bold = Main text
Capov. grey = Comment text
1 19 | non est coniuncta rei, sed abstracta, simplex et separata. Haec
2 13 | differentia respectu speciei in accidentalibus.~
3 13 | concreti ex tali substantia et accidente, vel curvum respectu lineae,
4 12 | praecipue causa formalis. Accidentia autem sunt posteriora secundum
5 21 | res fit, quod est proprie accidentium et dicitur sic, quod est
6 8 | dicitur qualitas aliqua activa. Non enim est differentia
7 6 | compatitur multitudinem ex actualitate proveniente. In sui intellectu
8 6 | intentio bom in intellectu addat supra speculationem essentiae.
9 6 | intellectu intentio bom non addit supra sui speculationem
10 16 | est; quae quia immediate advenit formae non situali, necesse
11 8 | efficit non substantia alia ab agente, sed secundum aliquid sui,
12 13 | substantiales; in respectu, ut albedo dicitur forma substantialis
13 13 | dicitur forma substantialis albi, scilicet concreti ex tali
14 | alicuius
15 | alios
16 | aliquam
17 | aliunde
18 16 | est planta, nec animalis animal, sed unaquaeque pars plantae
19 9 | potest movere, quia motus animalium et finis actu potest movere
20 20 | similitudo bom existentis extra animam; et sic non est vere finis,
21 20 | ultima forma rei et proprie appellatur terminus sive finis intentus.
22 3 | univocatur in hoc, quod architector speciem domus habet in anima,
23 3 | minime videtur: domus enim architectori univocatur in hoc, quod
24 2 | enim efficiens secundum Aristotelem est, unde motus. Si ergo
25 3 | suo efficienti etiam in artificialibus, in quibus minime videtur:
26 14 | illa, quae est in mente artificis, non forma illa, quae est
27 9 | latrocinio suspenditur, assignando causam efficientem. ~
28 9 | Posteriorum, scilicet quod Athenienses debellandi sunt, quia commiserunt
29 3 | aut quia efficiens non babeat potentiam, sed sit actus
30 4 | efficientem, est in ratione boni. Bonum autem per se finis
31 16 | mediante tamen virtute caelesti, quae situalis est, a forma
32 11 | intelligentiae et corpora caelestia et corpora corruptibilia
33 9 | mota a virtute corporis caelestis potest movere -- ; sicut
34 8 | efficit ignem; remotum, ut cum caelum. Quo vero efficiens efficit,
35 7 | ut clarum est effective calidum; non enim efficientia caloris
36 9 | sicut etiam dicitur calor efficiens, quia de se potest
37 7 | calidum; non enim efficientia caloris convenit claritati, sed
38 13 | substantialis multipliciter capitur: aut absolute, aut in respectu;
39 21 | propinqua materia animalis est caro, remotior quattuor elementa,
40 1 | proxima superiore, sed magis a causalitate illius superioris. Igitur
41 1 | philosophiae primae supponens causas esse tantum quattuor dicit,
42 7 | claritati, sed igni, in quo est claritas. ~
43 7 | efficientia caloris convenit claritati, sed igni, in quo est claritas. ~
44 7 | sed ei, in quo est, ut clarum est effective calidum; non
45 9 | Athenienses debellandi sunt, quia commiserunt in alios. Isto modo dicimus,
46 9 | suspensionis est latrocinium commissum, et dicimus, quod pro latrocinio
47 11 | dictum est, sed etiam est commune alns, immo proprie proprium
48 3 | et materiam sic ergo ex comparatione causae efficientis ad effectum
49 6 | in ea sua simplicitas non compatitur multitudinem ex actualitate
50 5 | est causatum esse in esse completo. Non igitur ad esse alicuius
51 13 | substantialis albi, scilicet concreti ex tali substantia et accidente,
52 19 | et quo res est, non est coniuncta rei, sed abstracta, simplex
53 14 | quo res est, ita quod sit coniunctum rei et non exemplar; tertio
54 9 | talem actionem talis passio consequatur. Et hoc est exemplum, quod
55 5 | praeter haec quattuor potest consequi causatum, sed solum causa
56 21 | et remotum est quantitas continua et magis remotum est quantitas.
57 10 | moveantur. Si ergo idem conveniat omnibus causis mediis, videtur,
58 6 | secus est de differentia et convenientia istarum causarum cum causa
59 3 | cum efficiente in quodam convenire et in quodam differre. --
60 5 | finis. -- Sic ergo in unum conveniunt tres causae, sed quarta
61 18 | rationalis non solum unitur corpori humano sicut motor, sed
62 17 | quae unionem habent cum corporibus supercaelestibus, sicut
63 15 | sunt formae elementorum et corporum mineralium; et secundum
64 11 | corpora caelestia et corpora corruptibilia agentia; et ex hoc non dicuntur
65 13 | substantia et accidente, vel curvum respectu lineae, et universaliter
66 9 | scilicet quod Athenienses debellandi sunt, quia commiserunt in
67 9 | naturalem vel positivam debitum est, ut talem actionem talis
68 7 | manifestare hoc modo per definitionem causarum efficientium: alia
69 8 | substantiam ab efficiente. Sed si dicatur quo efficit non substantia
70 15 | secundum talem formam est dicere, quod eiusdem speciei et
71 14 | vero substantialis absolute dicta adhuc dicitur multipliciter.
72 5 | incidant in unam, patet ex iam dictis. -- Efficiens autem, quod
73 21 | potentia respectu speciei et differentiae. -- Materia vero dicitur
74 8 | alterius extenditur, sicut differt nomen formae et naturae.~
75 19 | qualiter sit forma prima, difficile est explanare. Similiter
76 5 | intelligitur, sed inquantum diligitur hoc est inquantum est bonum
77 7 | multiplicationem specierum causarum diversarum sub eodem genere, quia haec
78 16 | relinquat multitudinem vel diversitatem operationis vel essentiae
79 16 | participationem, secundum situs, diversos in partibus materiae, ut
80 22 | Explicit tractatus domim Lincolniensis de statu causarum.~
81 10 | Sed unica est hic dubitatio, scilicet de differentia
82 3 | efficiente, necesse est existere duo, scilicet actum et potentiam,
83 | e
84 | eadem
85 16 | situali, necesse fuit, ut non educeretur in esse immediate a forma
86 16 | situalis est, a forma situali educitur de potentia in actum ut
87 8 | duplex est causa per se effectiva: per se scilicet ut illud
88 7 | in quo est, ut clarum est effective calidum; non enim efficientia
89 3 | et actum simpliciter cum effectu; et tunc necesse est potentiam
90 3 | motus eius regulantur, ut efficiatur domus materialis. Et alibi
91 3 | effectus univocatur suo efficienti etiam in artificialibus,
92 3 | Sicut ergo in quolibet, quod efficitur ab efficiente, necesse est
93 | ei
94 21 | caro, remotior quattuor elementa, remotissima est yle i.
95 15 | situalem, sicut sunt formae elementorum et corporum mineralium;
96 8 | efficientis efficiens; oportet ennn instrumentum efficientis
97 21 | in qua fit accidens est, ens in actu et per se causa
98 | eorum
99 9 | consequatur. Et hoc est exemplum, quod ponit Aristoteles
100 5 | genera causarum, et ex his existentibus necesse est causatum esse
101 20 | imago vel similitudo bom existentis extra animam; et sic non
102 3 | efficiente, necesse est existere duo, scilicet actum et potentiam,
103 19 | forma prima, difficile est explanare. Similiter causa finalis
104 22 | Explicit tractatus domim Lincolniensis
105 8 | qualitas ad effectum alterius extenditur, sicut differt nomen formae
106 20 | similitudo bom existentis extra animam; et sic non est vere
107 9 | omnino habet actum. Sed factum actu aliunde iam est actu
108 20 | operantis, verbi gratia talis figura causat motum domus operatae
109 11 | intentionem sibi propriam, nec finem intendunt, sed in operatione
110 16 | Et propterea simul cum formis situalibus perimitur; et
111 | fuit
112 1 | primum; similiter et in alns generibus causarum quia si non esset
113 12 | accidentalis est in aliquo novem generum respectu substantiae; sed
114 5 | Sic ergo habemus quattuor genera causarum,
115 5 | praeter has. Sic ergo numerus habetur et sufficientia in genere
116 | hac
117 | hanc
118 5 | non est alia causa praeter has. Sic ergo numerus habetur
119 | hic
120 16 | quia nulla pars hominis est homo, nec aliqua pars hominis
121 18 | non solum unitur corpori humano sicut motor, sed etiam sicut
122 | i
123 | ibi
124 | id
125 8 | propinquum, ut cum ignis efficit ignem; remotum, ut cum caelum.
126 7 | convenit claritati, sed igni, in quo est claritas. ~
127 5 | causarum. Sed quod tres illarum incidant in unam, patet
128 9 | quod passio est effectus illatioque actionis, sicut ad actionem
129 20 | sit vere bonum, sed sit imago vel similitudo bom existentis
130 | immo
131 15 | dicitur enim forma per impressionem, quae omnino materialis
132 5 | causarum. Sed quod tres illarum incidant in unam, patet ex iam dictis. --
133 2 | Ad quod tamen potest induci ratio hoc modo: Causa enim
134 1 | sunt causae efficientes infinitae, sed est unum efficiens
135 11 | intendunt, sed in operatione instrumentali solum est intentio principalis
136 16 | sentit. Alio modo est anima intellectiva forma superveniens his,
137 2 | ergo sensui patet et mentis intellectui, quod motus est ab aliquo,
138 3 | Et hoc dupliciter potest intellegi: aut quia efficiens non
139 17 | motor cum mobili et non quod intelligant mediante virtute corporea;
140 18 | sicut motor, sed etiam sicut intelligens mediante virtute corporea.
141 11 | intentiones sibi proprias, sicut intelligentiae et corpora caelestia et
142 17 | est adhuc genus formarum intelligentiarum, quae unionem habent cum
143 11 | sibi propriam, nec finem intendunt, sed in operatione instrumentali
144 11 | ultimum effectum habent intentiones sibi proprias, sicut intelligentiae
145 19 | Dicitur enim primum bonum intentum in mente agentis et secundo
146 20 | appellatur terminus sive finis intentus. Alio modo dicitur ultimum
147 11 | Et respondendum est per interemptionem, quod non est proprium instrumentorum,
148 7 | efficientis multiplices inveniuntur causae efficientes. Et non
149 | ipsi
150 8 | dicitur absolute respectu istius, cuius est virtus; virtus
151 | ita
152 8 | Si vero large utamur hoc nomine «per se»,
153 9 | commissum, et dicimus, quod pro latrocinio suspenditur, assignando
154 9 | efficiens suspensionis est latrocinium commissum, et dicimus, quod
155 9 | actionis, sed quia secundum legem naturalem vel positivam
156 22 | Explicit tractatus domim Lincolniensis de statu causarum.~
157 21 | propinquum subiectum est linea et remotum est quantitas
158 13 | accidente, vel curvum respectu lineae, et universaliter differentia
159 7 | multiplicitatem oportet manifestare hoc modo per definitionem
160 2 | quod motus est ab aliquo, manifestum est simpliciter, quod causa
161 15 | materialis est. Dico autem causam materialem id est situalem, sicut sunt
162 10 | differentia causarum efficientium mediarum inter primum efficiens et
163 10 | conveniat omnibus causis mediis, videtur, quod omnes causae
164 2 | Si ergo sensui patet et mentis intellectui, quod motus
165 15 | elementorum et corporum mineralium; et secundum talem formam
166 3 | artificialibus, in quibus minime videtur: domus enim architectori
167 17 | supercaelestibus, sicut motor cum mobili et non quod intelligant
168 9 | materialis efficiens -- ipsa enim mota a virtute corporis caelestis
169 10 | sit tunc movere solum, cum moveantur. Si ergo idem conveniat
170 11 | instrumentorum est, quod in movendo nullam habent intentionem
171 7 | genere causae efficientis multiplices inveniuntur causae efficientes.
172 7 | unoquoque genere causarum multiplicitas nominis, ut in genere causae
173 7 | prius et posterius. Et hanc multiplicitatem oportet manifestare hoc
174 | Nam
175 8 | differt nomen formae et naturae.~
176 9 | sed quia secundum legem naturalem vel positivam debitum est,
177 16 | quod est ultima formarum naturalium ~
178 9 | dico potentiam non quod nihil habet actu, sed quod non
179 | nisi
180 15 | quod eiusdem speciei et nominationis est unaquaeque pars cum
181 8 | Si vero large utamur hoc nomine «per se», duplex est causa
182 7 | genere causarum multiplicitas nominis, ut in genere causae efficientis
183 12 | accidentalis est in aliquo novem generum respectu substantiae;
184 5 | causa praeter has. Sic ergo numerus habetur et sufficientia
185 | omne
186 | omnibus
187 19 | finis quod est ultimum in re operata. ~
188 11 | finem intendunt, sed in operatione instrumentali solum est
189 5 | sit potentia, omnino habet oppositum ad actum non solum secundum
190 20 | operatae illud, quod causat opus rei sive motum eius; et
191 16 | secundum situs, diversos in partibus materiae, ut est anima;
192 20 | nomen finis multipliciter participat. Dicitur enim uno modo ultimum
193 16 | situalis et non recipit participationem, secundum situs, diversos
194 3 | efficientis ad effectum patent causa formalis et materialis.~
195 4 | Similiter patere potest causa finalis. Nam
196 3 | hoc in actu, quod habet patiens in potentia. Sic ergo convenit
197 8 | agens efficit passionem in patiente, et non solum ignis, sed
198 16 | operationis vel essentiae in sua perfectione, dicitur, quod est ultima
199 16 | simul cum formis situalibus perimitur; et a tali forma non dicitur
200 18 | Intelligit enim non sine phantasmate, quod est actus virtutis
201 16 | Nulla enim pars plantae est planta, nec animalis animal, sed
202 9 | Et hoc est exemplum, quod ponit Aristoteles secundo Posteriorum,
203 9 | secundum legem naturalem vel positivam debitum est, ut talem actionem
204 1 | causa. Omnis; enim causa posterior causalitatem suam habet
205 12 | formalis. Accidentia autem sunt posteriora secundum naturam, quam substantia. ~
206 9 | ponit Aristoteles secundo Posteriorum, scilicet quod Athenienses
207 7 | convenit secundum prius et posterius. Et hanc multiplicitatem
208 12 | naturam quam suum causatum, et praecipue causa formalis. Accidentia
209 1 | procedere, ut non sit reperire primam causam, non erit reperire
210 20 | solum est in intellectu primi. Alio modo, quod ipsa species
211 11 | instrumentali solum est intentio principalis agentis. Causae vero mediae
212 12 | substantiae, eo quod causa est prior secundum naturam quam suum
213 1 | causalitatem suam habet a causa priori et superiore, non solum
214 | prius
215 | pro
216 3 | efficientis et sic potest probari: si enim efficiens causa
217 1 | Igitur si in infinitum est procedere, ut non sit reperire primam
218 1 | causarum est status et non processus in infinitum verbi gratia
219 11 | habent intentionem sibi propriam, nec finem intendunt, sed
220 11 | habent intentiones sibi proprias, sicut intelligentiae et
221 6 | multitudinem ex actualitate proveniente. In sui intellectu intentio
222 1 | et superiore, non solum a proxima superiore, sed magis a causalitate
223 8 | enim est differentia inter qualitatem et virtutem nisi in respectu,
224 | qualiter
225 | quare
226 5 | conveniunt tres causae, sed quarta non. Materia enim, cum solum
227 | quolibet
228 18 | Anima vero rationalis non solum unitur corpori
229 5 | actum non solum secundum rationem, sed etiam sesundum naturam
230 16 | non est situalis et non recipit participationem, secundum
231 3 | secundum quam omnes motus eius regulantur, ut efficiatur domus materialis.
232 16 | propterea cum haec forma nullam relinquat multitudinem vel diversitatem
233 21 | materiarum dicitur propinqua et remota, sicut propinquum subiectum
234 21 | materia animalis est caro, remotior quattuor elementa, remotissima
235 21 | remotior quattuor elementa, remotissima est yle i. e. materia prima.~
236 11 | Et respondendum est per interemptionem,
237 6 | cum causa prima et causis secundariis. Cum efficiens habeat in
238 6 | Sed secus est de differentia et convenientia
239 16 | est anima vegetativa et sensitiva. Et propterea simul cum
240 18 | quod est actus virtutis sensitivae.~
241 2 | est, unde motus. Si ergo sensui patet et mentis intellectui,
242 16 | unaquaeque pars animalis sentit. Alio modo est anima intellectiva
243 19 | sed abstracta, simplex et separata. Haec est forma prima, quae
244 17 | propterea vocantur formae separatae.~
245 14 | Dicitur enim uno modo exemplar separatum a re et non quo res est;
246 5 | secundum rationem, sed etiam sesundum naturam rei.~
247 19 | coniuncta rei, sed abstracta, simplex et separata. Haec est forma
248 6 | cum ipsa sit substantia simplicissima, idem est in ea quod efficit
249 6 | forma. Et tamen in ea sua simplicitas non compatitur multitudinem
250 | sine
251 15 | causam materialem id est situalem, sicut sunt formae elementorum
252 16 | propterea simul cum formis situalibus perimitur; et a tali forma
253 16 | participationem, secundum situs, diversos in partibus materiae,
254 3 | in hoc, quod architector speciem domus habet in anima, secundum
255 7 | non dico multiplicationem specierum causarum diversarum sub
256 1 | unoquoque genere causarum est status et non processus in infinitum
257 | suam
258 | sub
259 13 | ut substantiarum formae substantiales; in respectu, ut albedo
260 16 | in esse immediate a forma substantiali, sed immediate a forma non
261 13 | in respectu; absolute, ut substantiarum formae substantiales; in
262 17 | unionem habent cum corporibus supercaelestibus, sicut motor cum mobili
263 1 | magis a causalitate illius superioris. Igitur si in infinitum
264 16 | anima intellectiva forma superveniens his, de quibus iam dictum
265 1 | secundo philosophiae primae supponens causas esse tantum quattuor
266 3 | formalis et finalis, patet ex suppositione causae efficientis et sic
267 9 | dicimus, quod pro latrocinio suspenditur, assignando causam efficientem. ~
268 9 | dicimus, quod causa efficiens suspensionis est latrocinium commissum,
269 | suum
270 2 | Sed nec ibi, nec alibi tangit Aristoteles de numero et
271 20 | rei et proprie appellatur terminus sive finis intentus. Alio
272 14 | coniunctum rei et non exemplar; tertio modo dicitur simul exemplar
273 [Title]| Textus~ ~
274 | totum
275 22 | Explicit tractatus domim Lincolniensis de statu
276 | una
277 | unam
278 10 | Sed unica est hic dubitatio, scilicet
279 17 | formarum intelligentiarum, quae unionem habent cum corporibus supercaelestibus,
280 18 | vero rationalis non solum unitur corpori humano sicut motor,
281 7 | quia haec causa venit in univocationem, sed dico multiplicationem
282 8 | Si vero large utamur hoc nomine «per se», duplex
283 | utraque
284 16 | potentia in actum ut est anima vegetativa et sensitiva. Et propterea
285 16 | unaquaeque pars plantae vegetatur et unaquaeque pars animalis
286 7 | genere, quia haec causa venit in univocationem, sed dico
287 21 | alterius, sicut genus, quod est vera forma, dicitur potentia
288 3 | Unde dicit Aristoteles in VIII philosophiae primae, quod
289 8 | differentia inter qualitatem et virtutem nisi in respectu, quia qualitas
290 18 | phantasmate, quod est actus virtutis sensitivae.~
291 17 | virtute corporea; et propterea vocantur formae separatae.~
292 21 | elementa, remotissima est yle i. e. materia prima.~
|