|
PACIS auctor et
amator Altissime! dissipa gentes bella volentes, quae super omnes pestilentias
libris nocent. Bella namque carentia rationis judicio furiosos efficiunt
impetus in adversa et dum rationis moderamine non utuntur, sine differentia
discretionis progressa, vasa destruunt ratloms.
Tunc prudens Apollo Pythoni subicitur et tunc
Phronesis pia mater in phrenesis redigitur potestatem. Tunc pennatus Pegasus
stabulo Corydonis includitur et facundus Mercurius suffocatur. Tunc Pallas
prudens erroris mucrone conciditur et jocundae Pierides truculenta furoris
tyrannide supprimuntur.
O crudele spectaculum! ubi Phoebum
philosophorum, archisophum Aristotelem, cui in orbis dominum Deus ipse commisit
dominium, scelerosis manibus vinculatum, ferramentis infamibus compeditum
lanistarum humeris a sacratis aedibus asportari, et qui in mundi magistratum
magisterium atque super imperatorem imperium meruit obtinere, injustissimo
belli jure videres subici vili scurrae.
O potestas iniquissima tenebrarum, quae
Platonis non veretur pessumdare deitatem probatam, qui solus conspectui
Creatoris prius quam bellantis chaos placaret litigium, et ante quam hylen
endelechia induisset, species ideales obicere dignus fuit, ut mundum archetypum
demonstraret auctori, quo de superno exemplo mundus sensibilis duceretur. O
lacrimosus intuitus! quo moralis Socrates, cuius actus virtus et sermo
doctrina, qui de naturae principiis politiae pro- duxit iustitiam, vitiosi vispilionis
addictus cernitur servituti. Pythagoram plangimus, harmoniae parentem, bellorum
incentricibus furiis flagellatum atrociter vice cantus gemitus edere
columbinos. Miseremur Zenonis, principis Stoicorum, qui ne consilium proderet
linguam morsu secuit et exspuit in tyrannum intrepide. Heu, jam rursus a
Diomedonte tritus in mortario pistillatur!
Certe non
suflicimus singulos libros luctu lamentaricon- digno, qui in diversis mundi
partibus bellorum discrimine perierunt. Horribilem tamen stragem, quae per
auxiliares milites secundo bello Alexandrino contigit in Aegypto, stilo flebili
memoramus, ubi septinginta millia voluminum igni- bus conflagrarunt, quae sub
regibus Ptolemaeis per multa cur- ricula temporum sunt collecta, sicut recitat
Aulus Gellius, Noctium Atticarum libro septimo, capitulo septimo decimo.
Quanta proles
Atlantica tunc occubuisse putabitur, orbium motus omnes, conjunctione
splanetarum, galaxiae naturam et generationes prognosticas cometarum ac
quaecunque in caelo fiunt vel aethere, comprehendens! Quis tam infaustum
holocaustum, ubi loco cruoris incaustum offertur, non exhorreat? ubi prunae
candentes pergameni crepitantis sanguine vernabantur, ubi tot innocentium
millia, in quorum ore non est inventum mendacium, fiamma vorax consumpsit, ubi
tot scrinia veritatis aeternae ignis parcere nesciens in faetentem cinerem
commutavit.
Minoris
facinoris aestimatur tam Jepue quam Agamemnonis victtma, ubi pia filia virgo
patris gladio jugulatur. Quot labores celebris Herculis tunc periisse
putabimus, qui ob astronomiae peritiam collo irreflexo caelum describitur
sustulisse, cum jam secundo flammis Hercules sit injectus.
Arcana caelorum,
quae Jonithus non ab homine neque per hominem didicit sed divinitus inspiratus
accepit; quaeque Zoroastes germanus ejusdem, immundorum servitor spirituum,
Bactrianis disseruit; quae etiam sanctus Enoch Paradisi praefectus prius quam
transferretur de saeculo prophetavit; immo quae primus Adam filios docuit,
sicut raptus in ecstasi in libro aeternitatis praeviderat, flammis illis
nefandis probabiliter aestimantur destructa.
Aegyptiorum
religio, quam liber Logostilios sic commendat egregie, politia veterum
Athenarum, quae novem millibus annorum Athenas Graeciae praecesserunt; carmina Chaldaeorum;
considerationes Arabum et Indorum; caerimoniae Iudaeorum; architectura
Babyloniorum; Noe georgica; Moysis praestigia; Josuae planimetria; Samsonis
aenigmata; Salomonis problemata, a cedro Libani usque ad hyssopum planissime
disputata; Aesculapii antidota; Cadmi grammatica; Parnasi poemata; Apollinis
oracula; Argonautica Jasonis; strategematon Palamedis; et alia infinita
scientiarum secreta hujus incendii tempestate creduntur sublata.
Numquid
Aristotelem de circuli quadratura syllogismus apodicticon latuisset, si libros
veterum methodos naturae totius habentium permisissent nefanda praelia
superesse? Nec enim de mundi aeternitate problema neutrum fecisset; nec de
intellectuum humanorum pluralitate eorundemque perpetuitate, ut verisimiliter
creditur, dubitasset ullatenus, si perfectae scientiae veterum invisorum
bellorum pressuris obnoxiae non fuissent. Per bella namque ad patrias
peregrinas distrahimur, obtruncamur, vulneramur et enormiter mutilamur, sub
terra suffodimur, in mari submergimur, flammis exurimur et omni necis genere
trucidamur.
Quantum
sanguinis nostri fudit Scipio bellicosus, cum eversioni Carthaginis, Romani
imperii impugnatricis et aemulae, anxius incumbebat! Quot millia millium
praelium decennale Troianum ab hac luce transmisit! Quot per Antonium, Tullio
jam occiso, externarum provinciarum latebras adierunt! Quot de nobis per
Theodoricum, exulante Boetio, in diversa mundi climata, sicut oves pastore
percusso, sunt dispersi! Quot Seneca succumbente Neronis malitiae, cum et volens
et nolens portas mortis adiret, ab eo divisi retrocessimus lacrimantes et in
quibus partibus hospitari possemus penitus ignorantes!
Felix fuit illa librorum translatio, quam in
Persas de Athenis Xerxes fecisse describitur, quos rursus de Persis in Athenas
Seleucus reduxit. O postliminium gratiosum! O mira laetitia! quam tunc cerneres in Athenis,
cum proli suae genitrix obviaret tripudians matricemque thalamum senescenti jam
soboli denuo demonstraret. Reassignatis hospitiis veteribus inquilinis, mox
tabulata cedrina cum lignis et trabibus levigatis aptissime complanantur; auro
et ebore epigrammata designantur camerulis singulis, quibus ipsa volumina
reverenter illata suavissime collocantur sic, ut nullum alterius ingressum
impediat vel propinquitate nimia fratrem laedat.
Caeterum
infinita sunt dispendia quae per seditiones bellorum librorum generi sunt
illata. Et quoniam infinita nullatenus pertransire contingit, hic statuemus
finaliter querimoniae nostrae Gades, et ad preces a quibus incepimus regiramus
habenas, rogantes suppliciter ut rector Olympi ac mundi totius dispensator
altissimus firmet pacem et bella removeat ac tempora faciat sua protectione
tranquilla.
|