|
Ante omnia sciendum est, quod nunquam sine evidenti necessitate
mutandae sunt priores leges, statuta, consuetudines, seu ordinationes
quaecumque tangentes communitatem. Immo, secundum Aristotelem in II Politicae.
Lex antiqua positiva non est abneganda pro meliore
nova, nisi sit multum notabilis differentia in bonitate earum; quoniam
mutationes huiusmodi diminuunt ipsarum legum auctoritatem et reverentiam, et
multo magis si frequenter fiant. Ex
hoc enim oritur scandalum et murmur in populo, et periculum inobedientiae.
Maxime autem si tales mutationes essent in peius. Nam tunc forent intolerabiles
et iniustae. Nunc autem ita est, quod cursus et precium monetarum in regno
debet esse quasi quaedam lex et quaedam ordinatio firma; cuius signum est, quod
pensiones et quidam reditus annuales taxati sunt ad precium pecuniae, scilicet
ad certum numerum librarum vel solidorum. Ex quo
patet, quod nunquam debet fieri mutatio monetarum, nisi forte emineret
necessitas, aut evidens utilitas pro tota communitate. Unde Aristoteles, V Ethicorum, loquens de numismate; verumtamen,
inquit, vult manere magis. Mutatio autem monetae
(prout in generali possum perpendere) potest imaginari fieri multipliciter.
Uno modo in forma seu figura praecise, alio modo in
proportione, alio modo in precio vel appellatione, alio modo in quantitate vel
pondere, et alio modo in substantia materiae. Quolibet enim istorum
quinque modorum sigillatim aut pluribus simul, potest mutari moneta. Bonum est
igitur istos modos discurrendo declarare, et per rationem inquirere, si aliquo
eorum potest iuste mutari moneta; et quando, et per quem, et qualiter, et
propter quid.
|