|
Quando dividebat Altissimus
gentes, quando separabat filios Adam, constituit terminos populorum. Inde
multiplicati sunt homines super terram, et possessiones prout expediebat
divisae sunt. Ex hoc autem contingit, quod unus habuit de una re ultra suam
necessitatem; alius vero de eadem re habuit parum aut nihil, et de alia re fuit
e contrario. Sicut forsan quis abundavit ovibus, et pane indiguit, et agricola,
e converso. Una etiam regio superabundavit in
uno et deficit in alio. Coeperunt ergo homines mercari sine
moneta; et dabat unus alteri ovem pro frumento, et alius de labore suo panem
vel lanam, et sic de aliis rebus; quod adhuc longo tempore postea fuit in
quibusdam civitatibus institutum, ut narrat Iustinus. Sed tamen in
huiusmodi permutatione et transportatione rerum, multae difficultates
acciderunt. Subtilitati sunt homines usum monetae invenire,
quae esset instrumentum permutandi ad invicem naturales divitias, quibus de per
se subvenitur naturaliter humanae necessitati. Nam
ipsae pecuniae dicuntur artificiales divitiae; contingit enim, his abundantem,
mori fame; sicut exemplificat Aristoteles de rege cupido, qui oravit, ut
quidquid ipse tangeret, aurum esset; quod dii annuerunt; et sic fame periit, ut
dicunt poetae; quoniam per pecuniam non immediate succuritur indigentiae vitae,
sed est instrumentum artificialiter adinventum pro naturalibus divitiis levius
permutandis. Et absque alia probatione clare potest
patere, quod numisma est valde utile bonae communitati civili, et reipublicae
usibus opportunum, immo necessarium: ut probat Aristoteles V Ethicorum.
Quanquam de hoc dicat Ovidius:
Effodiuntur opes irritamenta malorum,
Iamque nocens ferrum ferroque nocentius aurum,
Prodierat, etc.
Hoc enim facit perversa malorum cupiditas, non ipsa
pecunia, quae est humano convictui multum accommodata, et cuius usus per se
bonus est. Inde ait
Cassiodorus: Pecuniae ipsae quamvis usu creberrimo viles esse videantur,
animadvertendum est quanta tamen a veteribus ratione collectae sunt etc. Et
in alio loco dicit, quod constat monetarios in usum publicum specialiter esse
inventos.
|