V.

Caelo tonantem credidimus Iovem
regnare; praesens divos habebitur
   Augustus adiectis Britannis
      imperio gravibusque Persis.

milesne Crassi coniuge barbara
turpis maritus vixit et hostium
   (pro curia inversique mores)
      consenuit socerorum in armis

sub rege Medo Marsus et Apulus,
anciliorum et nominis et togae
   oblitus aeternaeque Vestae,
      incolumi Iove et urbe Roma?

hoc caverat mens provida Reguli
dissentientis condicionibus
   foedis et exemplo trahentis
      perniciem veniens in aevom,

si non periret iam miserabilis
captiva pubes. 'signa ego Punicis
   adfixa delubris et arma
      militibus sine caede' dixit

'derepta vidi, vidi ego civium
retorta tergo bracchia libero
   portasque non clausas et arva
      Marte coli populata nostro.

auro repensus scilicet acrior
miles redibit: flagitio additis
   damnum; neque amissos colores
      lana refert medicata fuco

nec vera virtus, cum semel excidit,
curat reponi deterioribus.
   si pugnat extricata densis
      cerva plagis, erit ille fortis

qui perfidis se credidit hostibus
et Marte Poenos proteret altero;
   qui lora restrictis lacertis
      sensit iners timuitque mortem,

hic, unde vitam sumeret inscius,
pacem duello miscuit. o pudor,
   o magna Carthago, probrosis
      altior Italiae ruinis.'

fertur pudicae coniugis osculum
parvosque natos ut capitis minor
   ab se removisse et virilem
      torvos humi posuisse voltum,

donec labantis consilio patres
firmaret auctor numquam alias dato
   interque maerentis amicos
      egregius properaret exul.

atqui sciebat, quae sibi barbarus
tortor pararet: non aliter tamen
   dimovit obstantis propinquos
      et populum reditus morantem

quam si clientum longa negotia
diiudicata lite relinqueret
   tendens Venafranos in agros
      aut Lacedaemonium Tarentum.