Table of Contents: Main - Work | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
Quintus Horatius Flaccus Epistulae IntraText CT - Text |
I.
Prima dicte mihi, summa dicende Carmena,
spectatum satis et donatum iam rude quaeris,
Maecenas, iterum antiquo me includere ludo.
Non eadem est
aetas, non mens. Veianius, armis
Herculis ad postem fixis, latet
abditus agro,
ne populum extrema totiens exoret
harena.
Est mihi purgatam crebro qui personet
aurem:
'Solve senescentem mature sanus equum, ne
peccet ad extremum ridendus et ilia ducat!'
Nunc itaque et versus et cetera ludicra pono;
quid verum atque decens curo
et rogo et omnis in hoc sum;
condo et compono quae mox depromere possim.
Ac ne forte roges quo me duce, quo lare
tuter:
nullius addictus iurare in verba magistri,
quo me cumque rapit tempestas, deferor
hospes.
Nunc agilis fio et mersor civilibus undis,
virtutis verae custos rigidusque
satelles;
nunc in Aristippi furtim praecepta relabor,
et mihi res, non me rebus, subiungere conor.
Vt nox longa quibus mentitur amica, diesque
longa videtur opus debentibus, ut piger annus
pupillis quos dura premit custodia matrum,
sic mihi tarda fluunt ingrataque tempora, quae spem
consiliumque morantur agendi gnaviter id quod
aeque pauperibus prodest, locupletibus aeque,
aeque neglectum pueris senibusque nocebit.
Restat
ut his ego me ipse regam solerque
elementis.
Non possis oculo quantum contendere Lynceus,
non tamen idcirco contemnas lippus inungi;
nec, quia desperes invicti membra Glyconis,
nodosa corpus nolis prohibere cheragra.
Est quadam prodire tenus, si non datur ultra.
Fervet avaritia miseroque cupidine pectus:
sunt verba et voces, quibus hunc lenire
dolorem
possis et magnam morbi deponere partem.
Laudis amore tumes: sunt certa piacula, quae
te
ter pure lecto poterunt recreare libello.
Invidus, iracundus, iners, vinosus, amator,
nemo adeo ferus est ut non mitescere possit,
si modo culturae patientem commodet aurem.
Virtus est vitium fugere, et sapientia prima
stultitia caruisse. Vides quae maxima credis
esse mala, exiguum censum turpemque repulsam,
quanto devites animi capitisque labore;
impiger extremos curris mercator ad Indos,
per mare pauperiem fugiens, per saxa, per
ignis:
ne cures ea, quae stulte miraris et optas,
discere, et audire, et meliori credere non vis?
Quis circum pagos et circum compita pugnax
magna coronari contemnat Olympia, cui spes,
cui sit condicio dulcis sine pulvere palmae?
Vilius argentum
est auro, virtutibus aurum.
'O cives, cives, quaerenda pecunia
primum est,
virtus post nummos.' Haec Ianus summus ab imo
prodocet, haec recinunt iuvenes dictata senesque,
laevo suspensi loculos tabulamque lacerto.
Est animus tibi, sunt mores et
lingua fidesque,
sed quadringentis sex septem milia desunt:
plebs eris. At pueri ludentes, 'Rex eris,' aiunt,
'si recte facies.' Hic murus aeneus esto;
nil conscire sibi, nulla pallescere culpa.
Roscia, dic sodes, melior lex, an puerorum
est
nenia, quae regnum recte facientibus offert,
et maribus Curiis et decantata Camillis?
Isne tibi melius suadet qui rem facias, rem,
si possis, recte, si non, quocumque modo rem,
ut propius spectes lacrimosa poemata Pupi,
an qui fortunae te responsare superbae
liberum et erectum praesens hortatur et aptat?
Quod si me populus Romanus forte roget, cur
non, ut porticibus, sic iudiciis fruar isdem,
nec sequar aut fugiam quae diligit ipse vel odit,
olim quod volpes aegroto cauta leoni
respondit referam: 'Quia me vestigia terrent,
omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum.'
Belua multorum es capitum. Nam quid sequar aut quem?
Pars hominum gestit conducere publica; sunt
qui
crustis et pomis viduas venentur avaras,
excipiantque senes quos in vivaria mittant;
multis occulto crescit res faenore. Verum
esto aliis alios rebus studiisque teneri:
idem eadem possunt horam durare probantes?
'Nullus in orbe sinus Baiis praelucet amoenis'
si dixit dives, lacus et mare sentit amorem
festinantis eri; cui si vitiosa libido
fecerit auspicium, 'Cras ferramenta Teanum
tolletis, fabri.' Lectus genialis in aula est:
nil ait esse prius, melius nil caelibe vita:
si non est, iurat bene solis esse maritis.
Quo teneam voltus mutantem Protea nodo?
Quid pauper? Ride: mutat cenacula, lectos,
balnea, tonsores, conducto navigio aeque
nauseat ac locuples quem ducit priva triremis.
Si curatus inaequali tonsore capillos
occurri, rides; si forte subucula pexae
trita subest tunicae vel si toga dissidet impar,
rides: quid, mea cum pugnat sententia secum,
quod petiit spernit, repetit quod nuper omisit,
aestuat et vitae disconvenit ordine toto,
diruit, aedificat, mutat quadrata rotundis?
Insanire putas sollemnia me neque rides,
nec medici credis nec curatoris egere
a praetore dati, rerum tutela mearum
cum sis et prave sectum stomacheris ob unguem
de te pendentis, te respicientis amici.
Ad summam: sapiens uno minor est Iove, dives,
liber, honoratus, pulcher, rex denique regum,
praecipue sanus, nisi cum pituita molesta est.