Libet
argumenta conquirere in eo, quod sapientioribus deliberatum est? sed et si nunc
primum statuendum haberemus, creditisne servum interficiendi domini animum
sumpsisse, ut non vox minax excideret, nihil per temeritatem proloqueretur?
sane consilium occultavit, telum inter ignaros paravit: num excubias transire,
cubiculi fores recludere, lumen inferre, caedem patrare [poterat] omnibus
nesciis? multa sceleri indicia praeveniunt: servi si prodant, possumus singuli
inter plures, tuti inter anxios, postremo, si pereundum sit, non inulti inter
nocentes agere. suspecta maioribus nostris fuerunt ingenia servorum, etiam cum
in agris aut domibus isdem nascerentur caritatemque dominorum statim
acciperent. postquam vero nationes in familiis habemus, quibus diversi ritus,
externa sacra aut nulla sunt, conluviem istam non nisi metu coercueris. at
quidam insontes peribunt. nam et ex fuso exercitu cum decimus quisque fusti
feritur, etiam strenui sortiuntur. habet aliquid ex iniquo omne magnum
exemplum, quod contra singulos utilitate publica rependitur.»
|