Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library |
[Pseudo-] William of Conches Moralium dogma philosophorum IntraText - Concordances (Hapax - words occurring once) |
bold = Main text Part, Chap., § grey = Comment text
1001 1, 1, 1| I.A.4. De docilitate~ ~Docilitas est prudencia 1002 2 | Fere enim omnia moralium doctorum elegantiora uerba hec angusta 1003 Pro | contradicit et reclamat. Presentis doctrine expressa mihi in te uno 1004 Pro | Prooemium~ ~Moralium dogma philosophorum per multa 1005 1, 1, 4| adquiescendum est qui dicunt:~ ~Dolus an uirtus, quis in hoste 1006 1, 2 | Latius regnes auidum domando~spiritum, quam si Libiam 1007 1, 1, 5| moderamine rationis petulantiam domare. Nam si libido animum possidet, 1008 1, 1, 5| citius nos~corrumpunt exempla domestica.~ ~Dociles imitandis~turpibus 1009 Pro | neque forensibus neque domesticis (in) rebus, morali philosophia 1010 1, 3, 3| indecorum. Dignitate enim dominantium honestantur obsequia seruorum.~ ~ 1011 1, 1, 5| sunt que in fedis motibus dominantur. He autem sunt modestia, 1012 1, 3, 3| domus antiqua, quam dispari~dominaris domino!’~ ~Audi poetam:~ ~ 1013 1, 1, 5| libido animum possidet, ea dominatur, animus nichil ualet. Nemo 1014 1, 1, 5| uoluptates, blandissime domine, maximas partes a uirtute 1015 1, 3, 3| est. Corpora obnoxia sunt dominis, mens sui iuris est, adeo 1016 1, 3, 3| inquinauere et genus et domos.~ ~Quod nobilitas nulla ( 1017 1, 1, 2| omnibus patet; non querit domum, non censum: nudo homine 1018 1, 1, 4| quasi magnum~nempe diem, donas! Sed cum lux altera uenit,~ 1019 1, 3, 3| et formam regina Pecunia donat.~ ~Virtus, fama, decus, 1020 1, 1, 2| inopiam ut magis desideranti donent, optant morbum ut assideant, 1021 1, 3, 3| probamque~pauperiem sine dote quero.~ ~O fortuna ut numquam 1022 1, 1, 2| ferendo, peiorem conquerendo. Dubiam uerecundiam uox conuitiantis 1023 1, 1, 2| Omnes autem, qui de rebus dubiis consultant, ab odio, amicitia, 1024 1, 1, 5| prudentia. Dum enim animus in dubio est, paruo momento huc et 1025 1, 5 | contaminent. In ipsa quidem dubitacione facinus inest, etiam si 1026 1, 1, 2| Proximus est enim neganti qui dubitauit: qui tarde fecit diu noluit. 1027 1, 5 | itaque tene et nullatenus dubites ita omne honestum utile 1028 1, 1, 2| Idcirco in hoc naturam debemus ducem sequi, communes utilitates 1029 2 | animaduerti solet, sic nobis ducenda est uita, ne forte quid 1030 1, 3, 3| digna sequi potius quam ducere funem.~ ~Idcirco assentior 1031 1, 1, 4| Munera~seuos illaqueant duces.~ ~Quartum officium est 1032 1, 1, 1| Omnes (enim) trahimur et ducimur ad cognitionis cupiditatem, 1033 1, 1 | scilicet timor et cupiditas, et due fortune, scilicet aduersitas 1034 1, 3, 3| his uerbis format poeta:~ ~Dulcis inexpertis cultura potentis 1035 Pro | contrahere meditabar. Dumque primo conticinii silentio 1036 1, 1, 2| enim beneficii (est) inter duos quod alter statim debet 1037 1, 1, 5| Motus autem animorum duplices sunt: cogitacio rationis 1038 1, 1, 4| gloria.’~ ~Sed dicit homo: ‘Dura res est dolor’. (S[ecuritas]): ‘ 1039 1, 3, 3| muneribus sapienter uti~ ~duramque callet pauperiem pati~peiusque 1040 1, 1, 1| numquam posse regi; nec diu durare potest quod regi non potest. 1041 1, 1, 2| ebrioso non dabis uina. Munera duratura queramus, quia numquam ammonere 1042 1, 1, 3| Hispida membra quidem et dure per brachia sete~promittunt 1043 1, 1, 2| sepe suscipere debemus. Duri enim hominis, uel potius 1044 1, 1, 4| dicebat:~ ~Gaudet paciencia duris.~Letius est, quotiens magno 1045 1, 3, 3| habet infelix paupertas durius in se~quam quod ridiculos 1046 1, 1, 2| In tribuendo caue ne sis durus. Quis enim hominum contentus 1047 1, 3, 2| Tersites, dum modo tu sis~Eacide similis uulcaniaque arma 1048 | eademque 1049 1, 1, 2| beneficiorum erogatrix, quam eandem pro affectu benignitatem, 1050 | earum 1051 1, 1, 5| pandit poeta:~ ~Quid non ebrietas designat? Operta recludit,~ 1052 1, 1, 5| officium est arcere mala ebrietatis, que his uersibus pandit 1053 1, 1, 5| Namque absentem ledit qui cum ebrio litigat.~ ~ 1054 1, 1, 2| exprobratura cuique suum morbum: ebrioso non dabis uina. Munera duratura 1055 1, 1, 5| sordidum est contra fatuum (uel ebrium) contentionem inire. Namque 1056 1, 3, 3| prodeas. Obseruanda autem in edificando mediocritas.~ ~Auream quisquis 1057 1, 1, 4| omisit.~ ~Item:~ ~Diruit, edificat, mutat quadrata rotundis.~ ~ 1058 1, 3, 3| Cauendum est autem, si ipse edifices, ne extra modum sumptus 1059 1, 3, 3| De praediis~ ~In prediis edificia et agri numerantur. Cauendum 1060 1, 3, 3| deum!~ ~Ideo sequamur in edificio temperantiam illius de quo 1061 1, 1, 5| moderantia et parcitas edulii irritamenta cohibent. Horum 1062 1, 1, 2| affectu benignitatem, pro effectu beneficientiam dicimus. 1063 1, 1, 5| nimis summissum nec nimis se efferentem, uelle in re puplica tranquilla 1064 1, 1, 5| graui deducit et angit.~Post effert animi motus interprete lingua.~ 1065 1, 5 | sapiens anulum habeat huius efficacie, quod eum inuisibilem reddat, 1066 1, 1, 1| homo felicitati sue credat, efficere, stultam fiduciam semper 1067 1, 3, 3| assequendam laborat, talem se efficiat qualis uult haberi. Quod 1068 1, 1, 4| excelso querimus, animi efficitur, non corporis uiribus. Exercendum 1069 1, 1, 4| partes sunt quecumque hoc efficiunt; he autem sunt magnanimitas, 1070 1, 1, 2| moderate. Multi enim patrimonia effuderunt inconsulte largiendo. Nichil 1071 1, 1, 1| presumptio; quod uitium effugere qui uolet – omnes autem 1072 1, 1, 1| nescias que ratio occeanum effundat, quid sit quod gemellorum 1073 1, 1, 2| Malo uirum qui peccunia egeat, quam peccuniam que uiro’.~ ~ 1074 1, 1, 2| conciuibus, misericordia egenis.~ ~I.B.2.bII.α. De religione~ ~ 1075 1, 1, 2| largicionem rapine. Cum enim dando egere ceperint, alienis bonis 1076 1, 1, 4| consumpsimus: ecce aliud cras~egerit hos annos et semper paulum 1077 1, 3, 3| grauis est, que seruit, egestas.~ ~Summopere autem caueat 1078 1, 1, 2| exilium, qui dolorem, qui egestatem timet, aut qui ea que sunt 1079 | Ego 1080 Pro | recentibus obruat. Ideo egregie scriptorem formare uidetur 1081 1, 1, 1| sumus prepediti nimio ant egritudine. Fontes foras diriuare est 1082 1, 1, 5| animi tormenta latentis in egro~corpore, deprendas et gaudia; 1083 1, 1, 4| nostris.’~ ~(T[imor]): ‘Sed egrotabis.’ (S[ecuritas]): ‘Aut relinquam 1084 1, 1, 4| consuetudinem. Illi enim leuiter egrotantes leuiter curant, grauioribus 1085 1, 1, 2| uenturum atque interim grauiter egrotare filius ceperit, non est 1086 1, 3, 3| non eris aceruus et auri~egroto domini deduxit corpore febres.~ ~ 1087 1, 1, 4| posuit sibi? quando recepit~eiectum semel attrita de fronte 1088 1, 3, 2| fructus est homini? quem in eisdem bestie preeunt. Non enim 1089 1, 1, 2| potest cui totum beneficium elapsum est. Apparet illum non sepe 1090 1, 3, 3| fortuna modo humiles, modo elati, iuxta illud: Profecto sic 1091 1, 3, 3| ulla.~ ~Quartum est abicere elationem, iuxta illud:~ ~Nec tua 1092 1, 3, 2| bestie preeunt. Non enim elefantes mole, tauros robore, tigres 1093 1, 1, 5| flagitiosum, obscenum; alterum elegans, urbanum, ingeniosum, facetum.~ ~ 1094 1, 3, 3| est illud philosophi satis eleganter dictum: ‘Nichil,’ inquit, ‘ 1095 2 | omnia moralium doctorum elegantiora uerba hec angusta particula 1096 Pro | ille moralitatis eruditor elegantissimus Seneca cum quibusdam aliis, 1097 1, 1, 2| Nulla fides umquam miseros elegit amicos.~ ~Si autem uis amari, 1098 1, 1, 2| eradenda praui cupidinis~sunt elementa, et tenere nimis~ ~mentes 1099 1, 3, 3| autem, si fas est, dominum eligat cui seruire non sit indecorum. 1100 1, 1, 2| sequi, si recta precedunt. Eligendus est autem nobis uir bonus 1101 1, 1, 3| detinentur aut odio ita elongantur, quod eos quos tueri debent 1102 1, 1, 2| quid tam inhumanum quam eloquentiam ad salutem hominum datam 1103 Pro | primum illum esse latine eloquentie auctorem Tullium mihi innotuit; 1104 1, 1, 2| consilio, defendendo in causis eloquio. Sed ammonendi sunt, cum 1105 1, 1, 5| minimisque, etiam cum piscis emetur,~nec cupias mulum, cum sit 1106 1, 1, 5| fideliter aures~et uolat, emissum semel, inreuocabile uerbum.~ ~ 1107 1, 1, 2| ut suscites, includere ut emittas. Non enim beneficium iniurie 1108 Pro | est (enim) quantum recipit emittat et antiqua recentibus obruat. 1109 1, 3, 3| dixit:~ ~Ego spem pretio non emo.~ ~A cuius re(i) nimio desiderio 1110 1, 5 | detraxerit? Quare ergo homines emolumenta rerum uident, penam uero 1111 1, 5 | preripere, fallere causa sui emolumenti? Nil profecto minus. Est 1112 1, 5 | ut quisque propter suum emolumentum spoliet aut uiolet alterum, 1113 1, 1, 2| cupiditatibus solutum, cum en perueneris ut nichil deum 1114 1, 1, 2| ubi decidimus,~quo pius Eneas, quo Tullus diues et Ancus,~ 1115 1, 1, 4| reliquas deserant. Qui enin parti consulunt, partem 1116 1, 1, 5| indecore faciamus; nec tam enitendum est ut bona, que nobis data 1117 1, 1, 5| cultores, fraudis inimici. Quid enumerem per singula?~ ~Mille hominum 1118 1, 1, 4| quauis ratione sapientis est, eoque magis si plus adhipiscare 1119 1, 3, 3| uolent, a quibus timentur, eosdem metuant ipsi necesse est. 1120 1, 1, 4| Vnde idem poeta:~ ~Optat ephipia bos piger, optat arare caballus.~ 1121 1, 1, 1| possit, cum laudatur diis equa potestas.~ ~Tales enim nos 1122 1, 1, 2| relinquit. Archipirata, si non equabiliter predam dispertiat, aut interficiatur 1123 1, 1, 2| innocentia minoribus, amicitia equalibus, reuerentia maioribus, concordia 1124 1, 1, 4| precipit poeta dicens:~ ~Equam memento rebus in arduis~ 1125 1, 1, 4| omnis aduersitatis impetus equanimiter portans.~ ~ 1126 1, 3, 3| pariter humile et celsum capud~equatque summis infima.~ ~Gloriam 1127 1, 1, 1| castra, explicandis copiis equestribus campestria, uix patere celum 1128 1, 1, 2| amarum quam diu pendere; equiore animo quidam ferunt prescindi 1129 1, 1, 5| tandem custode remoto,~gaudet equis canibusque et aprici gramine 1130 1, 1, 2| ea que sunt his contraria equitati anteponit. Ac mea quidem 1131 1, 1, 5| absona uerba,~romani tollent equites peditesque cachinnum.~Intererit 1132 1, 1, 2| Scelerum si bene penitet,~eradenda praui cupidinis~sunt elementa, 1133 1, 1, 5| querit. Si quis enim paulo erectior, quamuis uoluptate capiatur, 1134 1, 1, 4| hortando bonam indolem erigere, modo laudibus animos afficere, ( 1135 | erimus 1136 1, 1, 2| latrocinantur, furatur aliquid aut eripit, is nec in latrocinio sibi 1137 1, 1, 2| multi cupidi glorie, qui eripiunt aliis quod aliis largiantur. 1138 1, 5 | aufert, si nomen boni uiri eripuerit, fidem iusticiamque detraxerit? 1139 1, 5 | trahere, honestum uero aliis erogare, persepe in deliberando 1140 1, 1, 2| est uirtus beneficiorum erogatrix, quam eandem pro affectu 1141 1, 1, 1| pulcrum putamus, labi autem, errare, nescire, decipi et malum 1142 1, 1, 2| eum pater hec uerba: ‘Quis error in istam spem te induxit 1143 1, 1, 4| mauult quam uideri. Qui autem errore imperite multitudinis pendet 1144 1, 1, 1| Docilitas est prudencia erudiendi imperitos. Huius (officium) 1145 Pro | post quem ille moralitatis eruditor elegantissimus Seneca cum 1146 1, 1, 1| prudentia~ ~Prudentiam diximus ese discretionem rerum bonarum 1147 | esto 1148 1, 1, 5| preuenire. Hec quidem uoluptatem esus gratiorem reddit. Nichil 1149 1, 1, 5| Luxuria uero cum omni etati turpis, tum senectuti fedissima 1150 1, 1, 1| quid agendum sit, cum quid euenerit, nec committere ut aliquando 1151 1, 1, 2| inesse moribus; quod solet euenire, cum studiose de absentibus 1152 2 | peregrinatione agentibus hoc euenit ut multa habeant hospitia, 1153 1, 5 | speciem prefert turpitudo, euentu ipsius rei solet redargui. 1154 1, 1, 1| notio futurum pretractans euentum. Huius offitia sunt ex presentibus 1155 1, 1, 2| est ut extrahas mergere, euertere ut suscites, includere ut 1156 1, 5 | si pendere iusta~incipit, euertitque arces respectus honesti.~ 1157 1, 1, 2| negotia, taliter custodit: dum eundem modum uiuendi, ut mercaturam 1158 1, 1, 4| labetur in omne uolubilis euum.~ ~Cras hoc fiet idem. Cras 1159 1, 1, 4| econtra inpatientia sortem exacerbabis quam mutare non possis. 1160 1, 1, 2| memoriam reducet. Que ratio est exacerbare eum in quem magna contuleris, 1161 1, 1, 5| ubi dicitur:~ ~Male uerum examinat omnis~corruptus iudex.~ ~ 1162 1, 1, 5| prepedit, facies ignescit, exasperantur occuli et nequaquam recognoscuntur 1163 1, 1, 1| cognitionis cupiditatem, in qua excellere pulcrum putamus, labi autem, 1164 1, 1, 4| illud honestum, quod animo excelso querimus, animi efficitur, 1165 1, 3, 3| descendere: pars melior eius excepta est. Corpora obnoxia sunt 1166 2 | multa percurreris, unum excerpe quod illo die concoquas. 1167 1, 1, 2| est: tercium in eorum que exciderant memoriam reducet. Que ratio 1168 1, 1, 4| Hec uirtus torporem sic excitat:~ ~Tolle moras! semper nocuit 1169 1, 3, 3| superbia. Vnde grecus tragicus exclamat: Gloria, gloria, in milibus 1170 1, 1, 2| possessionem uenerit sermo, excludant alios, sed cum reliquis 1171 Pro | philosophia uacare potest. In hac excolenda sita est uite honestas et 1172 1, 1, 2| temeritatis. Vtendum est excusatione aduersus eos quos inuitus 1173 1, 1, 1| permansure potencie illi excutere, docere etiam omnia mobilia 1174 Pro | sedicionis honestatis curam tibi excutit. Videmus enim, quod licet 1175 1, 1, 5| et citius nos~corrumpunt exempla domestica.~ ~Dociles imitandis~ 1176 1, 1, 4| uterque, libens, censebo, exerceat artem.~ ~ 1177 1, 1, 5| resecentur crimina barba.~ ~Exercenda est etiam in labore animi 1178 1, 1, 4| efficitur, non corporis uiribus. Exercendum tamen est corpus, ut obedire 1179 1, 1, 5| mortalium,~paterna rura bobus exercet suis,~solutus omni fenore.~ ~ 1180 1, 1, 5| labores corporis minuendi, exercitaciones uero animi augende uidentur. 1181 1, 1, 2| benefaciendi paraciores et exercitaciores facit. Dum macedonum fauorem 1182 2 | rei magnitudo usum quoque exercitationemque desiderat.~ ~ 1183 1, 1, 1| non uinci sed obrui mole exercitus; alius timendum esse ne 1184 1, 1, 1| aut altero diligenter se exercuit. Non enim refert quam multa 1185 1, 1, 2| est peccunie materiam suam exhaurit. Itaque benignitate tollitur 1186 1, 1, 2| honorificationis cultum exhibens. Huius officium est imitari 1187 1, 1, 2| in dando, non acerbus in exigendo. Nam cum altius iniurie 1188 1, 5 | quod aliquid sit utile, exigit(ur) quod fructum habeat; 1189 1, 1, 4| imminet.’ S[ecuritas]: ‘Si exiguus est, feramus, quia leuis 1190 1, 3, 3| in paruo lare, namque~ ~exilis domus est, ubi non et multa ( 1191 1, 1, 5| sollicitis animis honus eximit, addocet artes.~Fecundi 1192 1, 1, 4| Hac conditione intraui, ut exirem. Gentium lex est quod acceperis 1193 1, 1, 2| aliorum commoda uel dampna sua existimat. Qui autem in calamitoso 1194 1, 1, 1| in hunc modum regem nimia existimatione sui furentem concitarent, 1195 1, 1, 5| turpium ministerio ueniens, exitu feda. Illud quidem abhominabile 1196 1, 3, 3| uersatur urna serius ocius~sors exitura.~ ~Non domus et fundus, 1197 1, 1, 5| extollunt, uetera odere, noua exoptant, odio suarum rerum mutari 1198 1, 1, 4| illa que uelut imminentia expauisti fortasse numquam uentura 1199 1, 1, 2| accipit atque ad idem semper expectandum paracior.~ ~Non tamen hoc 1200 1, 1, 2| arbitrantur, aut aliquod a se expectari suspicantur. Item si malo 1201 1, 1, 2| quem dilatione lassauit, expectatione torsit. Ingratum est beneficium 1202 1, 1, 1| grecos nuntium belli non expectaturos sed ad primam aduentus famam 1203 1, 3, 3| metu,~non mortis laqueis expedies capud.~ ~Diuesne prisco 1204 1, 1, 2| debent, aut eos quos non expedit. Si inprudentes, negligentie 1205 1, 1, 2| et potentis? A quo enim expeditior remuneratio uidetur, in 1206 1, 3, 3| domus sollicitudines non expellit.~ ~Intactis opulentior~thesauris 1207 1, 1, 2| consilium uis,~permittes ipsis expendere numinibus quid~conueniat 1208 Pro | prouerbiis interponere. Expergefactus autem stili officio audita 1209 1, 1, 5| que tibi putaris prima in experiendo repudies. Danda est etiam 1210 1, 1, 4| armis. Omnia autem prius experiri quam armis decertare sapientem 1211 1, 1, 4| legitur:~ ~Vis consilii expers mole ruit sua,~uim temperatam 1212 1, 3, 3| quem quisque odit perisse expetit.~ ~Malus enim custos diuturnitatis 1213 1, 1, 1| maria, militibus castra, explicandis copiis equestribus campestria, 1214 1, 1, 4| magis si plus adhipiscare re explicata boni quam formidata mali. 1215 1, 1, 5| auleis et ostro~sollicitam explicuere frontem.~ ~I.D.5. De moderantia~ ~ 1216 Pro | reclamat. Presentis doctrine expressa mihi in te uno occurrit 1217 1, 1, 2| suppetant copie.~ ~Quinto caue exprobrationem. Lex enim beneficii (est) 1218 1, 1, 2| non dedisset. Graues autem exprobratores et leues, quos paulo post 1219 1, 1, 2| militaria. Dabimus munera non exprobratura cuique suum morbum: ebrioso 1220 1, 1, 2| mittere et munus munere expungere. Penitet accepti beneficii 1221 1, 1, 5| uoluntatis. Cogitacio in exquirendo uero exercetur, appetitus 1222 1, 1, 5| mundicia non odiosa neque exquisita nimis tantumque fugiat aggrestem 1223 1, 1, 5| ornatus. Malus enim ornatus exterior male composite mentis nuntius 1224 1, 1, 2| seueritatis officium est exterminare ex hominum communitate pestiferum 1225 1, 4 | Nam commoda corporis cum externis conferuntur hoc modo, ualere 1226 1, 2 | homini dominium sui quam externum, secundum illud poete:~ ~ 1227 1, 1 | aduersitati; aliter enim illa extolleret, (hec deiceret)]].~ ~ 1228 1, 1, 5| sunt bonis inuident, malos extollunt, uetera odere, noua exoptant, 1229 1, 1, 2| debet quod non accepit sed extorsit.~ ~Secundo caue dilationem. 1230 1, 1, 2| insani. Sed nequitia est ut extrahas mergere, euertere ut suscites, 1231 1, 1, 4| mea senectus. Quicumque ad extremum fati sui uenit, senex moritur’.~ ~ 1232 1, 1, 5| arguit poeta ubi dicit:~ ~Exul ab octaua Marius bibit et 1233 1, 1, 5| habiture erant. Hanc diligentem fabricam nature imitata est hominum 1234 1, 1, 2| patrie, non reddas depositum; faceres enim contra rempublicam 1235 1, 1, 5| elegans, urbanum, ingeniosum, facetum.~ ~Viri uero officia ea 1236 1, 1, 2| Et quamuis utraque gratum faci(a)t, tamen altera ex archa, 1237 1, 5 | nichil inconuenienter esse faciendum. Non enim utile potest esse 1238 1, 1 | prosperitatis in nos impetum facientes.~ ~Inter has prudentia reliquas 1239 1, 1 | timor ab offitio iusticie faciet te cessare. Rursus sit aliquis 1240 1, 3, 3| crescendi posuere modum.~ ~O faciles dare summa deos eademque 1241 1, 1, 2| uenit. Gratius est quod de facili quam quod de plena manu 1242 1, 1, 2| alia opere, alia pecunie. Facilior est ea que est peccunie, 1243 1, 5 | ipsa quidem dubitacione facinus inest, etiam si ad id non 1244 1, 3, 3| milibus mortalium nichil aliud facta quam aurium inflatio magna. 1245 1, 1 | postquam consulueris mature facto opus est.’ Et Salomon: ‘ 1246 1, 2 | causa conseruande patrie facturus sit ea sapiens, que etiam 1247 1, 5 | postulauit. Interim uas factus est alter illius sistendi 1248 1, 3, 3| poeta dicit:~ ~O uite tuta facultas~pauperis angustique lares! 1249 1, 1, 2| ne beneficium maius sit facultate tua. Inest enim in tali 1250 1, 5 | aliorum spoliis nostras facultates augeamus. Sed sicut contra 1251 1, 3, 3| potores bibuli media de nocte falerni~oderunt porrecta negantem 1252 1, 1, 3| uideantur. Idcireo~ ~numquam te fallant animi fub uulpe latentes.~ ~ 1253 1, 1, 1| contentio, quis blandissime fallat. Ex quo innumerabilia ueniunt 1254 1, 1, 1| Exemplum adulantium blande fallentium et ueri consiliatoris sit 1255 1, 1, 2| ipso predicare, presertim falsa, et cum irrisione audientium 1256 1, 1, 1| nichil interesse.~ ~Sed falsi amici pro consilio adulationem 1257 1, 1, 3| prelationum, multos mortales falsos fieri coegit, aliud clausum 1258 1, 3, 3| est enim illud in poeta:~ ~Falsus honor iuuat et mendax infamia 1259 1, 3, 3| legitur:~ ~Huic epule uicisse famem, magnique penates~submouisse 1260 1, 1, 2| illo uno aut forte in eius familia manet gratia; si autem inopi 1261 1, 2 | fortitudine et iusticia familiam et ciuitatem. Sed melius 1262 1, 1, 2| habeat homo cum quibus (familiares) possit conferre sermones. 1263 1, 1, 2| hominibus indigentibus de re familiari impertiendum est, sed diligenter 1264 2 | his qui nullis (ingeniis) familiariter se applicant, sed omnia 1265 1, 1, 1| grecis bellum indixit. Cui familiarium alius dicebat grecos nuntium 1266 1, 1, 5| enim inest lepos, id est fandi urbanitas, his hilaritas, 1267 2 | est habere quantum legas. Fastidientis enim stomachi est multa 1268 1, 1, 5| enim fragilis est, breuis, fastidio obiecta, quo auidius acta 1269 1, 1, 1| iungat, cur simul natis fata diuersa sint: non multum 1270 1, 3, 2| prehibitis.~ ~Mors sola fatetur~quantula sint hominum corpuscula.~ ~ 1271 1, 1, 4| senectus. Quicumque ad extremum fati sui uenit, senex moritur’.~ ~ 1272 1, 5 | illos~quos fortuna premit. Fatis accede deisque~et cole felices, 1273 1, 3, 3| honorum~pagina.~ ~Inuida fatorum series summis(que) negatum~ 1274 1, 1, 5| autem sordidum est contra fatuum (uel ebrium) contentionem 1275 1, 1, 2| exercitaciores facit. Dum macedonum fauorem peccunie largicione captaret 1276 1, 1, 2| assecuntur quibus ademerunt, quam fauores eorum quibus dederunt.~ ~ 1277 1, 3, 3| studiis qui crediderit te,~fautor utroque tuum laudabit pollice 1278 1, 1, 4| ecuritas]): ‘Aut relinquam febrem, aut ipsa me. Cum a morbo 1279 1, 3, 3| egroto domini deduxit corpore febres.~ ~Qui cupit aut metuit 1280 1, 1, 5| Fecundi calices quem non fecere disertum?~ ~ 1281 1, 1, 5| cum seriis rebus satis fecerimus. Neque enim facti sumus 1282 1, 1, 3| cogitat, timet ne, nisi id fecerit, ipse afficiatur incommodo. 1283 1, 3, 3| secula luxu~diuitie molles.~ ~Fecunda culpe secula nuptias~primum 1284 1, 1, 5| honus eximit, addocet artes.~Fecundi calices quem non fecere 1285 1, 1, 4| immanes fuerunt.~ ~Nonum uero federa et promissa hostibus seruare. 1286 1, 1, 5| uirtutis partes sunt que in fedis motibus dominantur. He autem 1287 1, 1, 5| etati turpis, tum senectuti fedissima est. Si enim libidinum accessit 1288 1, 1, 4| perdidi’. S[ecuritas]: ‘O te felicem, si cum illa auariciam perdidisti.’~ ~ 1289 1, 5 | Fatis accede deisque~et cole felices, miseros fuge. Sidera terra~ 1290 1, 1, 1| autem debet esse, ne homo felicitati sue credat, efficere, stultam 1291 1, 1, 5| exercet suis,~solutus omni fenore.~ ~ 1292 1, 5 | penam metuis. Atque in hoc ferarum imitaris naturam:~ ~Cautus 1293 1, 3, 3| caue ne mutata retrorsum te ferat aura.~Oderunt hilarem tristes 1294 1, 1, 5| gressu utamur, ut pomparum ferculis similes esse uideamur, aut 1295 1, 1, 2| Meliorem facies ingratum ferendo, peiorem conquerendo. Dubiam 1296 1, 3, 3| paupertate tacentes~plus poscente ferent; distat, sumasne pudenter~ 1297 1, 3, 3| negauerit,~a diis plura feret.~ ~Multa petentibus~desunt 1298 1, 1, 4| punctim?’~ ~Timor: ‘Sed sepe ferieris et multi in te gladii conuenient’. 1299 1, 3, 3| grauiore casu~decidunt turres feriuntque summos~fulgura montes.~ ~ 1300 1, 1, 4| Mobilis et uaria est ferme natura malorum.~Cum scelus 1301 1, 1, 4| Vnde poeta:~ ~Quod sors fert feramus equo animo.~ ~Inscitia 1302 1, 1, 2| beneficio? Imitari agros fertiles qui multo plus afferunt 1303 1, 1 | munificus, tunc si cupio feruare quod habeo, uel quia utile 1304 1, 1, 2| fortis animus plerumque feruentior est in non sapiente.~ ~Primum 1305 1, 1, 5| an adhuc florente iuuenta~feruidus, an matrona potens an sedula 1306 1, 1, 5| nisi uoluptatem ad eamque feruntur omni impetu; hominis autem 1307 1, 1, 4| est ad consummationem rei festinare, iuxta illud:~ ~Nil credens 1308 1, 3, 3| deseruit qui~semper in augenda festinat et obruitur re.~ ~Nam neque 1309 1, 1, 5| similes esse uideamur, aut in festinationibus non suscipiamus nimias celeritates. 1310 Pro | desideranti nichil satis festinatur quodque desiderio mora est 1311 1, 1, 2| Tertio caue ne nimis festines ostendere te gratum. Qui 1312 1, 1, 5| abhominabile est propter fetidum scortum et ignominiosam 1313 1, 3, 3| enim gloria radices agit, ficta autem omnia celeriter tamquam 1314 1, 3, 3| osten(ta)tione inani et ficto sermone uel uultu stabilem 1315 1, 1, 4| In hunc modum numquam fidele consilium daturus timor, 1316 1, 3, 3| Econtra beniuolentia fidelis custos est etiam ad perpetuitatem; 1317 1, 1, 5| retinent patule commissa fideliter aures~et uolat, emissum 1318 1, 3, 3| crimina, serues~tuterisque tuo fidentem presidio.~ ~Nam~ ~iam tua 1319 1, 1, 1| credat, efficere, stultam fiduciam semper permansure potencie 1320 1, 1, 4| I.C.2. De fiducia~ ~Fiducie officium est ad consummationem 1321 1, 1, 2| Quem enim alienum tibi fidum inueneris, si tuis hostis 1322 1, 3, 3| tirrenum omne tuis;~ ~si figat adamantinos~summis uerticibus 1323 1, 3, 3| retro est, mors tenet. Ideo fige in animo te sine intermissione 1324 1, 1, 5| uidetur habuisse natura. Figuram enim nostram, in qua est 1325 1, 1, 1| iuxta illud sapientis: ‘Fili mi, bibe aquam de cisterna 1326 1, 1, 2| predonibus redimunt aut amicos in filiarum collocatione iuuant uel 1327 1, 1, 2| interim grauiter egrotare filius ceperit, non est contra 1328 1, 1, 4| natura receptat~cuncta sinu, finemque sui sibi corpora debent.~ ~ 1329 1, 1, 5| rebus, sunt certi denique fines,~quos ultra citraque nequit 1330 1, 1, 5| nunc properandus et acri~fingendus sine fine rota.~ ~Atque 1331 1, 1, 2| enim beneficium iniurie finis, ne(c) umquam id detraxisse 1332 1, 1, 4| Constancia est stabilitas animi firma et in proposito perseuerans. 1333 1, 5 | omne honestum utile esse.~ ~Firmissime itaque tene et nullatenus 1334 1, 1, 4| natura recurrit~dampnatos, fixa et mutari nescia. Nam quis~ 1335 1, 1, 4| tu contemptum uideris uno~flagicio?~ ~Huic uirtuti contraponitur 1336 Pro | licet temporis necessitas ad flagitia te pertrahat, mens tua contradicit 1337 1, 5 | audeat predicare. Quod si a flagitio ideo te reuocas quod hoc 1338 1, 3, 2| tanto posteriorum socordia flagitiosior. Et profecto ita res se 1339 1, 1, 5| unum illiberale, petulans, flagitiosum, obscenum; alterum elegans, 1340 1, 1, 2| similis est prauo amore flagrantibus; illi enim amice sue optant 1341 1, 5 | Sidera terra~ut distant et flamma mari, sic utile recto.~Sceptrorum 1342 1, 1, 5| campi,~cereus in uitium flecti, monitoribus asper,~utilium 1343 1, 1, 5| maturusue senex an adhuc florente iuuenta~feruidus, an matrona 1344 1, 3, 3| omnia celeriter tamquam flosculi decidunt, nec simulatum 1345 1, 1, 1| aquam de cisterna tua et fluenta putei tui. Diriuentur fontes 1346 Pro | particulam, ac si de magno flumine ciatum tibi sorbillandum 1347 1, 1, 5| petat:~ ~satis est populis fluuiusque ceresque.~ ~Quartum est 1348 1, 3, 3| ut lippum picte tabule, fomenta podagram.~ ~Pallida mors 1349 Pro | publicis neque priuatis, neque forensibus neque domesticis (in) rebus, 1350 1, 1, 1| omni’, ne hinc hostibus fores claudas et aliunde aditum 1351 1, 1, 5| cultu obseruandum est quod a forma remoueatur omnis uiro non 1352 1, 1, 2| nimis~ ~mentes asperioribus~formande studiis.~ ~Ideoque religionis 1353 Pro | Ideo egregie scriptorem formare uidetur qui dicit:~ ~Quicquid 1354 1, 1, 1| prius se ipsum, post alios formet, iuxta illud sapientis: ‘ 1355 1, 1, 4| Cadauera lupi, frumenta formice. Predam, non hominem, sequitur 1356 1, 1, 4| rei incoate affines non formidare. Magnificentia est difficilium 1357 1, 1, 4| adhipiscare re explicata boni quam formidata mali. Verum est enim quod 1358 1, 5 | amum.~Oderunt peccare mali formidine pene,~Oderunt peccare boni 1359 1, 1, 5| officio conuenissent et casu formosus puer transiret, dixit Sophocles: ‘ 1360 1, 5 | fortune: mors et paupertas.~ ~Forsitan quispiam dixerit: Nonne 1361 1, 1, 4| metuit secundis~alteram fortem bene preparatum~pectus. 1362 1, 1, 4| uenturi timor ipse mali; fortissimus ille est~qui promptus metuenda 1363 1, 1 | in prudentiam, iusticiam, fortitudinem, temperanciam. Prudentia 1364 1, 1, 4| potius nomen habet quam fortitudinis.~ ~ Hec uirtus torporem 1365 1, 3, 3| III.C. De bonis fortunae~ ~Fortune autem bona sunt 1366 1, 1, 5| prius nos intus ad omnem~fortunarum habitum; iuuat aut impellit 1367 1, 1, 2| boni non anteponat gratiam fortunati et potentis? A quo enim 1368 1, 5 | naturam:~ ~Cautus enim metuit foueam lupus accipiterque~suspensos 1369 1, 1, 4| molliores, gloriam negligant, frangantur infamia. Hoc uitium tangit 1370 1, 1, 4| consentaneum qui metu non frangatur, eum frangi cupiditate, 1371 1, 1, 4| metu non frangatur, eum frangi cupiditate, nec qui inuictum 1372 1, 1, 3| I.BI.1.a-b. De ui et fraude~ ~Diuiditur truculentia 1373 1, 1, 3| Diuiditur truculentia in uim et fraudem. Fraus quasi uulpecule, 1374 1, 1, 5| putant, ueritatis cultores, fraudis inimici. Quid enumerem per 1375 1, 3, 3| peccunia mores~intulit et turpi fregerunt secula luxu~diuitie molles.~ ~ 1376 1, 1, 5| nisi paret,~imperat; hunc frenis, hunc tu compesce cathena.~ ~ 1377 1, 3, 3| si alio domino solita est frequentari. Odiosum est enim, cum a 1378 1, 1, 4| enim in omni uita eadem frons et idem uultus. Nam argumentum 1379 1, 1, 4| eiectum semel attrita de fronte ruborem?~Quis hominum est 1380 1, 1, 3| promittunt atrocem animum.~ ~Frontis nulla fides; quis enim non 1381 1, 1, 2| liberale sed interdum etiam fructuosum paulum de suo iure decedere. 1382 1, 1, 1| cautela. Huius officium est frugalitatem sic seruare quod auaritie 1383 1, 1 | nequitie premiis sine nequitia frui non malit.~ ~Diuiditur itaque 1384 1, 1, 5| ab octaua Marius bibit et fruitur (diis~iratis).~ ~Secundum 1385 1, 1, 4| secuntur, Cadauera lupi, frumenta formice. Predam, non hominem, 1386 1, 1, 3| numquam te fallant animi fub uulpe latentes.~ ~Hispida 1387 1, 1, 2| inueneris, si tuis hostis fueris? Qui fallere audebit patrem, 1388 | fuerunt 1389 1, 1, 1| dedit casus, et maiore cursu fugere quam ueniunt, nec hisdem 1390 1, 1, 5| exquisita nimis tantumque fugiat aggrestem et inhumanam negligentiam.~ ~ 1391 1, 1, 5| est enim in alieno malo fugienda intueri. Maxime autem hec 1392 1, 5 | naturam, aut censet magis fugiendam paupertatem quam facere 1393 1, 1, 4| scelus est tantum fuga.~ ~Sed fugiendum illud etiam est ne offeramus 1394 1, 1, 4| uulgares et udam~spernit humum fugiente penna.~ ~Hec enim uirtus, 1395 1, 1, 5| sepe uideto!~Percunctatorem fugito, nam garrulus idem (est),~ 1396 | fuimus 1397 1, 1, 4| nescia sordide,~intaminatis fulget honoribus,~nec sumit aut 1398 1, 3, 3| turres feriuntque summos~fulgura montes.~ ~Fortuna seuo leta 1399 1, 1, 4| amat saxa potencius~hictu fulmineo.~ ~Munera~seuos illaqueant 1400 1, 3, 3| exitura.~ ~Non domus et fundus, non eris aceruus et auri~ 1401 1, 1, 5| ira truces inimicitias et funebre bellum.~ ~Duplex est omnino 1402 1, 3, 3| sequi potius quam ducere funem.~ ~Idcirco assentior dicenti:~ ~ 1403 1, 1, 4| Non prematuri cineres, non funus acerbum~luxurie, sed morte 1404 1, 1, 2| qui una latrocinantur, furatur aliquid aut eripit, is nec 1405 1, 1, 1| nimia existimatione sui furentem concitarent, dixit Demaratus: ‘ 1406 1, 3, 3| dominum fallunt et prosunt furibus.~ ~Magnitudo enim domus 1407 1, 1, 5| anceps est, cum superiore furiosum, cum inferiore sordidum. 1408 1, 1, 1| offitia sunt ex presentibus futura perpendere, aduersus uenientem 1409 1, 2 | quam si Libiam remotis~Gadibus iungas et uterque Penus~ 1410 1, 1, 5| quo gestu lepores et quo gallina secetur.~ ~ Alius poeta 1411 1, 3, 3| Summopere autem caueat garrulitatem.~ ~Nam lingua mali pars 1412 1, 1, 5| inreuocabile uerbum.~ ~Idcirco garrulo archanum minime aperies; 1413 1, 1, 5| non prestiteris. Si enim garrulum accuses, respondet: ‘Plenus 1414 1, 1, 5| Percunctatorem fugito, nam garrulus idem (est),~nec retinent 1415 1, 1, 1| fit quia in re nostra aut gaudio sumus prepediti nimio ant 1416 1, 1, 5| uel quod res omnes timide gelideque ministrat,~dilator, spe 1417 1, 1, 1| effundat, quid sit quod gemellorum conceptum separet, partum 1418 1, 1, 2| homines autem hominum causa generatos esse, uerum est, ut ipsi 1419 1, 1, 3| Duobus prefatis iusticie generibus totidem contraposita iniusticie 1420 1, 3, 2| animi bona.~ ~Quis enim generosum dixerit hunc qui~indignus 1421 1, 3, 3| metus; unde est illud:~ ~Ad generum cereris sine cede et sanguine 1422 1, 1, 5| procul negotiis,~ut prisca gens mortalium,~paterna rura 1423 1, 3, 3| an pauper et infima~de gente sub diuo morieris:~uictima 1424 1, 1, 4| conditione intraui, ut exirem. Gentium lex est quod acceperis reddere. 1425 1, 1, 1| astrologiam uel abacum uel geometriam studiose legas. Nam melius 1426 1, 1, 2| figura inmanitatem belue gerat? Non ergo talibus est parcendum. 1427 1, 1, 5| officium est estimare se gerere personam ciuitatis, retinere 1428 1, 3, 2| gloria uirtutis et rerum gestarum, cui dedecori esse nefas 1429 1, 1, 5| pede certo~signat humum, gestit pari(bus) colludere et iram~ 1430 1, 1, 5| sunt, aut nimia uoluptate gestiunt; quorum omnium uultus, uoces, 1431 1, 1, 4| sequentur. Hae condicione cuncta gignuntur: quod cepit et desinet’.~ ~ 1432 1, 1, 4| ferieris et multi in te gladii conuenient’. Securitas: (‘ 1433 1, 5 | tuetur.~Sublatusque modus gladiis.~Hac exeat aula~qui uolet 1434 1, 1, 2| semper reddenda. Si enim gladium quis apud te sana mente 1435 1, 3, 3| nocte iter ingressus comptum gladiumque timebis.~ ~Cantabit uacuus 1436 1, 1, 2| audientium imitari militem gloriosum.~ ~In his omnibus mores 1437 1, 3, 3| sedatum celeres, agilem gnauumque remissi;~potores bibuli 1438 1, 1, 5| cupias mulum, cum sit tibi gobio tantum~in loculis.~ ~Tercium 1439 1, 2 | parentibus, reliqua deinceps gradatim.~ ~ 1440 1, 1, 1| quam ueniunt, nec hisdem gradibus, quibus ad summum uentum 1441 1, 1, 4| aduersis, nec tumultuantem de gradu dehici, sed presente consilio 1442 1, 1, 2| his tamen, qui altiorem gradum ascendere uolunt, omnino 1443 1, 2 | ipsa autem iusticia sunt gradus officiorum: prima enim diis 1444 1, 1, 5| equis canibusque et aprici gramine campi,~cereus in uitium 1445 1, 1, 4| nunc, et olim~sic erit.~ ~Grata superueniet que non sperabitur 1446 1, 1, 5| ubi dicitur:~ ~Plerumque grate diuitibus uices~mundeque 1447 1, 1, 2| Sunt enim quidam nimis grati; hii aliquid incommodi precari 1448 1, 1, 2| est qui remotis arbitris gratias agit. Hoc autem obserua 1449 1, 1, 2| fecit diu noluit. Tantum gratie demis, quantum more adicis. 1450 1, 1, 5| Hec quidem uoluptatem esus gratiorem reddit. Nichil enim iocundum, 1451 1, 1 | prorsus eadem. Adeo enim gratiosa est uirtus, ut insitum sit 1452 1, 1, 2| proximum sequi. Non tulit gratis qui, cum rogaret, accepit; 1453 1, 1, 2| beneficium quod obuiam uenit. Gratius est quod de facili quam 1454 1, 3, 3| exigitur complere, nec aliqua grauari penuria. Verum (est) illud 1455 1, 1, 5| iram~aut ad humum merore graui deducit et angit.~Post effert 1456 1, 1, 2| Reuerentia est uirtus personis grauibus uel aliqua prelatione sublimatis 1457 1, 1, 5| occupati simus. Et quamuis sint grauiora alia atque meliora, tamen 1458 1, 3, 3| agitatur ingens~pinus et celse grauiore casu~decidunt turres feriuntque 1459 1, 1, 4| egrotantes leuiter curant, grauioribus autem morbis ancipites curaciones 1460 1, 1, 2| illius uenturum atque interim grauiter egrotare filius ceperit, 1461 1, 1, 1| istud.~ ~Medorum rex Xerxes grecis bellum indixit. Cui familiarium 1462 1, 1, 1| familiarium alius dicebat grecos nuntium belli non expectaturos 1463 1, 3, 3| persepe fuit superbia. Vnde grecus tragicus exclamat: Gloria, 1464 1, 1, 5| tardationibus adeo molli gressu utamur, ut pomparum ferculis 1465 1, 1 | Salomon: ‘Palpebre (tue) gressus tuos precedant.’ Id autem 1466 1, 1, 1| uersuros; alius dicebat Gretiam non uinci sed obrui mole 1467 1, 1, 4| certarent quis eorum potissimum gubernaret.~ ~In bellicis autem officiis 1468 1, 1, 4| Non refert quot annos habeam, sed quot acceperim. Si 1469 1, 1, 1| Vnum ne ignota pro cognitis habeamus hisque temere assentiamur. 1470 2 | agentibus hoc euenit ut multa habeant hospitia, paucas amicitias. 1471 1, 1, 4| habet; si prodigus, non habebit.’~ ~Homo: ‘Multi illum secuntur.’ 1472 1, 1, 5| occulis omnes sanam mentem habentes; dant etiam operam ut quam 1473 1, 1 | tunc si cupio feruare quod habeo, uel quia utile mihi uideo, 1474 1, 1, 4| S[ecuritas]: ‘Quam ut tu haberes, alius ante (te) perdiderat’.~ ~ 1475 1, 3, 3| se efficiat qualis uult haberi. Quod si osten(ta)tione 1476 1, 3, 2| quanto qui peccat maior habetur.~ ~Quod si ueram requiris 1477 1, 1, 5| quia deformem aspectum habiture erant. Hanc diligentem fabricam 1478 1, 1, 1| et uacuas inuenirent: non habiturum regem ubi tantas uires exercere 1479 1, 1 | allicit. (Virtus uero est habitus animi in modum nature rationi 1480 1, 1, 5| magnam rationem uidetur habuisse natura. Figuram enim nostram, 1481 1, 1, 3| fides; quis enim non uicus habundat~tristibus obscenis?~ ~ 1482 1, 1, 4| antecesserunt, omnes sequentur. Hae condicione cuncta gignuntur: 1483 1, 1 | impetum facientes.~ ~Inter has prudentia reliquas tres 1484 1, 1, 1| aquam de cisterna (sua) est haurire sapientiam de mente sua.’ 1485 1, 1, 5| sectetur; si autem ualidus et hebes, militiam non studium litterarum. 1486 1, 1, 1| occultiores insidie quam hee que latent in similitudine 1487 Pro | uir optime et liberalis, (Henrice R.), contrahere meditabar. 1488 1, 1, 2| ut qui testamento patrum heredes facti sunt. Et quia eorum, 1489 1, 3, 2| philosophus his uerbis: ‘Optima hereditas a patribus traditur liberis, 1490 1, 1, 5| multum, Dauusne loquatur an heros,~maturusue senex an adhuc 1491 1, 1, 2| magis necessarium. Nam si Hesiodus iubet reddere maiore mensura 1492 1, 1, 2| quod diu inter manus dantis hesit. Proximus est enim neganti 1493 1, 1, 4| lux altera uenit,~iam cras hesternum consumpsimus: ecce aliud 1494 1, 1, 4| perrumpere amat saxa potencius~hictu fulmineo.~ ~Munera~seuos 1495 1, 3, 3| magnique penates~submouisse hiemem tecto.~ ~Laudabilis est 1496 1, 1, 4| preparatum~pectus. Informes hiemes reducit~Iupiter, idem~summouet. 1497 1, 1, 2| enim quidam nimis grati; hii aliquid incommodi precari 1498 1, 3, 3| retrorsum te ferat aura.~Oderunt hilarem tristes tristemque iocosi,~ 1499 1, 1, 5| est fandi urbanitas, his hilaritas, illis seueritas; alios 1500 2 | superciliis, ex mesticia, ex hilaritate, ex risu, ex locutione,