23 - De Sancto Aureliano XXII

53. Aurelianus XXII, insignem virum, aetate iuvenis, senior sensu et omni elegantior gratia, ab omni opere malo suspensus, mitis in populo, in ovibus mansuetus.

Auxit iste supra fundamentum domui, quam beatissimus Petrus fundavit, iam dicta Tricolli, sed nec ipse eam cunplens. Et ut sciatis, o dilectissimi, maxima gravamina meam super inposuistis cervicem. De hoc denique viro nihil potui aliqua facta reperire, nisi tantum res, quam detinet Ursiana ecclesia territorio Comacliense in loco qui dicitur Ignis et Baias, - id est ydolorum nomina - non longe ubi ecclesia beatae Mariae in Pado vetere sita est, ipse adquisivit. Et ipsius temporibus praedictum haedificatum est monasterium.

54. Sed propter vestram orationem, ne istius historiam brevem appareat, quid valet humanus sensus ex caeli auxilio, scientia nostra, vos horantes, inspirante Domino, sine qualibet trepidatione narremus.

Ut ille plasmator et amator hominum, qui spiraculum vitae tribuit et spiritum in visceribus nostris confirmavit, sensus et argumenta et corda docilia dedit et suam dilexit facturam, augeat nobis talem intellectum, ut nos vestra possimus postulationem implere, et vos suscipiatis, ut magis cum desiderio legatis et amore, quam cum fastidio vel negligentia hunc replicetis volumen. Sed ego protinus infirmus ex corporis parte vix hodie explere queo; tamen in quantum valeo, Creatore omnium adiuvante, incipiamus.

Nolite facere, sicut esterno fecistis die. Satis me inpulit vestrum eloquium. Videte, ne multum gravetis me, quia iuxta Salamonis verba: «Qui vehementer premit ubera, excutit sanguinem,» sic de me vestram consideret prudentiam. Hoc cogitate: non meum, sed omnipotentis donum est. Oh miser ego, qui sic duris quaestionibus cotidie a vobis flagellor! Non ita facite! Tamen si vultis me plus sermonibus cumfringere, ut coactus hunc Pontificalem citius expleam et vestris manibus tradam, considerate prius vestram fragilitatem et postmodum meam cognoscite. Hodie denique sex gero lustra, duobus insuper annis et bis quinos menses, ex quo lumen recepi, de vulva matris meae egressus: nunquam tanta flagella passus sum, nunquam sic cohartatus, quomodo esterno a vobis fui die. Et si tanta etiam delectatio est vobis, me caedere et ac auriculis huc illuc attractare et manibus post terga religatis vinctum ducere, insuper dorsum pectusque flagellare et meis scapulis plagis superinponere, consentiam, facite quod vultis! Et post haec omnia sinite me et a me cessate, patientiam tribuite et alienate vos a me; et quantum de pontificibus vita scriptum est, retintete. Nihil a me amplius audietis.

Sed istius vitam Aureliani expleam et postea sileam. Aliud quid mihi plus, nisi sola patientia? Quid prodest? Quid me arguitis? Nisi Dominus mihi dederit linguam heruditionis, quomodo illi placet, de me fiat.

Per Ezechielem intonans ait: «Linguam tuam adhaerescere faciam palato tuo, et eris mutus.» Et ad Moisem: «Quis fecit hos hominis? Nonne ego?» Et David filius: «Omnis sapientia a domino Deo est.» Et Daniel: «Ipsius regnum et sapientia et fortitudo.» Ecce vos quare saevistis? Quantum permittet mihi ille opifex, qui me ex luto suis finxit manibus, tantum loquor; non aliter possum. Haec omnia vobis iusinuavi: vos condita mente tenete.Scire igitur vos volo, quia veniet tempus, si hunc Pontificalem propter vestram lacerationem relinquero, cum legeritis et dimidium usque huc inveneritis, recordabitis postea cum gemitu ea, quae a me vobis dicta sunt: sed rem nihil proderit. Et si volueritis me postmodum postulare, ut expleam, non exaudiam. Ego desidero, ut per Dei omnipotentis dispensationem labor meus ad effectum perveniat: vos pro nimia celeritate vultis, ut relinquam. Non facio.

Quia memini verba, dilectissimi, eo quod in vita beati Iohannis vestrorum debitor me esse professus sum, et callide fugiens vestris coram flammantiis luminibus occultavi, et quia statim invenistis me, occultare me non possum; et si mea ignoratis debita, postquam me coegistis, antequam examinetis, verissime manifestem. Debitor sum vobis hanc quaestionem de fluvio Etham.

55. Scriptum est enim: «Tu irrupisti fontes et torrentes, tu siccasti fluvium Etham.» Ecce debitum meum. Sed quare siccavit fluvium Etham, videamus.

Audite per prophetam dicentem: «Ecce ego feci novam,» dicit Dominus, «in deserto viam et in aquoso flumina.» Et si Dominusomnia flumina, etiam et maria fecit, cur ergo solus Etham fluvius siccavit, dicente propheta: «Tu irrupisti fontes et torrentes, tu siccasti fluvium Etham»?

Denique allegorice intelligi volunt alii fluvius Etham, stirpem Esau, eo quod non propagavit sobolem ut filii Iacob, dicentem Ysaac patrem eorum ad Iacob: «Crescas in mille milia et multipliceris ut arena maris et astra caeli et velut pulverem terrae, germines ut erbas virentes, dilataberis ad orientem et occidentem et ad septentrionem et meridiem;» ad Esau autem: «Quid tibi faciam, fili mi? quia dominum tuum illum constitui. Vives gladio et fratri tuo servies.»

Sed tamen quaerendum nobis est valde istorialiter, qualis iste Etham fluvius fuit. Legimus in Exodo, quando transducti suntfilii Israhel per mare rubrum, non post multos dies «venerunt in locum qui dicitur Mara.» Ibi enim aquae amari satis erant; Mara vero «amara» interpretatur. Pro nimia autem amaritudine non ex ea populus potabat, sed arefacti a siti invenerunt flumen Etham et hausta aqua biberunt, corporaque eorum in tumore versa sunt. Aquae Etham fluvii, aiunt quidam, non solum amarae erant, sed etiam bibentes in tumorem vertebantur, et disrumpebantur viscera eorum. Tunc vociferati sunt contra Moisem, et Moises cum ipsis ad Dominum: et siccavit Dominus fluvium Etham. Potest et aliud intelligi.

Etham fluvius intelligitur diabolus, qui verum venenum, et in superbia tumida colla extollit. Ipse sagitta plena tossica succis contra servos Dei semper sagittat, stimulis b incontinentiae. Sed veniens per virginem Christus verbum, siccavit fluvium Etham, hoc est religavit diabolum, principem mortis, restauravit mundum et misertus est humano generi.

Et si Deus hominem fecit, secundum quod legimus, et mundus totus fabricatus est solus, cur ergo necesse fuit homini subvenire et mundum iterum restaurare? Primus ex limo terrae fecit hominem in carnem et dedit illi spiraculum, post multa tempora regeneravit per gratiam. Numquit non potuit Deus homini educere de laqueo mortis, nisi sumpsisset virgineam carnem? Potuit, et sine dubio, credo, potuit. Et cur non fecit? Superius iam audistis: «Quis cognovit sensus Domini, aut quis consiliarius eius fuit?»

Sed in quantum valeo, dicam veraciter cum magno timore: Erat homo ex terra terrenus, carnalem positus in paradiso, subiectasub eo omnia, et princeps omni creaturae. Videns spiritalis diabolus tantas divitias ei traditas, tumidus superbia accensus furore, acsi diceret: «Ex caelo proiectus sum, dignitatem perdidi angelicam et, quamvis spiritalis sum, amissus caelestia externa delectamenta, nihil habeo. Iste modo statim ut creatus est, omnia bona tradita illi sunt, insuper gaudia paradisi. Ego quid faciam?» Hac invidia, carissimi, cotidie diabolus contra prothoplastum inardescebat. Igitur, excogitata malitia, ingressus est in serpentis beluino gutture et per gulam suasit hominem, et postquam spernit praeceptum Adam, omnia secum perdidit; et diabolus non solum exultavit, sed etiam delusit. Ecce transgressione mortis in Adam, si cunsideretis prudentiam magnam, coram vobis quae apposita est, quaestionem; sed iuvante Domino solviturus ero.

Vicerat diabolus filium terrae virginis, necesse erat, ut a filio vinceretur Mariae virginis. Ex limo et substantia terrae factus est homo carnalis terrenus: ex verbo Dei et virgineo utero factus est homo carnalis et spiritualis. Temptaverat diabolus terrenus et seduxit: temptavit caelestem, et confusus abscessit. Ideo necesse erat, ut, qui filium virginis vicerat, a filio virginis vinceretur, ut virgo iterum repararet, quem ante per Deum generaverat virgo.

Quare non per angelos aut per aliquam caeli militiam, sed per semetipsum principem daemonum prostravit? Diabolus non spiritualis formam inspexit in Adam, sed carnalis; ideo Christus carnalis se permisit temptare, ut non callidus diceret seductor: «alia forma habuit Adam, alia Christus.» Videns forma Christi, cogitavit Adae: aequalis forma, sed non aequalis virtute. Hominis Christus forma, sed deifica virtus.

In multis possimus reperire locis in Sancta Scriptura, ubi Adam peccavit, Christus recuperavit: Adam per gulam peccavit, Christus per abstinentiam diabolum superavit. Adam de virgine terra, Christus de virgine Maria. Terra dicta est a pedibus terendo, Maria interpretatur domina», sive stella maris», sive illuminatrix»; et si forte alio modo Maria produxeris, i breviaveris, Maria dixeris, plenitudo intelligitur. Adam suasus per mulierem, Christus restaurans ecclesia natus de muliere. Adam deceptus per lignum,

Christus restauravit mundum per lignum. Adam proiectus de paradiso, Christus in cruce latronem introducit in paradisum. Adam proiectus in inferno, Christus retrahens eum de inferno. Ecce inter utrumque qualis similitudo! Homo semetipsum perdidit, et Filius Dei omnes liberavit, qui est benedictus in secula.

56. Vir autem iste Aurelianus post pauca annorum curricula defunctus est in pace 7. Kal. Iunii. Observans beati Petri Crisologi praecepta, non declinavit ex ea. Aedificia vero domui incunsummata reliquid. Sepultus est in ecclesia apostolorum iuxta anbonem, non longe a tumulo ubi beatus requiescit Neon, antequem a nobis Neonis corpus ad sedem translatum fuisset. Sedit autem annos. . ., menses. . ., dies. . .