12 - Vido Fabro Patavium (I, 6).

Nescio, utrum fortunae succenseam, cuius culpa factum sit, ut ego tuas litteras duobus fere mensibus post eum diem, quo tu scripseras, acceperim, an eidem gratias habeam, quod mihi arculam quandam scriptorum meorum evolventi planeque aliud agenti de improviso illas obtulerit. Gratias habebo potius, quod eodem tempore simul cum iniuria beneficium accepi, et iniuriae beneficium praeferri aequum est. Sed quoniam vereor, ne tarditatem in scribendo meam durius acceperis, hunc tu mihi scrupulum, Vide, si ex animo evelleres, faceres humane nec tamen inique, cum hoc ipsum, quod commissum a me est, primum ex aliena culpa pendeat, deinde nunc quidem etiam corrigatur. Venio ad tuas litteras, quibus mihi gratius nihil potuit accidere, dicerem iucundius, nisi clausula illa de Bunello meo plane omnem iucunditatem eriperet. Nam sic fac existimes, ex illius viri interitu tantum me cepisse dolorem, quantum fortasse dies exhaurire nulla poterit. Vixerat mecum Venetiis per quadriennium, cum ego in illo probitatem morum virtutemque diligerem, ille in me propensionem, credo, quandam ad litteras non improbaret. Intercessere etiam inter nos officia quaedam, sed a me levia nec satis digna, quae memoria tenerentur, quae tamen ille, ut erat gratus, non meminisse solum, sed praedicare etiam solebat. Ego ab illo maximum habebam beneficium, quod me cum Philelphis et Campanis nescio quibus (ut aliis parcam), misere errantem in hanc recte scribendi viam primus induxerat. Videbatur quibusdam natura severior, sed erat lenissimus erga sui similes, hoc est erga bonos viros, ubi vitium nosset, censor acerrimus. Distinguere homines non fortuna sed moribus solebat. Loqui ad voluntatem neque ipse poterat neque ferre, qui ad istam artem eruditus esset: totus erat apertus et simplex. Satis scio fuisse, qui illum depravatae religionis nomine in crimen vocaverint. Quorum vitam si cum Bunelli vita comparares, Socratem diceres iniquorum conspiratione circumventum. Coluit omnes virtutes et philosopho dignas et homine Christiano, sed continentiam praeter ceteras. Hac vero ille triumphavit maxime et triumphavit adolescens, cum ceteros voluptas capit. Quo mirandum est minus, si tantus postea vir ex tanto adolescente factus est. Nam extremam vitae partem, quam, ut in fabula actum, decet esse perfectissimam, heroicam audio fuisse et plane divinam. Quare incumbamus, o Vide, et hanc operam Bunello nostro navemus, ut illius nomen immortalitate dignissimum extingui mortali cum corpore non sinamus. Quod equidem enitar et hominis mihi amicissimi, summi viri memoriam, si modo is ego sum, qui tantum praestare possim, profecto ab interitu vindicabo. Video te in tuis litteris idem velle, nec dubito, quin possis. Nam et Bunellum amas mortuum et vales plurimum ingenio, quod etiam pietas excitabit. Cuius officii societas eo gratior utrique nostrum esse debet, quod cum apud alios laudabilis maxime erit, illustri exemplo gratiae referendae, tum ad animos nostros amore coniungendos aeternaque necessitudine conglutinandos plus valere nihil potest. Reliqua erant in epistola tua magnifica quaedam et eleganter scripta de laudibus parentis mei, quae verissima fateor, quaedam etiam de me ipso, quae non agnosco. Nam etsi tibi, nobilissimo adolescenti multis non solum fortunae, sed etiam naturae doctrinaeque bonis ornato et, quod caput est, virtutis amanti, placere maxime velim, tamen quia nemo adhuc a me hoc impetravit, ut ea mihi adsciscerem, quae mea non essent, patere, obsecro te, de me ipso mihi potius me credere, quam tibi. Quod si cupidum esse laudis laudem esse vis, isto me licet nomine non contemnas, quod ea quae habent ii, qui laudabiles ducuntur, ego eadem ut haberem semper laboravi. Sed scis velle et perficere non idem esse. Alterum contingit multis, alterum dumtaxat iis, quos dii diligere putantur. Quorum ego te in numero, optime Vide, praestanti natura praeditum, Bunelli praeceptis informatum, confido facile futurum. Vale. Venetiis. MDXLVI.