Hinc
inopia rei nummariae, commoto simul omnium aere alieno, et quia tot damnatis
bonisque eorum divenditis signatum argentum fisco vel aerario attinebatur. ad
hoc senatus praescripserat, duas quisque faenoris partis in agris per Italiam
conlocaret. sed creditores in solidum appellabant nec decorum appellatis minuere
fidem. ita primo concursatio et preces, dein strepere praetoris tribunal, eaque
quae remedio quaesita, venditio et emptio, in contrarium mutari quia
faeneratores omnem pecuniam mercandis agris condiderant. copiam vendendi secuta
vilitate, quanto quis obaeratior, aegrius distrahebant, multique fortunis
provolvebantur; eversio rei familiaris dignitatem ac famam praeceps dabat,
donec tulit opem Caesar disposito per mensas milies sestertio factaque mutuandi
copia sine usuris per triennium, si debitor populo in duplum praediis cavisset.
sic refecta fides et paulatim privati quoque creditores reperti. neque emptio
agrorum exercita ad formam senatus consulti, acribus, ut ferme talia, initiis,
incurioso fine.
|