideo tali nomine
nuncupantur, quia necessariae suas regulas servant. hae nec intentione
<crescunt, nec subductione> minuuntur nec ullis varietatibus permutantur,
se in vi propria permanentes regulas suas inconvertibili firmitate custodiunt.
has dum frequenti meditatione revolvimus, sensum nostrum acuunt limumque
ignorantiae detergunt, et ad illam inspectivam contemplationem, si tamen
sanitas mentis arrideat, Domino largente perducunt. scire autem debemus Iosephum
Hebreorum doctissimum in primo libro Antiquitatum, titulo nono, dicere
arithmeticam et astronomiam Abraham primum Aegyptiis tradidisse, unde semina
suscipientes, ut sunt homines acerrimi ingeni, excoluisse sibi reliquas latius
disciplinas. quas merito sancti Patres nostri legendas studiosissimis
persuadent, quoniam ex magna parte per eas a carnalibus rebus appetitus noster
abstrahitur, et faciunt desiderare quae, praestante Domino, solo possumus corde
conspicere. quocirca tempus est ut de eis singillatim ac breviter disserere
debeamus.
|