Sic quoque quod
superest [antiquis oratoribus fori] non emendatae nec usque ad votum compositae
civitatis argumentum est. Quis enim nos advocat nisi aut nocens aut miser? Quod
municipium in clientelam nostram venit, nisi quod aut vicinus populus aut
domestica discordia agitat? Quam
provinciam tuemur nisi spoliatam vexatamque? Atqui melius fuisset non queri
quam vindicari. Quod si inveniretur aliqua civitas, in qua nemo peccaret,
supervacuus esset inter innocentis orator sicut inter sanos medicus. Quo modo
tamen minimum usus minimumque profectus ars medentis habet in iis gentibus,
quae firmissima valetudine ac saluberrimis corporibus utuntur, sic minor
oratorum honor obscuriorque gloria est inter bonos mores et in obsequium
regentis paratos. Quid enim opus est longis in senatu sententiis, cum optimi cito
consentiant? Quid multis apud populum contionibus, cum de re publica non
imperiti et multi deliberent, sed sapientissimus et unus? Quid voluntariis
accusationibus, cum tam raro et tam parce peccetur? Quid invidiosis et
excedentibus modum defensionibus, cum clementia cognoscentis obviam
periclitantibus eat? credite, optimi et in quantum opus est disertissimi viri,
si aut vos prioribus saeculis aut illi, quos miramur, his nati essent, ac deus
aliquis vitas ac [vestra] tempora repente mutasset, nec vobis summa illa laus
et gloria in eloquentia neque illis modus et temperamentum defuisset: nunc,
quoniam nemo eodem tempore adsequi potest magnam famam et magnam quietem, bono
saeculi sui quisque citra obtrectationem alterius utatur.»
|