II. [1] Si vero et apud deum aliqua secta est
Epicureis magis adfinis quam prophetis, sciemus quid audiant a Christo
Sadducaei. Christo enim servabatur omnia retro occulta nudare, dubitata
dirigere, praelibata supplere, praedicata repraesentare, mortuorum certe
resurrectionem non modo per semetipsum verum etiam in semetipso probare. [2] Nunc autem ad alios Sadducaeos
praeparamur, partiarios sententiae illorum: dimidiam agnoscunt
resurrectionem, solius scilicet animae, ita aspernati carnem sicut et ipsum
dominum carnis. Nulli denique alii salutem corporali substantiae invident quam
alterius divinitatis haeretici. [3] Ideoque
et Christum aliter disponere coacti, ne creatoris habeatur, in ipsa prius
carne eius erraverunt, aut nullius veritatis contendentes eam secundum
Marcionem et Basiliden, aut propriae qualitatis secundum heredes Valentini et
Apellen. [4] Atque ita sequitur ut
salutem eius substantiae excludant cuius Christum consortem negant, certi
illam summo praeiudicio resurrectionis instructam si iam in Christo
resurrexerit caro. [5] Propterea et nos
volumen praemisimus de carne Christi, quo eam et solidam probamus
adversum phantasmatis vanitatem et humanam vindicamus adversus qualitatis
proprietatem, cuius condicio Christum et hominem et filium hominis
inscripserit. [6] Carneum enim atque
corporeum probantes eum, proinde et obducimus praescribendo nullum alium
credendum deum praeter creatorem, dum talem ostendimus Christum in quo
dinoscitur deus, qualis promittitur a creatore. Obducti dehinc de deo carnis auctore et de Christo carnis redemptore, iam
et de resurrectione carnis revincentur, congruente scilicet et deo carnis
auctori et Christo carnis redemptori. [7] Hoc
ferme modo dicimus ineundam cum haereticis disceptationem: nam et ordo semper a
principalibus deduci exposcit, ut de ipso prius constet a quo dicatur
dispositum esse quod quaeritur. [8] Atque
adeo et haeretici ex conscientia infirmitatis nunquam ordinarie tractant.
Certi enim quam laborent in alterius divinitatis insinuatione adversum deum
mundi omnibus naturaliter notum de testimoniis operum, certe et in sacramentis
priorem et in praedicationibus manifestatiorem, sub obtentu quasi urgentioris
causae, id est ipsius humanae salutis ante omnia requirendae, a quaestionibus
resurrectionis incipiunt, quia durius creditur resurrectio carnis quam una
divinitas. [9] Atque ita tractatum
viribus ordinis sui destitutum et scrupulis potius oneratum depretiantibus
carnem paulatim ad alterius divinitatis temperant sensum ex ipsa spei
concussione et demutatione. [10] Deiectus
enim unusquisque vel motus de gradu eius spei quam susceperat apud creatorem,
facile iam declinatur ad alterius spei auctorem etiam ultro suspicandum: per
diversitatem enim promissionum diversitas insinuatur deorum. Sic multos
inretitos videmus, dum ante de resurrectione carnis eliduntur quam de unione
divinitatis elidunt. [11] Igitur quantum
ad haereticos demonstravimus quo cuneo <oc>currendum sit a nobis. Et
occursum est iam suo quoque titulo: de deo quidem unico et Christo eius
adversus Marcionem: de carne vero domini adversus quattuor haereses ad hanc
maxime quaestionem praestruendam: uti nunc de sola carnis resurrectione
ita et digerendum sit tanquam penes nos quoque incerta, id est penes
creatorem----nam et multi rudes, et plerique sua fide dubii, et simplices
plures, quos instrui dirigi muniri oportebit----quia ex hoc latere unio
divinitatis defenditur: sicut enim negata carnis resurrectione
concutitur, ita vindicata constabilitur. [12] Animae
autem salutem credo retractatu carere: omnes enim fere haeretici eam,
quoquo modo volunt, tamen non negant. Viderit unus aliqui Lucanus ne huic
quidem substantiae parcens, quam secundum Aristotelem dissolvens aliud quid pro
ea subicit, tertium quiddam resurrecturus, neque anima neque caro, id
est non homo, sed ursus forsitan qua Lucanus. [13] Habet
et iste a nobis plenissimum de omni statu animae stilum: quam imprimis
immortalem tuentes, solius carnis et defectionem agnoscimus et refectionem cum
maxime adserimus, redactis in ordinarium materiae corpus si quae et alibi pro
causarum incursione praestricta distulimus. [14] Nam
ut quaedam praelibari sollemne est, ita et differri necesse est, dummodo
et praelibata suppleantur suo corpore et dilata reddantur suo nomine.
|