17-novis | nulla-vult
bold = Main text
Pars. Cap. grey = Comment text
1 3, pos | Defin. vide Schol. Prop. 17 p. 2.~ ~[. . .]~ ~ ~
2 5, dem | distinguetur (per Prop. 21 p. 2 cum ejusdem Schol.);
3 5, pref| motum spirituum» (vide art. 27 p. 1 Pass. Anim.). At quandoquidem
4 4, def | producendum.~ ~In Schol. 1 Prop. 33 p. 1 inter possibile, et
5 5, pref| quod probare conatur art. 50 p. 1 «de Passionibus Animae».
6 4, def | longiore a praesenti intervallo abesse imaginamur, quam quod distincte
7 5, pref| contra a leporibus sectandis abstinere assuesceret. Huic opinioni
8 3, pref| repugnare, quaeque vana, absurda, et horrenda esse clamitant.
9 1, ali | Demonstratur hoc etiam facilius ex absurdo contradictorio. Nam si substantia
10 4, pref| proponimus, magis magisque accedamus. Per malum autem id, quod
11 4, pref| exemplar magis, aut minus accedunt. Nam apprime notandum est,
12 4, def | species; nec natura, sed per accidens sunt contrarii.~ ~VI.~ ~
13 5, pref| judiciis jungamus, imperium acquiremus absolutum in nostras Passiones.
14 5, pref| possit, cum bene dirigitur, acquirere potestatem absolutam in
15 2, expl| si plura Individua in una actione ita concurrant, ut omnia
16 4, pref| saepe dixi, suarum quidem actionum, et appetituum conscii,
17 3, pref| praeter magni sui ingenii acumen ostendit, ut suo loco demonstrabo.
18 5, pref| prolatam esse, si minus acuta fuisset. Profecto mirari
19 5, pref| determinari possunt. His adde, quod nec haec glans ita
20 4, pref| imaginatus est, appetitum habuit aedificandi domum. Quare habitatio,
21 4, pref| illius operis esse domum aedificare, is domum imperfectam esse
22 4, pref| universales formare, et domuum, aedificiorum, turrium, etc. exemplaria
23 4, pref| ita ut omnes hac in re aequales sint.~ ~
24 1, expl| Talis enim existentia, ut aeterna veritas, sicut rei essentia,
25 1, expl| existentiam, quatenus ex sola rei aeternae definitione necessario sequi
26 2 | quae ex Dei, sive Entis aeterni, et infiniti essentia necessario
27 1, expl| determinata ratione.~ ~VIII.~ ~Per aeternitatem intelligo ipsam existentiam,
28 4, pref| propter finem non agere; aeternum namque illud, et infinitum
29 5, dem | ideam, haec idea ab ipso affectu, quatenus ad solam Mentem
30 4, pref| nostram Mentem non aeque afficiunt, ac illa, quae perfecta
31 5, pref| principiis per se notis, et nihil affirmare, nisi quod clare, et distincte
32 1, expl| existit, et a se sola ad agendum determinatur: Necessaria
33 3, pref| more Geometrico tractare aggrediar, et certa ratione demonstrare
34 5, pref| spiritibus, hoc, aut illo modo agitatis, tum ipsa glans ipsos spiritus
35 3, pref| ac proinde certas causas agnoscunt, per quas intelliguntur,
36 4, pref| determinantur. Quod praeterea vulgo ajunt, Naturam aliquando deficere,
37 | aliam
38 | aliquam
39 | aliquando
40 | Aliter
41 | aliunde
42 | alius
43 5, pref| Praefatio~ ~Transeo tandem ad alteram Ethices Partem, quae est
44 2, axi | Individuo detur idea rei amatae, desideratae, etc. At idea
45 5, pr2 | causae externae cognitatione amoveamus, et aliis jungamus cogitationibus,
46 5, pr1 | affectiones, seu rerum imagines ad amussim ordinantur, et concatenantur
47 5, pref| vide art. 27 p. 1 Pass. Anim.). At quandoquidem cuilibet
48 5, pref| circumagatur, quam a spiritibus animalibus, et an motus Passionum,
49 5, pref| statuit, ut minimo spirituum animalium motu possit moveri. Deinde
50 | ante
51 5, pref| propellet, et determinabit, ac antea a simili glandulae suspensione
52 | antequam
53 4, pref| genus, quod generalissimum appellatur, revocare; nempe ad notionem
54 4, pref| perfectas, aut imperfectas vulgo appellent; solent namque homines tam
55 3, def | I.~ ~Causam adaequatam appello eam, cujus effectus potest
56 4, pref| causarum, a quibus ad aliquid appetendum determinantur. Quod praeterea
57 3, pref| humanas actiones, atque appetitus considerabo perinde, ac
58 4, pref| aut minus accedunt. Nam apprime notandum est, cum dico,
59 5, pref| Passionum, quos firmis judiciis arcte junximus, non possint ab
60 5, pref| conceptum habet cogitationis arctissime unitae cuidam quantitatis
61 3, pref| impotentiam eloquentius, vel argutius carpere novit, veluti Divinus
62 5, pref| intellectus perfici, et qua deinde arte Corpus sit curandum, ut
63 4, pref| tam rerum naturalium, quam artificialium ideas formare universales,
64 5, pref| voluntate, ejusque libertate asserit, omitto, quandoquidem haec
65 5, pref| ullam singularem causam assignare potuerit; sed necesse ipsi
66 5, pref| leporibus sectandis abstinere assuesceret. Huic opinioni non parum
67 | Atqui
68 5, pref| absolute imperare posse. Attamen ab experientia reclamante,
69 2, sch | itaque, ad solam cogitationem attendendo, Ens infinitum concipiamus,
70 4, pref| Bonum, et malum quod attinet, nihil etiam positivum in
71 4, pref| opus ad finem, quem ejus Auctor eidem dare constituerat,
72 5, pref| atque huic decreto motus audaciae junxerit, viso tamen periculo,
73 4, pref| ipsius naturam intelligitur, augeri, vel minui concipimus. Denique
74 4, def | generis, ut luxuries, et avaritia, quae amoris sunt species;
75 5, pref| illa omnia, quae ad ipsius beatitudinem spectant, deducemus.~ ~
76 2 | humanae, ejusque summae beatitudinis cognitionem, quasi manu,
77 5, pref| quid Mentis Libertas seu beatitudo sit ex quibus videbimus,
78 5, pref| Animam, quae non possit, cum bene dirigitur, acquirere potestatem
79 4, pref| et imperfectione, deque bono, et malo praefari lubet.~ ~
80 5, pref| quod quidam exemplo duorum canum (si recte memini), unius
81 1, expl| duratio principio, et fine carere concipiatur.~ ~
82 3, pref| eloquentius, vel argutius carpere novit, veluti Divinus habetur.
83 3, pref| Scio equidem celeberrimum Cartesium, licet etiam crediderit,
84 5, pref| opinioni non parum favet Cartesius. Nam statuit Animam, seu
85 4, pref| appetituum conscii, sed ignari causarum, a quibus ad aliquid appetendum
86 5, pref| possint ab iisdem iterum a causis corporeis disjungi, ex quo
87 5, pref| quod non omnes nervi ad cavitates usque cerebri protendantur.
88 3, pref| determinavit. Scio equidem celeberrimum Cartesium, licet etiam crediderit,
89 5, pref| haec glans tardius, vel celerius a Mente circumagatur, quam
90 3, pref| reliqua singularia; ac proinde certas causas agnoscunt, per quas
91 3, pref| per quas intelliguntur, certasque proprietates habent, cognitione
92 5, pref| igitur nostram voluntatem certis, et firmis judiciis, secundum
93 5, pref| tardius, vel celerius a Mente circumagatur, quam a spiritibus animalibus,
94 5, pref| tam facile, totque modis circumagi possit, et quod non omnes
95 3, pref| absurda, et horrenda esse clamitant. Sed mea haec est ratio.
96 5, pref| nostras Passiones. Haec est clarissimi hujus Viri sententia (quantum
97 5, pref| intelligit? quem, inquam, clarum, et distinctum conceptum
98 1, expl| Necessaria autem, vel potius coacta, quae ab alio determinatur
99 5, pref| vero ex suis principiis coacti sunt fateri, usum, et studium
100 4, pref| potestate ita est, ut saepe coactus sit, quanquam meliora sibi
101 4, pref| impotentiam in moderandis, et coercendis affectibus Servitutem voco;
102 3, def | vel minuitur, juvatur, vel coercetur, et simul harum affectionum
103 2, axi | non existat.~ ~II.~ ~Homo cogitat.~ ~III.~ ~Modi cogitandi,
104 2, sch | infinitum. Cum itaque, ad solam cogitationem attendendo, Ens infinitum
105 5, pref| distinctum conceptum habet cogitationis arctissime unitae cuidam
106 5, pref| de sola dilatanda pupilla cogitet, nihil proderit ejus rei
107 5, pr2 | affectum a causae externae cognitatione amoveamus, et aliis jungamus
108 2 | ejusque summae beatitudinis cognitionem, quasi manu, ducere possunt.~ ~
109 4, pref| imperfectas producere, inter commenta numero, de quibus in Appendice
110 4, pref| eo, quod vitae domesticae commoda imaginatus est, appetitum
111 1, dem | Demonstratio~ ~Si nihil commone cum se invicem habent, ergo (
112 5, pr2 | Propositio II~ ~Si animi commotionem, seu affectum a causae externae
113 5, pref| perceptiones, aut sensus, aut commotiones animae, quae ad eam speciatim
114 3, pref| rebus naturalibus, quae communes naturae leges sequuntur,
115 3, pref| inconstantiae causam non communi naturae potentiae, sed,
116 4, pref| suorum appetituum causas communiter ignorant. Sunt namque, ut
117 5, pref| motum, nulla etiam datur comparatio inter Mentis, et Corporis
118 4, pref| realitatis, quam alia habere comperimus, eatenus alia aliis perfectiora
119 4, def | quominus boni alicujus simus compotes.~ ~De his praecedentem vide
120 5, pref| possunt jungi, quod probare conatur art. 50 p. 1 «de Passionibus
121 5, pref| domestici, alterius venatici, conatus est ostendere; nempe quia
122 5, dem | fit secundum ordinem, et concatenationem affectionum Corporis (per
123 1, dem | diversitate attributorum, concedetur ergo, non dari, nisi unam
124 5, pref| Corpore adeo distinctam conceperat, ut nec hujus unionis, nec
125 1, def | cujus conceptus non indiget conceptu alterius rei, a quo formari
126 2, sch | attendendo, Ens infinitum concipiamus, est necessario (per Defin.
127 1, expl| principio, et fine carere concipiatur.~ ~
128 2, dem | involvunt, per quod etiam concipiuntur. Est igitur Cogitatio unum
129 5, pref| Passionibus Animae». Ex his concludit, nullam esse tam imbecillem
130 5, dem | Laetitia, vel Tristitia, concomitante idea causae externae (per
131 2, expl| Individua in una actione ita concurrant, ut omnia simul unius effectus
132 5, dem | qui passio est, idea est confusa (per gen. Affect. Defin.).
133 5, pref| quantum ex ipsius verbis conjicio), quam ego vix credidissem
134 5, pref| hujus glandulae videatur connexus esse per naturam singulis
135 4, pref| actionum, et appetituum conscii, sed ignari causarum, a
136 3, pref| necessitate, et virtute consequuntur, ac reliqua singularia;
137 5, pref| quaeque NB. producuntur, conservantur, et corroborantur, per aliquem
138 3, pref| actiones, atque appetitus considerabo perinde, ac si Quaestio
139 3, pref| irae, invidiae etc. in se considerati ex eadem naturae necessitate,
140 4, pref| in rebus, in se scilicet consideratis, indicant, nec aliud sunt,
141 2, expl| ut unam rem singularem, considero.~ ~
142 3, pref| scripserint, et plena prudentiae consilia mortalibus dederint, verum
143 1, def | infinitum, hoc est, substantiam constantem infinitis attributis, quorum
144 1, def | tanquam ejusdem essentiam constituens.~ ~V.~ ~Per modum intelligo
145 4, pref| quem ejus Auctor eidem dare constituerat, perductum viderit. Verum
146 4, pref| Videmus itaque homines consuevisse, res naturales perfectas,
147 4, pref| quanquam ex opificis sententia consummatum plane esset. Nec alia videtur
148 3, pref| propterea flent, rident, contemnunt, vel, quod plerumque fit,
149 3, pref| alterius rei, cujus sola contemplatione delectamur. De Affectuum
150 2, sch | sive perfectionis idem continere concipimus; ergo ens, quod
151 4, def | p. 1 inter possibile, et contingens nullam feci differentiam,
152 4, def | III.~ ~Res singulares voco contingentes, quatenus, dum ad earum
153 2, expl| est indefinita existendi continuatio.~ ~
154 1, ali | etiam facilius ex absurdo contradictorio. Nam si substantia ab alio
155 5, pref| conveniente dilatandae, vel contrahendae pupillae cum voluntate eandem
156 5, pref| voluntate eandem dilatandi, vel contrahendi; sed demum cum voluntate
157 4, def | natura, sed per accidens sunt contrarii.~ ~VI.~ ~Quid per affectum
158 4, def | distinguere.~ ~V.~ ~Per contrarios affectus in seqq. intelligam
159 5, pref| versus nervum Opticum modo conveniente dilatandae, vel contrahendae
160 2, expl| quae extrinseca est, nempe convenientiam ideae cum suo ideato.~ ~
161 4, pref| rei ejusmodi habent, minus convenit, ipsam naturam tum defecisse,
162 2, axi | Nullas res singulares praeter corpora, et cogitandi modos, sentimus,
163 5, pref| ab iisdem iterum a causis corporeis disjungi, ex quo sequeretur,
164 3, pref| de lineis, planis, aut de corporibus esset.~ ~
165 5, pref| producuntur, conservantur, et corroborantur, per aliquem motum spirituum» (
166 5, pref| conjicio), quam ego vix credidissem a tanto Viro prolatam esse,
167 5, pref| observare, nec distincte videre credo, sola Mentis cognitione
168 | cui
169 | cuilibet
170 2, axi | Modi cogitandi, ut amor, cupiditas, vel quicunque nomine affectus
171 4, pref| quod intueamur, formare cupimus, nobis ex usu erit, haec
172 5, pref| qua deinde arte Corpus sit curandum, ut possit suo officio recte
173 2, axi | animi insigniuntur, non dantur, nisi in eodem Individuo
174 4, pref| quem ejus Auctor eidem dare constituerat, perductum
175 1, dem | Demonstratio~ ~Si darentur plures distinctae, deberent
176 2, def | rei id pertinere dico, quo dato res necessario ponitur,
177 5, axi | contrariae actiones excitentur, debebit necessario vel in utraque,
178 4, def | causas, ex quibus produci debent, attendimus, nescimus, an
179 1, dem | darentur plures distinctae, deberent inter se distingui, vel
180 1, ali | a cognitione suae causae deberet pendere (per Axiom. 4);
181 2 | infiniti essentia necessario debuerunt sequi. Non quidem omnia;
182 5, pref| pericula ire, atque huic decreto motus audaciae junxerit,
183 3, pref| prudentiae consilia mortalibus dederint, verum Affectuum naturam,
184 5, pref| ipsius beatitudinem spectant, deducemus.~ ~
185 5, pref| firmiter statuerat, nihil deducere, nisi ex principiis per
186 4, pref| convenit, ipsam naturam tum defecisse, vel peccavisse, remque
187 4, pref| ajunt, Naturam aliquando deficere, vel peccare, resque imperfectas
188 4, pref| aliquid, quod suum sit, deficiat, vel quod Natura peccaverit.
189 5, pref| Passiones. Nam hae, ut ab eo definiuntur, sunt «perceptiones, aut
190 3, pref| veluti Divinus habetur. Non defuerunt tamen viri praestantissimi (
191 3, pref| cujus sola contemplatione delectamur. De Affectuum itaque natura,
192 3, pref| acumen ostendit, ut suo loco demonstrabo. Nam ad illos revertere
193 1, ali | Aliter~ ~Demonstratur hoc etiam facilius ex absurdo
194 | demum
195 2, expl| ideae proprietates, sive denominationes intrinsecas habet.~ ~
196 1, axi | cognitio a cognitione causae dependet, et eandem involvit.~ ~V.~ ~
197 1, dem | affectionibus (per Prop. 1), depositis ergo affectionibus, et in
198 4, pref| perfectione, et imperfectione, deque bono, et malo praefari lubet.~ ~
199 2, axi | Individuo detur idea rei amatae, desideratae, etc. At idea dari potest,
200 5, axi | sola mutatio fieri, donec desinant contrariae esse.~ ~II.~ ~
201 5, pr2 | his affectibus oriuntur, destruentur.~ ~
202 4, axi | a qua illa data potest destrui.~ ~[. . .]~ ~
203 4, pref| Equus namque ex. gr. tam destruitur, si in hominem, quam si
204 5, dem | et qui ex his oriuntur, destruuntur. Q. E. D.~ ~
205 4, pref| quanquam meliora sibi videat, deteriora tamen sequi. Hujus rei causam,
206 5, pref| sola Mentis cognitione determinabimus, et ex eadem illa omnia,
207 5, pref| eodem modo propellet, et determinabit, ac antea a simili glandulae
208 4, pref| quibus ad aliquid appetendum determinantur. Quod praeterea vulgo ajunt,
209 4, def | attendimus, nescimus, an ipsae determinatae sint ad easdem producendum.~ ~
210 2, expl| res, quae finitae sunt, et determinatam habent existentiam. Quod
211 5, pref| consequenter spirituum; et determinatio voluntatis a sola nostra
212 4, pref| essentia nullum certum, et determinatum existendi tempus involvit;
213 3, pref| possit, nemo, quod sciam, determinavit. Scio equidem celeberrimum
214 5, pref| actiones dirigere volumus, determinemus, et motus passionum, quas
215 3, pref| vel, quod plerumque fit, detestantur; et, qui humanae Mentis
216 3, pref| hominum Affectus, et actiones detestari, vel ridere malunt, quam
217 4, pref| perfectiores, aut imperfectiores dicemus, quatenus ad hoc idem exemplar
218 4, pref| res singularis potest ideo dici perfectior, quia plus temporis
219 5, pref| glandulae scilicet pineali dictae, cujus ope Mens motus omnes,
220 4, def | et contingens nullam feci differentiam, quia ibi non opus erat
221 3, pref| cognitione nostra aeque dignas, ac proprietates cujuscunque
222 5, pref| dilatetur; sed si de sola dilatanda pupilla cogitet, nihil proderit
223 5, pref| Opticum modo conveniente dilatandae, vel contrahendae pupillae
224 5, pref| pupillae cum voluntate eandem dilatandi, vel contrahendi; sed demum
225 5, pref| voluntas efficiet, ut pupilla dilatetur; sed si de sola dilatanda
226 5, pref| quae nostrae vitae actiones dirigere volumus, determinemus, et
227 5, pref| quae non possit, cum bene dirigitur, acquirere potestatem absolutam
228 5, pref| iterum a causis corporeis disjungi, ex quo sequeretur, ut,
229 4, def | ultra ducentos pedes a nobis distant, seu quorum distantia a
230 4, def | nobis distant, seu quorum distantia a loco, in quo sumus, illam
231 4, def | loci, sic etiam temporis distantiam non, nisi usque ad certum
232 5, pref| quem, inquam, clarum, et distinctum conceptum habet cogitationis
233 4, def | opus erat haec accurate distinguere.~ ~V.~ ~Per contrarios affectus
234 5, dem | refertur, non nisi ratione distinguetur (per Prop. 21 p. 2 cum ejusdem
235 1, pr4 | distinctae, vel inter se distinguuntur ex diversitate attributorum
236 1, pr2 | Propositio II~ ~Duae substantiae, diversa attributa habentes, nihil
237 5, pref| Animae voluntate, illam diversimode movente, hoc, aut illo modo
238 4, def | intelligam eos, qui hominem diversum trahunt, quamvis ejusdem
239 3, pref| argutius carpere novit, veluti Divinus habetur. Non defuerunt tamen
240 5, pref| via, quae ad Libertatem docit. In hac ergo de potentia
241 4, pref| quod homo ex eo, quod vitae domesticae commoda imaginatus est,
242 5, pref| memini), unius scilicet domestici, alterius venatici, conatus
243 5, pref| efficere tandem potuit, ut domesticus venari, venaticus contra
244 4, pref| finalem hujus, aut illius domus, nihil tum sane intelligimus
245 4, pref| universales formare, et domuum, aedificiorum, turrium,
246 | donec
247 3, pref| quam intelligere. His sine dubio mirum videbitur, quod hominum
248 4, def | illa objecta, quae ultra ducentos pedes a nobis distant, seu
249 2 | cognitionem, quasi manu, ducere possunt.~ ~
250 5, pref| moderandum; quod quidam exemplo duorum canum (si recte memini),
251 1, expl| concipitur, proptereaque per durationem, aut tempus explicari non
252 4, pref| et operatur, nulla ipsius durationis habita ratione. Nam nulla
253 3, pref| sunt ubique, et semper eaedem, atque adeo una, eademque
254 4, pref| aliquam facere constituit, eamque perfecit, rem suam perfectam
255 1, pr4 | substantiarum, vel ex diversitate earundem affectionum.~ ~
256 5, pref| ostendere; nempe quia usu efficere tandem potuit, ut domesticus
257 4, def | potestatem habet, quaedam efficiendi, quae per solas ipsius naturae
258 4, pref| appetitum, qui revera causa est efficiens, quae ut prima consideratur,
259 2, expl| potest, neque etiam a causa efficiente, quae scilicet rei existentiam
260 5, pref| intuendi, haec voluntas efficiet, ut pupilla dilatetur; sed
261 | ego
262 4, pref| finem, quem ejus Auctor eidem dare constituerat, perductum
263 3, pref| humanae Mentis impotentiam eloquentius, vel argutius carpere novit,
264 1, dem | potest. Q[uod]. E[sse]. D[emonstrandum].~ ~
265 4, pref| comparamus, et alia plus entitatis, seu realitatis, quam alia
266 | eos
267 3, pref| sciam, determinavit. Scio equidem celeberrimum Cartesium,
268 4, pref| forma in aliam mutatur. Equus namque ex. gr. tam destruitur,
269 | erat
270 4, def | perinde, ac si in eodem plano essent, imaginari solemus; sic
271 5, pref| Transeo tandem ad alteram Ethices Partem, quae est de modo,
272 | etsi
273 5, pref| motus omnes, qui in corpore excitantur, et objecta externa sentit,
274 5, axi | duae contrariae actiones excitentur, debebit necessario vel
275 4, pref| turrium, etc. exemplaria excogitare, et alia rerum exemplaria
276 5, pref| moderandum; quod quidam exemplo duorum canum (si recte memini),
277 1, expl| ab alio determinatur ad existendum, et operandum certa, ac
278 1, expl| Explicatio~ ~Talis enim existentia, ut aeterna veritas, sicut
279 2, expl| indefinitam, quia per ipsam rei existentis naturam determinari nequaquam
280 4, pref| alicujus finis causa agere existimant) intueri credunt, sibique
281 5, pref| imperare posse. Attamen ab experientia reclamante, non vero ex
282 5, pref| affectuum remedia, quae omnes experiri quidem, sed non accurate
283 2 | MENTIS~ ~Transeo jam ad ea explicanda, quae ex Dei, sive Entis
284 1, expl| per durationem, aut tempus explicari non potest, tametsi duratio
285 5, axi | ipsius causae essentiam explicatur, vel definitur.~ ~Patet
286 4, def | praeteritam intelligam, explicui in Schol. 1 et 2 Prop. 18
287 5, pref| per proximam suam causam explicuisset. Sed ille Mentem a Corpore
288 2, expl| conceptus actionem Mentis exprimere videtur.~ ~IV.~ ~Per ideam
289 2, dem | certo, et determinato modo exprimunt (per Coroll. Prop. 25 p.
290 2, pr2 | Propositio II~ ~Extensio attributum Dei est, sive
291 5, pr2 | Amor, seu Odium erga causam externam, ut et animi fluctuationes,
292 2, expl| ut illam secludam, quae extrinseca est, nempe convenientiam
293 4, pref| lubet.~ ~Qui rem aliquam facere constituit, eamque perfecit,
294 5, pref| sita reperiatur, ut tam facile, totque modis circumagi
295 1, ali | Demonstratur hoc etiam facilius ex absurdo contradictorio.
296 4, def | finem, cujus causa aliquid facimus, appetitum intelligo.~ ~
297 4, pref| scilicet humana manu non sunt factae, perfectas, aut imperfectas
298 4, pref| aliis praeferre inceperunt, factum est, ut unusquisque id perfectum
299 5, pref| omitto, quandoquidem haec falsa esse, satis superque ostenderim.
300 3, pref| industriae nos multum debere fatemur), qui de recta vivendi ratione
301 5, pref| suis principiis coacti sunt fateri, usum, et studium non parvum
302 5, pref| Huic opinioni non parum favet Cartesius. Nam statuit Animam,
303 4, def | possibile, et contingens nullam feci differentiam, quia ibi non
304 4, pref| habitationem causam fuisse finalem hujus, aut illius domus,
305 1, expl| tametsi duratio principio, et fine carere concipiatur.~ ~
306 4, pref| sunt, nempe notiones, quas fingere solemus ex eo, quod ejusdem
307 1, def | res dicitur in suo genere finita, quae alia ejusdem naturae
308 2, expl| singulares intelligo res, quae finitae sunt, et determinatam habent
309 1, def | Ex. gr. corpus dicitur finitum, quia aliud semper majus
310 3, pref| regulae, secundum quas omnia fiunt, et ex unis formis in alias
311 3, pref| tribuunt, quam propterea flent, rident, contemnunt, vel,
312 5, pr2 | causam externam, ut et animi fluctuationes, quae ex his affectibus
313 5, dem | Demonstratio~ ~Id enim, quod formam Amoris, vel Odii constituit,
314 1, def | conceptu alterius rei, a quo formari debeat.~ ~IV.~ ~Per attributum
315 2, def | Mentis conceptum, quem Mens format, propterea quod res est
316 4, pref| idea, quam ejusmodi rei formaverat, videret convenire, et id
317 5, dem | affectus claram, et distinctam formemus ideam, haec idea ab ipso
318 3, pref| omnia fiunt, et ex unis formis in alias mutantur, sunt
319 4, axi | datur, qua potentior, et fortior non detur alia. Sed quacunque
320 4, pref| obnoxius sui juris non est, sed fortunae, in cujus potestate ita
321 5, pref| glandulae suspensione repulsi fuerant. Praeterea statuit, unamquamque
322 5, pref| potuerit; sed necesse ipsi fuerit, ad causam totius Universi,
323 5, pref| suspendatur, ut Mens non, nisi de fuga, possit cogitare; et sane,
324 5, pref| prolatam esse, si minus acuta fuisset. Profecto mirari satis non
325 | fuit
326 5, pref| possit suo officio recte fungi, huc non pertinet; hoc enim
327 4, def | Quid per affectum erga rem futuram, praesentem, et praeteritam
328 5, dem | est, idea est confusa (per gen. Affect. Defin.). Si itaque
329 4, pref| individua ad unum genus, quod generalissimum appellatur, revocare; nempe
330 3, pref| vitia, et ineptias more Geometrico tractare aggrediar, et certa
331 5, pref| varie movere potest. Hanc glandulam in medio cerebri ita suspensam
332 5, pref| pervelim scire, quot motus gradus potest glandulae isti pineali
333 1, pr2 | substantiae, diversa attributa habentes, nihil inter se commune
334 3, pref| carpere novit, veluti Divinus habetur. Non defuerunt tamen viri
335 4, pref| nulla ipsius durationis habita ratione. Nam nulla res singularis
336 4, pref| aedificandi domum. Quare habitatio, quatenus ut finalis causa
337 4, pref| consideratur. Ex. gr. cum dicimus habitationem causam fuisse finalem hujus,
338 5, pref| nostrae vitae aliis tamen per habitum possunt jungi, quod probare
339 4, pref| imaginatus est, appetitum habuit aedificandi domum. Quare
340 5, pref| absolutam in suas Passiones. Nam hae, ut ab eo definiuntur, sunt «
341 5, dem | simul tollitur; adeoque hi affectus, et qui ex his
342 1, cor | Corollarium~ ~Hinc sequitur substantiam ab
343 5, pref| passionum, quas habere volumus, hisce judiciis jungamus, imperium
344 3, pref| quaeque vana, absurda, et horrenda esse clamitant. Sed mea
345 | horum
346 | huc
347 4, pref| Praefatio~ ~Humanam impotentiam in moderandis,
348 3, pref| de Deo, et Mente egi, et humanas actiones, atque appetitus
349 3, pref| potentiam, Affectus tamen humanos per primas suas causas explicare,
350 | hunc
351 5, pref| obscuras voluerint explicare, Hypothesin sumat omni occulta qualitate
352 | ibi
353 | ideo
354 4, pref| appetituum conscii, sed ignari causarum, a quibus ad aliquid
355 5, pref| quantum sapiens potior sit ignaro. Quomodo autem, et qua via
356 4, pref| appetituum causas communiter ignorant. Sunt namque, ut jam saepe
357 5, pref| absolute pendere, nosque iis absolute imperare posse.
358 | illos
359 4, pref| vitae domesticae commoda imaginatus est, appetitum habuit aedificandi
360 5, pref| concludit, nullam esse tam imbecillem Animam, quae non possit,
361 3, pref| extra naturam sunt, agere. Imo hominem in natura, veluti
362 5, pref| motum glandis, qui inservit impellendis spiritibus versus nervum
363 5, pref| pendere, nosque iis absolute imperare posse. Attamen ab experientia
364 4, pref| impotentia, etc. eatenus ipsa imperfecta appellamus, quia nostram
365 4, pref| egi. Perfectio igitur, et imperfectio revera modi solummodo cogitandi
366 4, pref| pauca de perfectione, et imperfectione, deque bono, et malo praefari
367 4, pref| homines perfectiores, aut imperfectiores dicemus, quatenus ad hoc
368 3, pref| natura, veluti imperium in imperio, concipere videntur. Nam
369 5, pref| spiritus animales in eandem impingunt, et quod praeterea tot varia
370 1, axi | detur determinata causa, impossibile est, ut effectus sequatur.~ ~
371 4, pref| involvit, ut terminus, finis, impotentia, etc. eatenus ipsa imperfecta
372 3, pref| credunt. Humanae deinde impotentiae, et inconstantiae causam
373 3, pos | nihilominus retinere objectorum impressiones, seu vestigia (de quibus
374 5, pref| varia vestigia in eadem imprimantur, quot varia objecta externa
375 3, def | distincte per eandem percipi. Inadaequatam autem, seu partialem illam
376 4, pref| exemplaria aliis praeferre inceperunt, factum est, ut unusquisque
377 4, pref| demonstrare proposui. Sed antequam incipiam, pauca de perfectione, et
378 4, pref| eadem vi, qua existere incipit, semper in existendo perseverare
379 3, pref| Humanae deinde impotentiae, et inconstantiae causam non communi naturae
380 2, expl| ideato.~ ~V.~ ~Duratio est indefinita existendi continuatio.~ ~
381 2, expl| Explicatio~ ~Dico indefinitam, quia per ipsam rei existentis
382 4, pref| se scilicet consideratis, indicant, nec aliud sunt, praeter
383 2, expl| quia perceptionis nomen indicare videtur, Mentem ab objecto
384 4, pref| bona, et mala, et etiam indifferens esse. Ex. gr. Musica bona
385 1, def | id, cujus conceptus non indiget conceptu alterius rei, a
386 2, axi | non dantur, nisi in eodem Individuo detur idea rei amatae, desideratae,
387 3, pref| praestantissimi (quorum labori, et industriae nos multum debere fatemur),
388 3, pref| quod hominum vitia, et ineptias more Geometrico tractare
389 2 | sive Entis aeterni, et infiniti essentia necessario debuerunt
390 3, pref| nihil praeter magni sui ingenii acumen ostendit, ut suo
391 5, pref| nostris cogitationibus ab initio nostrae vitae aliis tamen
392 5, pref| unionem intelligit? quem, inquam, clarum, et distinctum conceptum
393 4, pref| si in hominem, quam si in insectum mutetur: sed quod ejus agendi
394 5, pref| junxit motum glandis, qui inservit impellendis spiritibus versus
395 2, axi | quicunque nomine affectus animi insigniuntur, non dantur, nisi in eodem
396 3, pref| rerum qualiumcunque naturam intelligendi, nempe per leges, et regulas
397 5, pref| ut supra ostendi, sola intelligentia definitur, affectuum remedia,
398 4, pref| illius domus, nihil tum sane intelligimus aliud, quam quod homo ex
399 5, pref| Mentis, et Corporis unionem intelligit? quem, inquam, clarum, et
400 4, pref| haec per ipsius naturam intelligitur, augeri, vel minui concipimus.
401 3, pref| causas agnoscunt, per quas intelliguntur, certasque proprietates
402 4, def | tempus longiore a praesenti intervallo abesse imaginamur, quam
403 4, pref| naturae humanae exemplar, quod intueamur, formare cupimus, nobis
404 4, pref| causa agere existimant) intueri credunt, sibique exemplaria
405 4, def | essentiam attendimus, nihil invenimus, quod earum existentiam
406 3, pref| Affectus itaque odii, irae, invidiae etc. in se considerati ex
407 2, dem | singulares omnes cogitationes involvunt, per quod etiam concipiuntur.
408 4, def | attendimus, nescimus, an ipsae determinatae sint ad easdem
409 | ipse
410 | ipsi
411 | ipsis
412 3, pref| perturbare, quam sequi, ipsumque in suas actiones absolutam
413 3, pref| universales. Affectus itaque odii, irae, invidiae etc. in se considerati
414 5, pref| proposuerit contra pericula ire, atque huic decreto motus
415 | isti
416 | iterum
417 5, pref| cuilibet voluntati possumus jungere motum quemcunque glandis,
418 5, pref| tamen per habitum possunt jungi, quod probare conatur art.
419 5, pref| huic decreto motus audaciae junxerit, viso tamen periculo, glans
420 5, pref| quos firmis judiciis arcte junximus, non possint ab iisdem iterum
421 5, pref| voluntatem, quia natura non junxit motum glandis, qui inservit
422 4, pref| affectibus obnoxius sui juris non est, sed fortunae, in
423 3, def | potentia augetur, vel minuitur, juvatur, vel coercetur, et simul
424 3, pref| praestantissimi (quorum labori, et industriae nos multum
425 5, dem | vel Odii constituit, est Laetitia, vel Tristitia, concomitante
426 3, pos | Axioma nititur Postulato 1 et Lemmata 5 et 7, quae vide post Prop.
427 5, pref| venari, venaticus contra a leporibus sectandis abstinere assuesceret.
428 1, expl| involvit.~ ~VII.~ ~Ea res libera dicitur, quae ex sola suae
429 5, pref| et deinde, quid Mentis Libertas seu beatitudo sit ex quibus
430 5, pref| modo, sive via, quae ad Libertatem docit. In hac ergo de potentia
431 | licet
432 4, def | usque ad certum quendam limitem, possumus distincte imaginari;
433 3, pref| perinde, ac si Quaestio de lineis, planis, aut de corporibus
434 4, def | praeterea notandum, quod ut loci, sic etiam temporis distantiam
435 5, pref| Medicinam, illud autem ad Logicam spectat. Hic igitur, ut
436 4, def | quorum existendi tempus longiore a praesenti intervallo abesse
437 4, pref| deque bono, et malo praefari lubet.~ ~Qui rem aliquam facere
438 4, pref| bona est Melancholico, mala lugenti; surdo autem neque bona,
439 4, def | ejusdem sint generis, ut luxuries, et avaritia, quae amoris
440 4, pref| nobis proponimus, magis magisque accedamus. Per malum autem
441 3, pref| sententia, nihil praeter magni sui ingenii acumen ostendit,
442 1, def | finitum, quia aliud semper majus concipimus. Sic cogitatio
443 4, pref| praeterea affectus boni, vel mali habent, in hac Parte demonstrare
444 4, pref| imperfectione, deque bono, et malo praefari lubet.~ ~Qui rem
445 3, pref| actiones detestari, vel ridere malunt, quam intelligere. His sine
446 5, pref| non pertinet; hoc enim ad Medicinam, illud autem ad Logicam
447 4, pref| intelligam id, quod certo scimus medium esse, ut ad exemplar humanae
448 4, pref| Ex. gr. Musica bona est Melancholico, mala lugenti; surdo autem
449 4, pref| saepe coactus sit, quanquam meliora sibi videat, deteriora tamen
450 5, pref| exemplo duorum canum (si recte memini), unius scilicet domestici,
451 3, pref| in eosdem potentia eadem Methodo agam, qua in praecedentibus
452 5, pref| suspensam esse statuit, ut minimo spirituum animalium motu
453 4, pref| est, cum dico, aliquem a minore ad majorem perfectionem
454 3, pos | potentiam nec majorem, nec minorem reddunt.~ ~Hoc Postulatum,
455 4, pref| intelligitur, augeri, vel minui concipimus. Denique per
456 5, pref| acuta fuisset. Profecto mirari satis non possum, quod vir
457 3, pref| intelligere. His sine dubio mirum videbitur, quod hominum
458 2, axi | nullus alius detur cogitandi modus.~ ~IV.~ ~Nos corpus quoddam
459 4, def | et ad unum quasi temporis momentum referimus.~ ~VII.~ ~Per
460 3, pref| hominum vitia, et ineptias more Geometrico tractare aggrediar,
461 3, pref| plena prudentiae consilia mortalibus dederint, verum Affectuum
462 5, pref| minimo spirituum animalium motu possit moveri. Deinde statuit,
463 5, pref| unitam certo cuidam glandis motui. Ex. gr. si quis voluntatem
464 5, pref| voluntate, illam diversimode movente, hoc, aut illo modo suspendatur,
465 5, pref| eo solo, quod vult, varie movere potest. Hanc glandulam in
466 5, pref| spirituum animalium motu possit moveri. Deinde statuit, quod haec
467 | multa
468 3, pos | II.~ ~Corpus humanum multas pati potest mutationes,
469 3, pref| labori, et industriae nos multum debere fatemur), qui de
470 4, pref| indifferens esse. Ex. gr. Musica bona est Melancholico, mala
471 3, pref| ex unis formis in alias mutantur, sunt ubique, et semper
472 5, axi | utraque, vel in una sola mutatio fieri, donec desinant contrariae
473 3, pos | humanum multas pati potest mutationes, et nihilominus retinere
474 4, pref| essentia, seu forma in aliam mutatur. Equus namque ex. gr. tam
475 4, pref| hominem, quam si in insectum mutetur: sed quod ejus agendi potentiam,
476 3, pref| videntur, non de rebus naturalibus, quae communes naturae leges
477 4, pref| namque homines tam rerum naturalium, quam artificialium ideas
478 5, pref| speciatim referuntur, quaeque NB. producuntur, conservantur,
479 1, expl| ad agendum determinatur: Necessaria autem, vel potius coacta,
480 2, axi | Hominis essentia non involvit necessariam existentiam, hoc est, ex
481 5, pref| assignare potuerit; sed necesse ipsi fuerit, ad causam totius
482 1, expl| infinita de eo attributa negare possumus; quod autem absolute
483 | nemo
484 5, pref| possit, et quod non omnes nervi ad cavitates usque cerebri
485 5, pref| impellendis spiritibus versus nervum Opticum modo conveniente
486 4, def | produci debent, attendimus, nescimus, an ipsae determinatae sint
487 3, pos | pati potest mutationes, et nihilominus retinere objectorum impressiones,
488 3, pos | Hoc Postulatum, seu Axioma nititur Postulato 1 et Lemmata 5
489 2, expl| perceptionem, quia perceptionis nomen indicare videtur, Mentem
490 2, axi | cupiditas, vel quicunque nomine affectus animi insigniuntur,
491 | nondum
492 5, pref| voluntate absolute pendere, nosque iis absolute imperare posse.
493 5, pref| acquiremus absolutum in nostras Passiones. Haec est clarissimi
494 | nostris
495 4, pref| appellatur, revocare; nempe ad notionem entis, quae ad omnia absolute
496 5, cor | minus patitur, quo nobis est notior.~ ~[. . .]~
497 5, pref| nisi ex principiis per se notis, et nihil affirmare, nisi
498 4, pref| operis, et scopum recte noverit, aut se novisse crediderit,
499 4, pref| esse peractum) viderit, noveritque scopum Auctoris illius operis
500 4, pref| scopum recte noverit, aut se novisse crediderit, dicet. Ex. gr.
|