«Ego vero»
inquit Secundus, «antequam me iudicem Aper recuset, faciam quod probi et moderati
iudices solent, ut in iis cognitionibus [se] excusent, in quibus manifestum est
alteram apud eos partem gratia praevalere. Quis enim nescit neminem mihi
coniunctiorem esse et usu amicitiae et assiduitate contubernii quam Saleium
Bassum, cum optimum virum tum absolutissimum poetam? Porro si poetica accusatur, non alium video reum
locupletiorem.» «Securus sit» inquit Aper «et Saleius Bassus et quisquis alius studium
poeticae et carminum gloriam fovet, cum causas agere non possit. Ego enim,
quatenus arbitrum litis huius [inveniri], non patiar Maternum societate plurium
defendi, sed ipsum solum apud [omnes] arguam, quod natus ad eloquentiam virilem
et oratoriam, qua parere simul et tueri amicitias, adsciscere necessitudines, complecti
provincias possit, omittit studium, quo non aliud in civitate nostra vel ad
utilitatem fructuosius [vel ad voluptatem dulcius] vel ad dignitatem amplius
vel ad urbis famam pulchrius vel ad totius imperii atque omnium gentium
notitiam inlustrius excogitari potest. Nam si ad utilitatem vitae omnia
consilia factaque nostra derigenda sunt, quid est tutius quam eam exercere
artem, qua semper armatus praesidium amicis, opem alienis, salutem
periclitantibus, invidis vero et inimicis metum et terrorem ultro feras, ipse
securus et velut quadam perpetua potentia ac potestate munitus? cuius vis et
utilitas rebus prospere fluentibus aliorum perfugio et tutela intellegitur: sin
proprium periculum increpuit, non hercule lorica et gladius in acie firmius
munimentum quam reo et periclitanti eloquentia, praesidium simul ac telum, quo
propugnare pariter et incessere sive in iudicio sive in senatu sive apud
principem possis. Quid aliud infestis patribus nuper Eprius Marcellus quam eloquentiam suam
opposuit? Qua accinctus et minax disertam quidem, sed inexercitatam et eius
modi certaminum rudem Helvidii sapientiam elusit. plura de utilitate non dico,
cui parti minime contra dicturum Maternum meum arbitror.
|