«Vos
quidem istud pro me: sed in discursu ac tenebris et rerum omnium confusione
patefieri occasio etiam adversus me potest. si Vitellio et satellitibus eius
eligendi facultas detur, quem nobis animum, quas mentis imprecentur, quid aliud
quam seditionem et discordiam optabunt? ne miles centurioni, ne centurio
tribuno obsequatur, ut confusi pedites equitesque in exitium ruamus. parendo
potius, commilitones, quam imperia ducum sciscitando res militares continentur,
et fortissimus in ipso discrimine exercitus est qui ante discrimen
quietissimus. vobis arma et animus sit: mihi consilium et virtutis vestrae
regimen relinquite. paucorum culpa fuit, duorum poena erit: ceteri abolete
memoriam foedissimae noctis. nec illas adversus senatum voces ullus usquam
exercitus audiat. caput imperii et decora omnium provinciarum ad poenam vocare
non hercule illi, quos cum maxime Vitellius in nos ciet, Germani audeant.
ulline Italiae alumni et Romana vere iuventus ad sanguinem et caedem
depoposcerit ordinem, cuius splendore et gloria sordis et obscuritatem
Vitellianarum partium praestringimus? nationes aliquas occupavit Vitellius,
imaginem quandam exercitus habet, senatus nobiscum est: sic fit ut hinc res
publica, inde hostes rei publicae constiterint. quid? vos pulcherrimam hanc
urbem domibus et tectis et congestu lapidum stare creditis? muta ista et
inanima intercidere ac reparari promisca sunt: aeternitas rerum et pax gentium
et mea cum vestra salus incolumitate senatus firmatur. hunc auspicato a parente
et conditore urbis nostrae institutum et a regibus usque ad principes continuum
et immortalem, sicut a maioribus accepimus, sic posteris tradamus; nam ut ex
vobis senatores, ita ex senatoribus principes nascuntur.»
|