1-creat | creav-impon | impor-pende | penet-subdi | subic-xxxi
bold = Main text
Par. grey = Comment text
1008 17| quod iudicium necessitatem importat. A iudicio enim appellari
1009 10| ut in nomine adiutorii importetur haec libertas faciendi et
1010 6| habet, et sic est sermo impossibilis sicut cum dicitur «Socrates
1011 13| coactione se subdere dorninio impotentis. Et si ex hac potentis potestate
1012 8| obscuritatis huius tertii verbi sic imprimis opponimus: Ad verum sequitur
1013 15| intrepida manifestari quodam impulsu naturali desiderans. Omnis
1014 11| potentior est potestas et impulsus rationabilis maxime ad omnes
1015 17| debet.. Sed hoc ei recte imputatur. Ergo non est conditum non
1016 18| conditionem ibi positam, inaequaliter secundum aliam et secundum
1017 17| voluntarius ob voluntatis inamissibilem libertatem, et rationis,
1018 8| licet in creaturis sit inchoata ipsorum diversitas. Si enim
1019 8| Deo nulla diversitas, et inchoatio diversitatis est in ipsis
1020 4| si non erit semper verum, incipiet esse falsum. Ergo ab aeterno
1021 12| voluntas sua sponte iam inclinata actu vel habitu deorsum
1022 17| sit libertas voluntatis inclinatio. -- Hanc credo quod Bernardus
1023 12| inquam in se considerata sine inclinatione ad bonum et ad malum, considerata
1024 18| enim homo voluntarie se inclinavit deorsum ad eligendum, quod
1025 17| mittitur, quia illum formula includit, et certos quos non excedat
1026 5| veriora, ubi aeterna, ubi incommutabilia.» - Item Seneca: «Plato
1027 3| facta sunt omnia, quod est incommutabilis veritas, ibi principaliter
1028 17| indeclinabie iudicium, non incongrue dicitur, ut arbitror, liberum
1029 7| istae suppositiones videntur inconvenientes; et ideo loquentes de ipsis,
1030 17| pervicacius et voluntatem incorruptibiliorem et optatorum potestatem
1031 17| sponte subicitur; et non incumbit necessitas implendi arbitratum,
1032 17| trahit semper et ubique indeclinabie iudicium, non incongrue
1033 17| propter voluntatem, «ipse index sui» propter rationem. Et
1034 17| dicitur arbitrium, quam indicium. ludieium autem rationis,
1035 17| omnia duo opposita essent indifferentia et nullum oppositorum esset
1036 17| bonorum naturalium, id est indifferentium et solum ex gratia gratuitorum
1037 21| medium vero, scilicet bonum inditterens, ex se. -- Et hoc idem videtur
1038 8| naturaliter omnia alia. Ergo cum individua essentia, quae omni simplici
1039 10| agendum egens.~Exemplum autem indivisae actionis gratiae et liberi
1040 8| natura, quia penitus eadem et indivisibilis natura sunt Pater et Filius,
1041 9| Possunt autem ad hoc aliae induci rationes. Sed hac iam posita
1042 17| ratio aliquam necessitatem inducit voluntati ad eligendum vel
1043 2| aut,permittatur, secundum ineffabilem iustitiam praemiorum atque
1044 12| arbitrii, de qua utique inerat ei possibilitas peccandi.» --
1045 17| arbitrium, quia iudicium inevitabile est, id est non est potestas
1046 18| facimus proprie expediens et inexpediens dicitur. Bonum vero quod
1047 17| perpetuitatis securitatem infaillibilem, de plenitudine libertatis
1048 5| immortales, immutabiles, infatigabiles. Itaque homines quidem pereunt,
1049 19| homo in paradiso habuit inferiores gradus consilii et complaciti,
1050 11| fatum est necessitas omnium inferiorum ex ordine et conversione
1051 3| praescium futurorum praedixisse infidelitatem Iudaeorum, praedixisse,
1052 21| imaginemur lineam aliquam infinitam erectam et punctum aliquem
1053 8| inconveniens, essentias scilicet infinitas esse, si unum quid solum
1054 7| perfecte deducitur, quia est ad infinitatem in deductione.~Cum ergo
1055 8| enuntiabilis et aliorum plurium infinitorum fuit ab aeterno, nec tamen
1056 2| valet aut pelagi radiorum ~Infirma perrumpere luce. ~Haut sic
1057 11| potest, cum sit mene mala infirmior; similiter nec a corpore
1058 11| omne corpus omni rnente sit infirmius. Nec a bona mente cogitur,
1059 6| aliter loqui intellectui infirmo et adhuc versanti in phantasmatibus
1060 12| ruinae fecit, sed stabilem et inflexibilem ad ruinam per peccatum.
1061 8| nullam creaturam esse. Cum informabatur veritate non fuit pure nihil,
1062 8| veritate, quae est, non potest informari. Igitur si informatur veritate,
1063 12| sicut dictum est iam, male informata et ad non-esse declinata.
1064 8| potest informari. Igitur si informatur veritate, non est pure nihil,
1065 15| voluntas, quoniam pro sui ingenita libertate aut dissentire
1066 2| cognoscitur. Et Deus, eum non sit ingratus, diligentes se diligit.
1067 11| disponit. Fatum vero est inhaerens rebus mobilibus dispositio,
1068 8| dispositionis rebus mobilibus inhaerentis, per quam dispositionem
1069 2| mea et non fuit occulta iniquitas eorum ab oculis meis.» --
1070 2| iniquitatem illorum et omnes iniquitates eorum in conspectu Dei». --
1071 13| et de iugo servitutis iam initae nullo modo per se posset
1072 8| disciplinabilia aeterna, ant rerum est initiandarum non coaeternarum Deo, sed
1073 8| denominatarum a relationibus non initiatis, nullam habentibus essentiam
1074 15| profitemur. Sed ab hac tantummodo iniuria vindicamus, ne eius vitio
1075 15| necessarium esset fieri, iniusta esset redargutio et cassa
1076 15| non immerito iustam vel iniustam beatitudine sine miseria
1077 15| prout scilicet iustitiae iniustitiaeve consenserit».~Huiusmodi
1078 11| ad bonum, hoc adhuc esset iniustum, quia ex eo, quod iam per
1079 2| comprehensionem singularium, sensus et inmaginationis fabricator novit vel per
1080 3| audeo dicere haec alio modo innotuisse, cum ea fecisset, quam eo,
1081 8| rationes rerum in mente divina innumerabiles et aeternae sunt.» In qua
1082 8| quo dicebatur, relationes innumeras esse aeternas creatoris
1083 15| ne tamen haec copia magis inopes faciat probare volentes
1084 12| Deo creatam et datam sic inquiens epistola : Volens Deus,
1085 3| de Trinitate XV: «Novit, inquit, Verbum eius, quid nobis
1086 12| partis possibilitatem homini inserendo, proprium eius fecit esse,
1087 7| falsitas inesse, cum modo ei insit veritas, nec in praeterito;
1088 7| 7-~ ~His praedictis bene inspectis soluta sunt omnia, quae
1089 2| intermissione in viis illorum inspicientes. Non sunt absconsa testamenta
1090 5| Apud. te Deus omnium rerum instabilium stant causae et rerum omnium
1091 8| quaerendum, et ut aperiatur nobis instanter est pulsandum.~Credimus
1092 7| possibilitas frustra.~Nec est instantia de possibilitate divisionis
1093 14| Dicendum, quod remanet integra voluntas non mentiendi,
1094 12| illectum peccat, nihil deperit integritati et pulchritudini universi.
1095 12| sunt, et esset defectus integritatis et pulchritudinis universi,
1096 8| dictum est, minus dilucide intellectis hoc fuit unum, quod res
1097 6| antichristus est futurus» ex hoc intellectu, quod eius veritas et eius
1098 8| creavit caelum et terram, et intelligamus nondum egressa in esse opera
1099 8| ut accipiamus, quod ipse intelligat devote petendum, et ut inveniamus
1100 8| propinguum est, ut idem intelligatur in hoc Chrysostomi verbo: «
1101 10| aliquid faciunt, ut patet intelligenti; sed quod duae causae proximae
1102 8| detetminationem omnis pravae intelligentiae tollit impietatem, postquam
1103 8| differentiam fati et providentiae intelligentibus.~Item: in determinando assumptum
1104 8| ut ex hoc Augustini verbo intelligeretur impium, scilicet Filium
1105 2| interiore invisibili atque intelligibili aula summi imperatoris aut
1106 8| et genitum. Quapropter si intelligimus in suis verbis aut eis imponimus
1107 3| praeterierint; omnis porro intentio, quae variatur, mutabilis
1108 2| Nihil Deo clausum est: interest animis nostris et cogitationibus
1109 5| hominibus laborantibus et intereuntibus illa nihil patitur.» ~Ex
1110 2| sensibiliter, quod non de interiore invisibili atque intelligibili
1111 2| conspectu Dei et oculi eius sine intermissione in viis illorum inspicientes.
1112 8| a nobis perperam aliquid interpretandum, sed ut accipiamus, quod
1113 15| ipsum esse, quasdam hic interserimus, quibus ex parte eius esse
1114 2| et cogitationibus mediis intervenit.» -- Item Cicero in libro
1115 2| oris Homerus. ~Qui tamen intima viscera terrae ~Non valet
1116 2| tanquam aliquis in pectus intimum prospicere possit et potest.
1117 5| exemplaria rerum omnium Deus intra se habet numerosque universorum,
1118 11| Quem versum cum quodam loco introduxisset Seneca, subiungit : «rata
1119 2| abyssi et hominum corda intuentes in absconditas partes. Domino
1120 2| quae, patent. Dminus autem intuetur cor.»- Item Proverbiis, (
1121 2| idem in eodem: «Uno mentis intuitu tam necessarie, quam non
1122 5| immortales, immutabiles, invariabiles sunt. Quid sit idea audi!
1123 17| melius an peius, et quod invenerit eligendum vel fugiendum
1124 8| intelligat devote petendum, et ut inveniamus sollicite quaerendum, et
1125 21| subtiliter investigaverit, inveniet, quod ipsius usus est virtus.~
1126 1| sacra scriptura quaedam invenimus, quae soli gratiae favere
1127 16| sequens unam investigavit et invenit definitionem supradicto
1128 21| sed perspicue videntibus investigandum derelinquo.~Quaeramus igitur,
1129 16| quaeratur «quid sit»?~Hanc tamen investigationem praecedit altera, scilicet
1130 21| quaestione, si quis subtiliter investigaverit, inveniet, quod ipsius usus
1131 16| priorem modum sequens unam investigavit et invenit definitionem
1132 2| sensibiliter, quod non de interiore invisibili atque intelligibili aula
1133 13| immo si peccatum posset ei invito dominari et esset haec potestas
1134 14| mortis eum cogat, nonne invitus et coactus mentitur? Quomodo
1135 15| Item Deuteron. : «Testes invoco hodie caelum et terram,
1136 17| peccandi per accidens Ioquendo, quia est potestas, eligendi
1137 8| habet, a Patre habet», -- ipseque Filius alius est a Patre
1138 | ipsorum
1139 17| humanitas ant misericordia irnpulit regere.»~Et sic est de arbitrio
1140 17| quoque in voluntate sit, non irrationabiliter dubitari potest, quomodo
1141 5| manent origines et omnium irrationabilium et temporalium sempiternae
1142 8| differt potentia rationalis ab irrationali, quod potentia rationalis
1143 8| alias vobis enumeralis ut irrefragabiliter constat. Potestis quoque
1144 6| antichristi, quod est futurum, ut is sit sensus: «antichristus
1145 15| ex voluntate sua.»~Item Isaia : «si volueritis et audieritis
1146 6| antichristum fuisse futurum», vel «Isaiam hoc praedixisse vel praescivisse»
1147 2| sic locuti estis domus Israel et cogitationes cordis vestri
1148 10| est erectio a gratia et istius erectionis nibil est, quod
1149 | istum
1150 10| quorum uterque totum peragit iter et quamlibet itineris partem. ~
1151 15| consulitur ut fiat vel non fiat.~Itetm: si ex necessitate aliquid
1152 10| peragit iter et quamlibet itineris partem. ~Sed si dicatur
1153 2| aula summi imperatoris aut iubeatur, aut,permittatur, secundum
1154 17| est sic sese protendens «iudex sui» propter rationem et «
1155 4| Ergo etc.~Ad praedicta non iudicamus posse responderi et maxime
1156 15| alii iudicant et sunt alii iudicandi, nisi quia in eadem natura
1157 15| possumus. Unde enim alii iudicant et sunt alii iudicandi,
1158 17| protendens, in rationem iudicantem et voluntatem vertibilem
1159 17| apprehensum eiusque oppositum iudicare, utrum verum falsumve sit,
1160 17| fugiendum, quia ipsa ratio sic iudicavit, sed relinquitur voluntati
1161 17| appellatur, ut superioris iudicis sententia habeatur. Et sic
1162 11| sublimitas est immediate iungi Deo et ab eius aeterna ratione
1163 15| facti fugimus, nisi quia iure inde redargui possurnus,
1164 15| omnis correptio. Ergo si iusta est redargutio et correptio,
1165 13| mortem, sive oboeditionis, ad iustiam.» ~Sed huius solutio evidentius
1166 18| homines potentes dominantur iustis liberiores. Alter tamen
1167 10| credit, rectorem quoque iustissimum omnium, quae creavit, nec
1168 2| permittatur, secundum ineffabilem iustitiam praemiorum atque poenarum,
1169 15| qui placuit. Non enim a iusto Deo aut ille puniri meruisset
1170 8| verbis explicem: ea est, qua iustum est, ut omnia sint ordinatissima.»~
1171 2| ostenditur sic: ~Cum sit Deus iustus retributor, scit aequilibrare
1172 17| facultas ad eligendum bonum iuvante gratia et malum eadem desistente.~
1173 17| consideratorum, in creatura iuvat per gratiam ad volendum
1174 15| fratribus, hoc etiam de Jacob et Esau geminis intelligendum
1175 15| rationalis voluntas.~Item Johannes Chrysostomus : «A nullo
1176 19| videtur.~Item si speravit non labi, cum spes sit apprehensio
1177 5| effingitur, permanet et hominibus laborantibus et intereuntibus illa nihil
1178 15| quae occidis prophetas et lapidas eos, qui ad te missi sunt,
1179 19| quia aut credidit se non lapsurum, et deceptus , fuit et ita
1180 2| divino subditum imperio latere nos potius, quam universitatis
1181 17| utrumque bene agi et bene et laudabiliter potest homo utrumlibet velle.
1182 8| igitur ita est, numquid laudandus esset bonus angelus de bene
1183 8| propter laudationem quae in laudante est aeterna, propter cuius
1184 15| vel prohibet, consulit, laudat, vituperat, minatur poenam,
1185 8| esse aeternum, nisi propter laudationem quae in laudante est aeterna,
1186 15| prohibitio, consilium, laus et vituperium, poena et
1187 8| Item idem in eodem dicit: «Legem aeternam esse bonac voluntati
1188 8| ut breviter aeternae legis notionem, quae impressa
1189 8| dicta? aut aliqua illarum legum est altera, cum tamen illae
1190 17| duobus, scilicet quod licet lene esse nostrum sit in nostra
1191 15| ponit Hieronymus, «Simeon et Levi fratres consummaverunt iniquitatem
1192 17| sententiam suam non prout lex aut iustitia suadet, sed
1193 17| quiditate, quia aliquando liabebit necessitatem non moriendi,
1194 18| Rom. 8 : «Ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis
1195 8| quod Deus potuit aliter liberasse genus humanum, quam liberavit
1196 18| fuistis iustitiae ...nunc vero liberati a peccato, servi autem facti
1197 8| liberasse genus humanum, quam liberavit et huius oppositum dicit
1198 10| adiuvanti vel obsequium agenti, libereque et sponte relinquere adiutorium
1199 10| dicatur de actione Dei et liberii arbitrii, scilicet quod
1200 11| providentia non destruit libertatern arbitrii vel futurorum contingentiam:
1201 19| certum sit, quod istas tres libertates plene habebimus in patria,
1202 19| complaciti? -- De tribus ergo libertatibus, quas acceperat, abutendo
1203 18| Aggregatio igitur ominium istarum libertatum veram et consummatam libertatem,
1204 17| Sententiis : Liberum et dicitur» Libertim» quantum ad voluntatern,
1205 18| loh. 8 : «Si filius vos libetaverit, vere liberi eritis.»~
1206 17| sed relinquitur voluntati librum sententiam iudicii rationis
1207 18| nihil delectaret, quod non liceret, haberet libertatem complaciti
1208 20| dicendo, quod non sequitur, liect libertas arbitrii sit a
1209 12| sui iuris non necessitate ligatam, sed iudicio liberam.»~Item
1210 2| esset instructus a fabro lignario, qualia sunt quae dolantur.
1211 10| sicut est ferrum fabro et lignum carpentario. ~
1212 8| imbutus, multo perspicatius et limpidius quam nos novit in Trinitate
1213 21| nec digitus puncto moto in linea. Si tamen ad primam gratiae
1214 21| intelligendum, imaginemur lineam aliquam infinitam erectam
1215 8| circuli esse maximam omnium linearum non per medium circuli ductarum,
1216 2| vita bona numquam declinas, lingua. tua tacet, vita tua clamat
1217 15| simile ipsi consilium et linguam et oculos et aures et cor
1218 15| ergo vitam.»~Item Genes. litterae , quam ponit Hieronymus, «
1219 19| Augustino Super Genesim ad litteram. ~Distingui tamen potest,
1220 11| arbitrium. Quapropter hic esset locus ostendere, fatum hoc modo
1221 15| vocavi vos et non exaudistis; locutus sum et neglexistis; fecistis
1222 18| De utraque istarum in loh. 8 : «Si filius vos libetaverit,
1223 7| inconvenientes; et ideo loquentes de ipsis, quod sint, falsae
1224 6| statu aeternitatis aliter loqui intellectui infirmo et adhuc
1225 4| quod possit nescire A. Et loquor nunc non de scientia cadente
1226 15| quae nolebam elegistis.»~lpse quoque Dominus in Evangelio : «
1227 17| praecedente actum voluntatis. lpsius enim rationis prius est
1228 15| facimus? ~Itaque ut clarius lucere possit, aliqua exempla sunt
1229 2| Oculi Domini multo plus lucidiores sunt super solem, circumspicientes
1230 3| Fecerunt ergo peccatum ludaei, quod eos facere non compulit,
1231 17| libertatem habet rationis ludicium sequi vel abnuere. Et ita
1232 17| arbitrium, quam indicium. ludieium autem rationis, quod praecedit
1233 2| cecinit ore:~«Puro clarum lumine Phoebum ~Melliflui canit
1234 21| Expliciunt quaestiones magistri Roberti Grossetet. ~
1235 2| perrumpere luce. ~Haut sic magni conditor orbis ~Huic ex
1236 7| possibilitate divisionis magnitudinis in infinitum, quia illa
1237 8| quam intelligit Hilarius «maioritas» et haec, quam intelligit «
1238 8| voluntati bonam vitam et malae voluntati vitam miseram
1239 15| malum, benedictionem et maledictionem. Elige ergo vitam.»~Item
1240 18| voluntati. Et sic boni semper malis liberiores.~Haec itaque
1241 21| a Deo.~Item: principium malitiae est in voluntate ipsa hanc
1242 12| quod velit, ut boni aut man capax naturaliter utrumque
1243 17| enim vertibilitas naturalis manebit, quando tamen erit firmitas,
1244 5| omnium mutabilium immutabiles manent origines et omnium irrationabilium
1245 8| creatum ceteris omnibus manentibus: manifestum est, quod illius
1246 15| non tarnen electionem. Manet itaque ad quaerendam salutem
1247 20| haec ratiocinatio cogit Manichaeos ad ponendum duo principia :
1248 15| laeta constans, et intrepida manifestari quodam impulsu naturali
1249 2| Cor. (II, 5): «Deo autem manifesti sumus.» - Item ad Hebraeos (
1250 3| existentibus, sicut oportebat, illa mansit ut erat. Itaque et scriptum
1251 20| constructum de natura suae materiae, scilicet ponderis, et huiusmodi
1252 20| habitis tanquam causa eius materiali et formali, consequens est
1253 8| medium circuli erit omnium maxima»; item si dicatur, quod
1254 8| per medium circuli esse maximam omnium linearum non per
1255 18| igitur esse est velle et maximum esse. In velle enim primo
1256 | mea
1257 | meae
1258 | meam
1259 11| sed a summa ratione per mediam ipsius hominis rationem
1260 2| nostris et cogitationibus mediis intervenit.» -- Item Cicero
1261 10| in oculo meo vel in aere medio tota efficitur a colore
1262 11| cursus et motus siderum medios, sed a summa ratione per
1263 | mei
1264 2| iniquitas eorum ab oculis meis.» -- Item Jeremia (cp. ): «
1265 12| deteriorans, sed tantum vel plus meliorans praedicta tria, scilicet
1266 12| adiectione, quantum eadem tria meliorat E, si eisdem tribus adiciatur.
1267 2| Puro clarum lumine Phoebum ~Melliflui canit oris Homerus. ~Qui
1268 2| consolationis philosophiae sic mellifluo cecinit ore:~«Puro clarum
1269 15| motus pudendos genitalium membrorum potuimus cavisse in primo
1270 3| venerint; idemque contuitus fit memoria cum praeterierint; omnis
1271 1| forte alia, quae ad praesens memoriae meae non occurrunt. ~Per
1272 11| cogi non potest, cum sit mene mala infirmior; similiter
1273 8| in tempore, quod est alia mensura, durationis, quam sit aeternitas,
1274 8| cum magis sint differentes mensurae aeternitas vel tempus, quam
1275 14| timore mortis compellitur ad mentiendum ne occidatur,cum vis compellentis
1276 17| reliquo, ex qua similitudine mereatur eandem nominationem.~Item:
1277 16| et assimilatum vestigium, meretur etiam comrnunicare et nomen,
1278 21| ut prius non esset illud meri -torium; si sub conditione,
1279 2| aequilibrare praemia et poenas meritis atque delictis. Sed si scit
1280 15| iusto Deo aut ille puniri meruisset aut hic eligi, nisi uterque
1281 | meum
1282 | mihi
1283 4| dici, quod cum dicitur in millesimo anno ante potuit dici hoc
1284 4| scilicet si hoc erit in millesimum annum, ante hoc verum fuit
1285 15| consulit, laudat, vituperat, minatur poenam, promittit praemium,
1286 1| vera. Sed dicet quis, quod minor est falsa - scilicet: «A
1287 3| Idem: «simplici ac mirabili modo novit omnia stabiliter
1288 3| omnia unum et quod magis mirum: una est vita.»~Idem de
1289 8| et malae voluntati vitam miseram esse tributam.» - Numquid
1290 10| neque currentis, sed Dei miserentis. -- Item: «Qui operatur
1291 18| etiam appellatur. Nihil enim miserum facit, nisi quod est tristabile. ~
1292 15| et lapidas eos, qui ad te missi sunt, quotiens volui congregare
1293 2| foenum agri post paululum mittendum in clibanum, ipse tamen
1294 17| iudicem, quam si ad arbitrum mittitur, quia illum formula includit,
1295 11| simplicitas gerenda disposuit mobilem nexum atque temporalem. »~
1296 17| detrahere, sententiam quandoque moderari, prout impellit misericordia.
1297 5| universorum, quae agenda sunt et modos mente complexus est. Plenius
1298 4| praeostensum est, non videtur modus evadendi, nisi dicendo ex
1299 2| cuncta tuenti ~Nulla terrac mole resistunt, ~Non ex atris
1300 20| bene construxit. Ipse enim molem et pondus, ad quae sequitur
1301 8| dierum, indivisibili eodemque momento facta erant et quod sit
1302 11| Describunt de stellis mores humanos. Cum libero arbitrio
1303 17| liabebit necessitatem non moriendi, idem necessario non mori
1304 15| tuam. Ante hominem vita et mors, bonum et malum: quod placuerit
1305 5| immutabiles, vivantque non vita mortali, sed immortali, ipsae rationes
1306 2| mundi istam partem rebus mortalibus et corruptibilibus deputatam,
1307 11| mutationes et alterationes a motibus caelestibus, suscipit quoque
1308 21| arbitrium faciens suo verbo suam motionem in bonum naturae nullo neque
1309 11| itaque corpus hominis duplici motivo subiectum; cum enim pars
1310 17| enim radix est motus vel motivum animae rationalis et vitalis.
1311 21| sicut nec digitus puncto moto in linea. Si tamen ad primam
1312 18| potestate voluntatis ut velit et moveat se. Et in hac libertate
1313 21| ita dixisset, tamen suum movere esset a Deo causaliter,
1314 21| constat, quod ex se se moveret; et licet ita dixisset,
1315 21| rnovens. Si enim ab alio moveretur, non esset verum dicere,
1316 3| nec vides ad tempus, nec moveris ad tempus, nec quiescis
1317 21| qua ad bonum indifferens movetitr, a Deo est, sic et hic dicere
1318 21| motio arbitrii liberi, qua movetur ad malum, sit a Deo? Et
1319 8| et triplabitur vel forte multiplicabitur numerus rerum, immo et in
1320 8| relationes essentiam non multiplicant, patet. Ponatur enim nunc
1321 8| relationes essentiam non multiplicantes.~Quod autem tales relationes
1322 8| essent in se essentiae et multiplicarent essentias, ut faciunt qualitates
1323 8| non multiplicat essentiam multiplicatio praedicationum essendi,
1324 8| multiplicitas nullam facit multiplicitatem vel numerositatem essentiae.
1325 8| sequitur ex talium relationum multitudine essentiarum multitudo. ~
1326 8| facere aeternarum essentiarum multitudinem. Firmiter igitur et fideliter
1327 18| magis et minus; immo ita multociens est. Et sic est in libero
1328 11| destruit, sed magis ponit multorum esse contingens et esse
1329 8| approbatus, philosophia mundana et divina excellentissime
1330 15| paradiso eicitur; Enoch e mundo rapitur. In utroque dominus
1331 2| sunt et corum providentia mundus administratur, et eidem
1332 12| creaturam voluntarii boni munere et liberi arbitrii potestate
1333 8| solum generetur, vel si musca nascatur.~Item loquamur
1334 3| hoc dicere est dicere Deum mutabilem in scientia Huic ergo impietati
1335 5| sequuntur res temporales, mutabiles, corruptibiles contingentes. -
1336 5| stant causae et rerum omnium mutabilium immutabiles manent origines
1337 10| seminat cogitatum. Sanat, cum mutat affectum; roborat, ut perducat
1338 2| in sua scientia non est mutatio, sed in rebus. Abstrahendo
1339 4| sunt temporalibus subiectae mutationibus, sed de scientia, quae cadit
1340 2| sciet. Ergo eius scientia mutatur. Hoc autem est impossibile.~
1341 8| quem mittet Pater addidit «n nomine meo»; non tamen dixit «
1342 8| generetur, vel si musca nascatur.~Item loquamur pro statu,
1343 17| dixi propter nos, qui, cum nascimur, non possumus quod debemus.
1344 8| essentias extremitatum, unico nato et unico addito numero rerum
1345 17| velle hoc nudum, et ipsam naturalem libertatem voluntatis diminuit.
1346 17| ex se potestatem bonorum naturalium, id est indifferentium et
1347 5| est, et hoc per rationes necessarias.~Sic loquamur de aliquo
1348 8| summe voluntarii; ergo non necessarii. Quod-enim voluntarium non
1349 17| esse et ordinate velle, necessarioque vult omnino ut vult, necessario
1350 16| posset esse alterius tantum necessatia assumptio, sed posset intelligi
1351 1| patet. «Quidam enim sic negant liberum arbitrium, ut audeant
1352 5| Anselmus: «nulla ratione negari videtur posse, aliquid esse
1353 15| exaudistis; locutus sum et neglexistis; fecistis malum ante conspectum
1354 3| XII: «Creatoris substantia nequaquam per tempora variatur, nec
1355 9| quae etiam ab effectu suo nequeat frustrari, sed eius effectum
1356 2| genere melius est sciens nesciente et maius, ut dicit Augtistitius
1357 6| nescire dico continuatum cum nescientia aeterna - et secundum hunc
1358 6| ab aeterno scierit hoc et nescierit, et ut sciat, quae nescit
1359 6| aeterno nescivit A, in futuro nesciet A.» Sed est posse ad hoc,
1360 2| aut tacit.~Item: si Deus nesciret singularia, tu multa seires,
1361 4| est necessarium. Si potest neseire, potest fieri de sciente
1362 8| esse aeterna. Nunc autem ex neutra parte sequitur pluralitas
1363 11| gerenda disposuit mobilem nexum atque temporalem. »~Cicero
1364 15| coarctans conscientia, in bono niens laeta constans, et intrepida
1365 6| est albus et potest esse niger», intelligitur, quod sit
1366 6| intelligitur, quod sit posse ad nigredinem initiabilem in futuro post
1367 8| est «album non potest esse nigrum». Nec tamen sequitur Caesarem
1368 21| derelictionem a virtute infinita in nihilum redit.~Hoc viso quaeri posset,
1369 10| sed et eius causationem, nilque efficiat causa secundaria
1370 11| astrologi ex constellationibus nituntur praedicere. -- Si itaque
1371 10| potest, quia velle bonum nobilius est, quam velle simpliciter.
1372 15| conspectum meum et quae nolebam elegistis.»~lpse quoque
1373 3| illa, nec velle id quod nolebat, aut nolle quod volebat;
1374 15| nisi Deus? Sed Deus te nolentem non castificat. Ergo quod
1375 17| si peccat, patitur quod nolit, qui non peccat, nisi velit.».~
1376 17| similitudine mereatur eandem nominationem.~Item: posse peccare adveniens
1377 8| se gratia formae, a qua nomnina haec imponuntur, quae scilicet
1378 8| unum, quod res eadem ens et non-ens non est indifferens ad relationem,
1379 6| poni necessitas hoc est non-finibilitas super futuritionem attributam
1380 5| esse secundum tempus atque non-fuisse et noti futurum esse in
1381 3| aliquo tempore cognovit, ut nosset, sed futura omnia temporalia
1382 | nostris
1383 6| contingenter est futurus».~Notandum quoque, quod haec est concedenda: «
1384 5| tempus atque non-fuisse et noti futurum esse in aeternitate »
1385 8| persona est alia, nulla notio est alia, nulla forte similiter
1386 8| breviter aeternae legis notionem, quae impressa nobis est,
1387 8| personae aeternae sunt», vel «notiones aeternae sunt», «rationes
1388 6| protensionis temporalis, notissimum est tamen, nihil in aeternitate
1389 3| fecisset, quam eo, quo ea noverat, ut faceret, apud quem non
1390 2| resistunt, ~Non ex atris nubibus obstat. ~Quae sint, quae
1391 2| ad Hebraeos (4): «Omnia nuda et aperta oculis eius.» ~
1392 17| naturali, quod est velle hoc nudum, et ipsam naturalem libertatem
1393 8| aeternum, et tales relationes nullas penitus facere aeternarum
1394 17| terminos ponit, huius libera ex~nullis adstricta vinculis religio
1395 17| essential libero arbitrio, quia nullius essentialis absentia auget
1396 10| immediatissimum sibi omnino sufficiens nulloque penitus egens quomodo habebit
1397 21| Istas tamen quaestiones ideo numeravimus, ne credat quis nos cuncta
1398 8| unico nato et unico addito numero rerum duplabitur et triplabitur
1399 8| quod multa sint, quia earum numerositas non exigit numerositatem
1400 5| omnium Deus intra se habet numerosque universorum, quae agenda
1401 14| 14-~ ~Item: nurnquid liberum est, quod cogi potest?
1402 10| coloratum, efficitur in obiecto radiositas colorata et color
1403 10| adiutus natura.~Horum autem obiectorum solutio haberi potest ut
1404 14| instrumenta motiva, quominus oboediant voluntati imperanti. Mentitur
1405 13| exhibetis vos servos ad oboediendum, servi estis eius , cui
1406 19| insuper si Deo fuisset oboediens, sufficere potuisset ad
1407 13| servi estis eius , cui oboedistis, sive peccati ad mortem,
1408 13| peccati ad mortem, sive oboeditionis, ad iustiam.» ~Sed huius
1409 8| verbum, iterum videtur habere obscuritatem, quia nulla est, ut videtur,
1410 8| Ad declarationem itaque obscuritatis huius tertii verbi sic imprimis
1411 8| Tertium quoque verbum videtur obscurum, scilicet quo dicebatur,
1412 10| consensum adiuvanti vel obsequium agenti, libereque et sponte
1413 8| vocetur.» Huius itaque verbi obseuritas mihi videtur dilucidata
1414 18| Voluntas igitur, cum sine omni obstaculo habet in potestate prompta
1415 2| resistunt, ~Non ex atris nubibus obstat. ~Quae sint, quae fuerint
1416 3| commutatio, nec vicissitudinis obumbratio». -- Idem: «simplici ac
1417 14| compellitur ad mentiendum ne occidatur,cum vis compellentis et
1418 15| Jerusalem, Jerusalem, quae occidis prophetas et lapidas eos,
1419 15| Item idem : «Omnes vos occisione decidetis, quia vocavi vos
1420 2| a facie mea et non fuit occulta iniquitas eorum ab oculis
1421 2| Item Jeremia (cp. ): «Si occultabitur vir in absconditis et ego
1422 15| conscii fuga, appetitus occultationis, timor et odium propalationis,
1423 1| praesens memoriae meae non occurrunt. ~Per praescientiam videtur
1424 10| Species enim coloris in oculo meo vel in aere medio tota
1425 15| consilium et linguam et oculos et aures et cor dedit illis
1426 15| occultationis, timor et odium propalationis, in malo rernordens
1427 19| Non per aliud contraxit offensam protoplastus, nisi per quod
1428 10| itaque ratione solus facit ominia, nulla adiutus natura.~Horum
1429 18| condiderari. Aggregatio igitur ominium istarum libertatum veram
1430 10| optime existimat, qui non eum omnipotentem credit, rectorem quoque
1431 18| rationalis creatura libera in oo quod vult ut vult, et sic,
1432 10| adiutus «adiutore divisim operante, vel quod ipse non fecerit,
1433 10| Duo autem individuo opere operantia necessario agent idem et
1434 10| ipsius, quia scilicet A et B operantur C opere individuo. Duo autem
1435 10| subiectum solum, in quo et quo operaretur, sicut est ferrum fabro
1436 3| Tu autem Domine semper operaris et semper quiescis, nec
1437 10| divisis actionibus, oporterent operata esse divisa, sicut e contrario
1438 10| eiusdem causae secundariae operationem.~Si autem similiter currit
1439 8| dubitaverunt et diversi diversisque opinati sunt.~Nos autem de hac materia
1440 1| disputatio.~Quod autem contrarie opinentur sapienties patet. «Quidam
1441 4| antichristus erit. ~Item: opinio ipsius Aristotelis idem
1442 19| apprehensio futuri boni cum opinione quod erit, opinabatur hoc
1443 8| propositionem Augustini et opinionem omnia opera, quae dicuntur
1444 1| contrariae sint sapientium opiniones, primo circa eius esse vertatur
1445 3| illis existentibus, sicut oportebat, illa mansit ut erat. Itaque
1446 10| agerent divisis actionibus, oporterent operata esse divisa, sicut
1447 16| parilitatem, univoca sunt. Sed non oportet, ut sint univoca, quae comparari
1448 12| potestates rationales valent ad oppo sita» et iterum: «peccant
1449 8| tertii verbi sic imprimis opponimus: Ad verum sequitur ens,
1450 8| in angelis est posse ad opposite. ~Item: Verbum «sciendi»
1451 16| assumitur, non discretionis oppositi ab opposito. Huius enim
1452 8| respondebitur ad supradictas oppositiones, aut cogemur fateri enuntiabilia
1453 11| multas ab anima. Quod si ad oppositos actus impellant haec duo
1454 8| indifferenter vel iste actus, vel oppositus huic; et semper unus istorum
1455 17| voluntatem incorruptibiliorem et optatorum potestatem magis praesto
1456 21| bonum fieri ex malo et est optimum exemplum de atomo etiam,
1457 12| Utrumque nos posse voluit optimus creator, sed unum facere,
1458 10| Quod est, quod gratia totum opus meritorium facit. Sic ergo
1459 1| defendunt ipsum, ut auferant orationem. «Et hoc dicit Augustinus,
1460 2| Haut sic magni conditor orbis ~Huic ex alto cuncta tuenti ~
1461 11| divina voluntas et ordinatio ordinat et vult multa contingenter
1462 17| potestate propria et voluntate ordinata. ~Item : cum idem sit Deo
1463 17| potestatem et voluntatem propriam ordinatam vera libertas est. Ex hoc
1464 8| iustum est, ut omnia sint ordinatissima.»~Item idem in eodem dicit: «
1465 8| creata, quod omnia optime et ordinatissime facit, non potuit.~Et similiter
1466 12| quod deturpatur per culpam, ordinatur, per iustam poenam. Stat
1467 11| necessitas omnium inferiorum ex ordine et conversione siderurn.
1468 11| tamen pendet ex reliquo. Ordo namque fatalis ex providentiae
1469 5| mutabilium immutabiles manent origines et omnium irrationabilium
1470 2| Phoebum ~Melliflui canit oris Homerus. ~Qui tamen intima
1471 8| Vobis a Patre» videlicet ostendens, quod totius trinitatis,
1472 2| Per rationes quoque idem ostenditur sic: ~Cum sit Deus iustus
1473 11| V de Civitate Dei, huic ostensioni hic supersedemus, hoc breve
1474 6| non-esse post esse, ut supra ostensum est. Est tamen posse ad
1475 17| subit tamen necessitatem parendi, immo in sui relinquitur
1476 15| potuimus cavisse in primo parente, ut dicit Augustinus. ~Item:
1477 15| suppetunt. Sed ne prolixitas pariat fastidium plurium testificationi
1478 16| aliquo signato nominis per parilitatem, univoca sunt. Sed non oportet,
1479 18| Omnis ergo natura rationalis paritatem habet in hoc cum alia, quod
1480 2| intuentes in absconditas partes. Domino enim Deo antequam
1481 18| esse, quod est aequaliter participatur ab omnibus secundum autem
1482 18| definitione, quod aliquam participent rem illam aequaliter secundum
1483 8| Chrysostomi haec adiecta particula, quod Pater praecedit filium
1484 21| licet non in quolibet motu particulari adiuvaret motum eius; et
1485 2| vilissimas eiusque abiectissimas, particulas divina providentia regi? --
1486 12| donare vel ditare utriusque partis possibilitatem homini inserendo,
1487 2| Salvator cum dicit, unum passerem non cadere in terram sine
1488 8| correlationes, ut est laudatio, passio, non exigunt subiectum aeternum
1489 12| fortassis plenius infra patebunt. Dici tamen potest et distingui
1490 10| praedestinatione. Cum igitur ex dictis patens sit, quod praescientia vel
1491 7| falsitas sine initio. At hoc patentissimum impossibile: quod est enim
1492 20| et huiusmodi corruptionem patiatur, hoc ipsi artifici non est
1493 19| agendis tam agenda, quam patienda in bono. ~
1494 13| evidentius patere poterit, cum patuerit quid sit liberum arbitrium
1495 7| falsitas in futuro, ut prius patuit; nec etiam in praesenti
1496 21| possent, ad quae solvenda vel pauci vel nulli sufficerent.~Istas
1497 1| ad peccandum. Quod etiam peccamus per liberum arbitrium, videtur
1498 12| ad oppo sita» et iterum: «peccant qui ponunt potentiam in
1499 17| et corrupta est in Adam peccante.~Item : «generaliter» dixi
1500 19| posse turbari. Et iuste, cum peccaverit per voluntatem, quae habuit
1501 12| dicitur esse naturale posse ad peceandum, cum posse peccare magis
1502 2| cogitandum, tanquam aliquis in pectus intimum prospicere possit
1503 12| esset oculus, sed multo peior et turpior. Similiter nec
1504 18| et melius est omnibus vel peioribus, secundum quae alter est
1505 17| malum, et utrum melius an peius, et quod invenerit eligendum
1506 2| viscera terrae ~Non valet aut pelagi radiorum ~Infirma perrumpere
1507 11| diversa sint, alterutrum tamen pendet ex reliquo. Ordo namque
|