XX. [1] Ob huiusmodi igitur coniecturas primam
praestructionem eorum depellam, qua volunt omnia prophetas per imagines
contionatos: quando, si ita esset, ne ipsae quidem imagines distingui
potuissent, si non et veritates praedicatae fuissent ex quibus imagines
deliniarentur. [2] Atque adeo si
omnia figurae, quid erit illud cuius figurae? Quomodo speculum
obtendes si nusquam est facies? Adeo autem non omnia imagines sed et veritates,
nec omnia umbrae sed et corpora, ut in ipsum quoque dominum insigniora
quaeque luce clarius praedicarentur. [3] Nam
et virgo concepit in utero non figurate, et peperit Emmanuelem, nobiscum
deum [Iesum], non oblique: etsi oblique accepturam virtutem Damasci et spolia
Samariae, sed manifeste venturum in iudicium cum presbyteris et archontibus
populi. [4] Nam et tumultuatae
sunt gentes in persona Pilati, et populi meditati sunt inania in persona
Israelis: adstiterunt reges terrae, Herodes, et archontes congregati sunt in unum,
Annas et Caiaphas, adversus dominum et adversus Christum eius: [5] qui et tanquam ovis ad iugulationem
adductus est, et tanquam agnus ante tondentem, scilicet Herodem, sine
voce, sic non aperuit os suum, dorsum suum ponens ad flagella et maxillas ad
palmas, et faciem non avertens a sputaminum iaculis: deputatus etiam inter
iniquos, perfossus manus et pedes, sortem passus in vestimento et potus amaros
et capitum inridentium nutus, triginta argenteis adpretiatus a proditore. [6] Quae hic figurae apud Esaiam, quae
imagines apud David, quae aenigmata apud Hieremiam, ne virtutes quidem eius per
parabolas profatos? Aut numquid nec oculi patefacti sunt caecorum, nec
inclaruit lingua mutorum, nec manus aridae et genua dissoluta revaluerunt, nec
claudi salierunt ut cervus? [7] Quae
etsi spiritaliter quoque interpretari solemus secundum comparationem
animalium vitiorum a domino remediatorum, cum tamen et carnaliter
adimpleta sunt ostendunt prophetas in utramque speciem praedicasse, salvo
eo quod plures voces eorum nudae et simplices et ab omni allegoriae nubilo
purae defendi possunt: [8] ut cum exitus
gentium et urbium resonant, Tyri et Aegypti et Babylonis et Idumaeae et
Carthaginensium navium, et cum ipsius Israelis plagas aut venias, captivitates
restitutiones, ultimaeque dispersionis exitum perorant. [9] Quis
haec interpretabitur magis quam recognoscet? res in litteris tenentur,
litterae in rebus leguntur. Ita non semper nec in omnibus allegorica forma est
prophetici eloquii, sed interdum et in quibusdam.
|