Paucorum
haec adsensu audita: plures obturbabant neque relatum de negotio neque Caecinam
dignum tantae rei censorem. mox Valerius Messalinus, cui parens Messala
ineratque imago paternae facundiae, respondit multa duritiae veterum [IN]
melius et laetius mutata; neque enim, ut olim, obsideri urbem bellis aut
provincias hostilis esse. et pauca feminarum necessitatibus concidi quae ne
coniugum quidem penatis, adeo socios non onerent; cetera promisca cum marito
nec ullum in eo pacis impedimentum. bella plane accinctis obeunda: sed revertentibus
post laborem quod honestius quam uxorium levamentum? at quasdam in ambitionem
aut avaritiam prolapsas. quid? ipsorum magistratuum nonne plerosque variis
libidinibus obnoxios? non tamen ideo neminem in provinciam mitti. corruptos
saepe pravitatibus uxorum maritos: num ergo omnis caelibes integros? placuisse
quondam Oppias leges, sic temporibus rei publicae postulantibus: remissum
aliquid postea et mitigatum, quia expedierit. frustra nostram ignaviam alia ad
vocabula transferri: nam viri in eo culpam si femina modum excedat. porro ob
unius aut alterius imbecillum animum male eripi maritis consortia rerum
secundarum adversarumque. simul sexum natura invalidum deseri et exponi suo
luxu, cupidinibus alienis. vix praesenti custodia manere inlaesa coniugia: quid
fore si per pluris annos in modum discidii oblitterentur? sic obviam irent iis
quae alibi peccarentur ut flagitiorum urbis meminissent. addidit pauca Drusus
de matrimonio suo; nam principibus adeunda saepius longinqua imperii. quoties
divum Augustum in Occidentem atque Orientem meavisse comite Livia! se quoque in
Illyricum profectum et, si ita conducat, alias ad gentis iturum, haud semper
aeque animo si ab uxore carissima et tot communium liberorum parente
divelleretur. sic Caecinae sententia elusa.
|