(...) Dialogus de oratoribus
     Cap.
3001 27      |          antiquos, quod apud me quidem in confesso est, sed causas
3002 28      |           partis adsignatis proferendi in medium quae omnes sentimus.
3003 28      |              antiqui? Quae mala primum in urbe nata, mox per Italiam
3004 28      |              mox per Italiam fusa, iam in provincias manant. Quamquam
3005 28      |               casta parente natus, non in cellula emptae nutricis,
3006 29      |                imbuuntur; nec quisquam in tota domo pensi habet, quid
3007 29      |                huius urbis vitia paene in utero matris concipi mihi
3008 30      |             prima discentium elementa, in quibus et ipsis parum laboratur:
3009 30      |             ipsis parum laboratur: nec in auctoribus cognoscendis
3010 30      |            auctoribus cognoscendis nec in evolvenda antiquitate nec
3011 30      |              evolvenda antiquitate nec in notitiam vel rerum vel hominum
3012 30      |                professio quando primum in hanc urbem introducta sit
3013 30      |              et cotidiana meditatio et in omni genere studiorum assiduae
3014 30      |                qui Brutus inscribitur, in cuius extrema parte (nam
3015 30      |             contentum, quorum ei copia in urbe contigerat, Achaiam
3016 30      |         complecteretur. Itaque hercule in libris Ciceronis deprehendere
3017 31      |        intellegebant opus esse, non ut in rhetorum scholis declamarent,
3018 31      |              artibus pectus implerent, in quibus de bonis et malis,
3019 31      |               ad dicendum materia. Nam in iudiciis fere de aequitate,
3020 31      |            iudiciis fere de aequitate, in deliberationibus [de utilitate,
3021 31      |        deliberationibus [de utilitate, in laudationibus] de honestate
3022 31      |                 ut plerumque haec ipsa in vicem misceantur: de quibus
3023 31      |            intellectum eorum, quae nec in virtutibus nec in vitiis
3024 31      |             quae nec in virtutibus nec in vitiis numerantur. Ex his
3025 31      |              animi motibus concitetur. In his artibus exercitationibusque
3026 31      |               a Peripateticis aptos et in omnem disputationem paratos
3027 31      |          desideratur, pleraeque autem, in quibus haec quoque scientia
3028 32      |        confirmo, nisi eum qui, tamquam in aciem omnibus armis instructus,
3029 32      |          omnibus armis instructus, sic in forum omnibus artibus armatus
3030 32      |            horum temporum disertis, ut in actionibus eorum huius quoque
3031 32      |        prudentium penitus reformident. In paucissimos sensus et angustas
3032 32      |        praecipuam causam arbitror, cur in tantum ab eloquentia antiquorum
3033 32      |                verbis refert, quidquid in eloquentia effecerit, id
3034 32      |            munus explevi, et quod mihi in consuetudine est, satis
3035 34      |                oratorem, qui principem in civitate locum obtinebat.
3036 34      |             dictionibus interesse sive in iudiciis sive in contionibus
3037 34      |        interesse sive in iudiciis sive in contionibus adsuescebat,
3038 34      |             utque sic dixerim, pugnare in proelio disceret. Magnus
3039 34      |          iuvenibus statim contingebat, in media luce studentibus atque
3040 34      |               eiusdem aetatis patronos in plurimis et causis et iudiciis
3041 34      |            facile deprehenderent, quid in quoque vel probaretur vel
3042 34      |            eloquentiae famam non minus in diversis subselliis parari
3043 34      |               iudicum vultus, frequens in oculis consuetudo contionum,
3044 35      |        adulescentuli nostri deducuntur in scholas istorum, qui rhetores
3045 35      |                institueram, deducuntur in scholas, [in] quibus non
3046 35      |                deducuntur in scholas, [in] quibus non facile dixerim
3047 35      |            mali ingeniis adferant. Nam in loco nihil reverentiae est,
3048 35      |            loco nihil reverentiae est, in quem nemo nisi aeque imperitus
3049 35      |                aeque imperitus intret; in condiscipulis nihil profectus,
3050 35      |            incesta matrum aut quidquid in schola cotidie agitur, in
3051 35      |              in schola cotidie agitur, in foro vel raro vel numquam,
3052 36      |          urendo clarescit. Eadem ratio in nostra quoque civitate antiquorum
3053 36      |       magistratuum paene pernoctantium in rostris, hinc accusationes
3054 36      |              adsequebatur, tanto magis in ipsis honoribus collegas
3055 36      |        nationum redundabant, hos ituri in provincias magistratus reverebantur,
3056 36      |           eloquentia aut adsequi posse in civitate aut tueri conspicuum
3057 36      |         producerentur, cum parum esset in senatu breviter censere,
3058 36      |          sententiam suam tueretur, cum in aliquam invidiam aut crimen
3059 36      |        haberent, cum testimonia quoque in publicis [iudiciis] non
3060 37      |          tuerentur. Nescio an venerint in manus vestras haec vetera,
3061 37      |           vestras haec vetera, quae et in antiquariorum bibliothecis
3062 37      |          ceteram procerum manum multum in his studiis operae curaeque
3063 37      |         civitatis status habendus est, in quo nihil tale patimur,
3064 37      |               saepius steterit tamquam in acie quoque pluris et intulerit
3065 37      |               nobilitata discriminibus in ore hominum agit, quorum
3066 38      |           illud forum magis exercebat, in quo nemo intra paucissimas
3067 38      |      comperendinationes erant et modum in dicendo sibi quisque sumebat
3068 38      |        eloquentiae, ita tamen ut omnia in foro, omnia legibus, omnia
3069 39      |       auditoria et tabularia credimus, in quibus iam fere plurimae
3070 39      |           alter adsistit, et res velut in solitudine agitur. Oratori
3071 39      |        periclitantibus adsisteret, cum in plerisque iudiciis crederet
3072 40      |              temeraria, adrogans, quae in bene constitutis civitatibus
3073 40      |             confecit, donec nulla fuit in foro pax, nulla in senatu
3074 40      |                fuit in foro pax, nulla in senatu concordia, nulla
3075 40      |                senatu concordia, nulla in iudiciis moderatio, nulla
3076 41      |             aut miser? Quod municipium in clientelam nostram venit,
3077 41      |            inveniretur aliqua civitas, in qua nemo peccaret, supervacuus
3078 41      |           profectus ars medentis habet in iis gentibus, quae firmissima
3079 41      |               est inter bonos mores et in obsequium regentis paratos.
3080 41      |              Quid enim opus est longis in senatu sententiis, cum optimi
3081 41      |                eat? credite, optimi et in quantum opus est disertissimi
3082 41      |              summa illa laus et gloria in eloquentia neque illis modus
3083 42      |                 et si qua tibi obscura in hoc meo sermone visa sunt,