Haec ideo
praedixi, ut si qua ex horum oratorum fama gloriaque laus temporibus
adquiritur, eam docerem in medio sitam et propiorem nobis quam Servio Galbae
aut C. Carboni quosque alios merito antiquos vocaverimus; sunt enim horridi et
inpoliti et rudes et informes et quos utinam nulla parte imitatus esset Calvus
vester aut Caelius aut ipse Cicero. Agere
enim fortius iam et audentius volo, si illud ante praedixero, mutari cum
temporibus formas quoque et genera dicendi. Sic Catoni seni comparatus C.
Gracchus plenior et uberior, sic Graccho politior et ornatior Crassus, sic
utroque distinctior et urbanior et altior Cicero, Cicerone mitior Corvinus et
dulcior et in verbis magis elaboratus. Nec
quaero quis disertissimus: hoc interim probasse contentus sum, non esse unum
eloquentiae vultum, sed in illis quoque quos vocatis antiquos pluris species
deprehendi, nec statim deterius esse quod diversum est, vitio autem
malignitatis humanae vetera semper in laude, praesentia in fastidio esse. Num
dubitamus inventos qui prae Catone Appium Caecum magis mirarentur? satis
constat ne Ciceroni quidem obtrectatores defuisse, quibus inflatus et tumens
nec satis pressus, sed supra modum exsultans et superfluens et parum Atticus
videretur. legistis utique et Calvi et Bruti ad Ciceronem missas epistulas, ex
quibus facile est deprehendere Calvum quidem Ciceroni visum exsanguem et
aridum, Brutum autem otiosum atque diiunctum; rursusque Ciceronem a Calvo
quidem male audisse tamquam solutum et enervem, a Bruto autem, ut ipsius verbis
utar, tamquam «fractum atque elumbem.» si me interroges, omnes mihi videntur
verum dixisse: sed mox ad singulos veniam, nunc mihi cum universis negotium
est.
|