|
COROLLARIUM nobis gratum de praedictis
elicimus, paucis tamen (ut credimus) acceptandum: nullam videlicet debere
caristiam hominem impedire ab emptione librorum, cum sibi suppetat quod petitur
pro eisdem, nisi ut obsistatur malitiae venditoris, vel tempus emendi
opportunius expectetur. Quoniam, si sola sapientia pretium facit libris, quae est
infinitis thesaurus hominibus, et si valor librorum est ineffabilis, ut praemissa
supponunt, qualiter probabitur carum esse commercium, ubi bonum emitur
infinitum? Quapropter libros libenter emendos et invite vendendos sol hominum
Salomon nos hortatur, Prov. tertio et vicensimo: veritatem, inquit, eme
et noli vendere sapientiam.
Sed quod rhetorice suademus vel logice,
adstruamus historiis rei gestae. Archiphilosophus Aristoteles, quem Averoes
datum putat quasi regulam in natura, paucos libros Speusippi post ipsius
decessum pro septuaginta duobos millibus sestertiis statim emit. Plato, prior
tempore sed doctrinis posterior, Philolai Pythagorici librum emitpro decem
millibus denariorum, de quo dicitur Timaei dialogum excerpsisse, sicut refert
A. Gellius, Noctium Atticarum libro tertio, capitulo septimo decimo.
Haec autem narrat A. Gellius, ut perpendat insipiens quam nihilpendant
sapientes pecuniam comparatione librorum. Et e contrario, ut omni superbiae
stultitiam cognoscamus annexam, libet hic Tarquinii Superbi stultitiam
recensere in parvipensione librorum, quam refert idem A. Gellius, Noctium
Atticarum libro primo, capitulo undevicesimo.
Vetula quaedam omnino incognita ad Tarquinium
Superbum, regem Romanum septimum, dicitur accessisse, venales offerens novem
libros, in quibus (ut asseruit) divina continebantur oracula, sed immensam pro
eisdem poposcit pecuniam, in tantum ut rex eam diceret delirare. Illa commota
tres libros in ignem projecit et pro residuis summam quam prius exegit. Rege
negante, rursus tres alios in ignem projecit et adhuc pro tribus residuis
primam summam poposcit. Tandem stupefactus supra modum, Tarquinius summam pro
tribus gaudet exsolvere, pro qua novem poterat redemisse. Vetula statim
disparuit, quae nec prius, nec postea visa fuit. Hi sunt libri Sibyllini, quos
quasi quoddam divinum oraculum per aliquem de quindecim viris consulebant
Romani, et quindecimviratus creditur officium originem habuisse. Quid aliud
haec Sibylla prophetissa tam vafro facto superbum regem edocuit, nisi quod vasa
sapientiae, sacri libri, omnem humanam eastimationem excedunt, et sicut de
regno caelorum dicit Gregorius: tantum valent, quantum habes?
|